Lau edo bost obsesio baditut. Adibidez, Gerra Zibila. Nahiz eta ni, zorionez, hura pasa eta gerokoa izan, Ubera auzoan dagoen baserri batean jaioa naiz, hilabetetan frontearen erdi-erdian egon zen baserri batean, hain zuzen. Goian, Elgetan, gorriak zeuden, Bergaran, berriz, frankistak. Batez ere haurtzaroan eta pixka bat beranduago ere, oso bizirik sentitu izan dudan gaia da Gerra Zibila. Eta, beno, niretzat behintzat, idaztea, barruan daukazuna momentu horretan ateratzeko bide bat izan ohi da.

Magnetofoia erabili dut asko. Eta kontalari onenen pasarteak jaso bezala eman ditut gero, Bergarako euskaran. Kontalari apartak daude. Gogoan dut emakume bat, ez da sinestekoa ere! Momentu batean, Napoleonen garaiko gertaerak aipatu zituen. Zein baserritan zeuden haren indarrak, norengana jo zuten zerbaiten eskean... Atzo gertatu izan balira bezala gogoratzen zituen berak, umea zenean, bere amandreari entzundako istorioak! Eta bere amandreak ere, umea zenean edo, amari edo amandreari entzungo zizkionak... Kate izugarria da hori! Horrelako grabazioetan, egundoko materiala dago gero literatura bihurtzeko.

Kontatzeko era. Oso interesgarria da nola kontatzen duten, elipsiak eginez. Gu jada oso "maleatuta" gaude, baina beraiek narrazioaren erritmoa gordetzen dakite, parentesiak egiten. Eta bat-batean adierazten dizute: hark esan zidan, eta nik erantzun nion... Egundoko bizitasuna ematen diote horiek guztiek kontakizunari.