"EZ DAKIT HERRI NORMALA IZAN NAHI OTE DUGUN"
- Kalean da Jokin Muñozen hirugarren liburua, Alberdaniaren Zerberri sailean argitaratutako "Atlantidara biajia. Memory boom". Etxauritik bere jaioterri Castejonera lau egunetan egindako "biajia" kontatzeko du, hainbat gogoetez lagunduta.
Aitzakia? Nik gauza bat oso argi nuen abiatu aurretik: neure burua mendira bota behar nuen, hau da, karlisten garaian aipatzen zen "echarse al monte" esaera hura egin behar nuen. Baina nire kasuan "echarse al monte" izan da, ez arma bat eskuan, baizik eta Heineken lata batzuk aldean. Egoera pixka bat ezohiko horrek eman zidan bide gogoeta inkonexoak egin ahal izateko. Horregatik gogoeta askok batzutan gehiago dute eldarnioetatik benetako erreflexioetatik baino.
"Atlantidara biajia" titulua "Memory boom" azpitituluaz lagundu duzu. Zer esan nahi du azken honek?
Hori deskribatze aldera, kantutegiari heldu diot: "Hator, hator, mutil etxera", Xalbadorri buruzko "Non hago, zein larretan..." kantu famatua... Ematen du beti joandakoei etortzeko, bueltatzeko esaten ari garela. Uztazu pakean! Auskalo zergatik joan diren! Liburuan aipatzen dut oso modu ironikoan Elkano euskaldunak biderik luzeena bilatu baino ez zuela egin etxera bueltatzeko.
Eta zergatik Atlantida?
Azken ideia hau konstantea da liburu osoan zehar. Gipuzkoar eta bizkaitarrak Nafarroa ezezagun dutela diozu hainbat pasartetan ironikoki: Nafarroa eta Bascongadak elkarganatzeko EB, Ehiztarien Batasuna, "bide ezin gureagoa izan litekeela", Bizkaiko eta Gipuzkoakoak ardo gorri napar edo nobia bila doazela Nafarroa hegoaldera...
Horregatik liburuan azaltzen den tonu ironiko hori. Gauza asko ezaguntzat edo ziurtzat jotzen dira, eta planteamendu unitario horiek pixka bat kritikatzeko erabili dut ironia hori. Kritika horiek oso modu kaustikoan emanak daude, egia da, baina kaustiko eta ironiko izate hori aukera literario bat izan da azken batean. Horren beharrean sentitzen nintzen, eta behar hori ikusten nuen euskal literaturaren barruan; autokritika, baina ez autokritika serioa, autokritika umoretsua. Beti entzun izan dut kritikak serioa behar duela izan; Ez. Kritika izan dadila, zergatik ez, pixka bat ludikoa.
"Noain, Amaiur... Oraingo gazteek gogoan duten gerra bakarra Galaxietakoa da, edota bideo-kontsoletan egiten dituztenak". Hala ikusten duzu hemengo gazteria?
Oteiza ere kritikatzen duzu, frontoiaren espazio hutsean "euskal arimaren eztakizer aurkitu uste zuelako".
Hasteko, oso gauza zeremoniotsua da, "el vacío", "el frontón", "el alma euskaldun"... Gure belaunaldian frontoia ez zen pilotan aritzeko, frontoia zen txoko ilun bat porroak erretzen hasteko, edateko... Kendu nahi izan diot Oteizaren teoria horri zeremonialitate hori.
Nori zuzendu zatzaizkio hau idaztean? Nork irakurriko du?
Ni ez nator bat kritika serioak behar direla esaten dutenekin, "kritikak bai, baina ez daitezela tontakeriak esan". Ez, kritika batzuk serioak izango dira, eta beste batzuk izango dira umoretsuak, ludikoak, kaustikoak eta ironikoak.
Momentu batean aipatzen duzu bakea lortzen bada, "ez dakit ba, jendeak etsiko ote duen Teruel bezalako herri arrunt bat izaten".
Gauzak botatzeko izan duzun gogoa ikusita, hainbat kontuk erretzen zaituela dirudi, suminduta bazeunde bezala. Hala da?
Sumindura? Ez dakit nork esaten zuen; uste dut godoek esaten zutela gauzak bitan pentsatu behar direla: lehenengo mozkortuta zaudenean, eta bigarrenean sano zaudenean. Nik mozkortuta nengoenean idatzi nituen eguneroko apunteak, eta horri forma eman nion sano nengoenean. Antzeko zerbait egiteko beharrean gaude denok.
Bi aldarte horiek bereizi dituzu baina nola planteatu duzu idazkera? Esaldi motzak, iradokitzaileak, hitz jokoak... ageri dira sarri.
Azken aldian, asteburuetan, Internet ez dabil ondo. Hasieran, zaila zen webguneei ezarritako blokeoen zergatia ulertzea; orain, badakigu Espainiako La Ligak agindu zituela, futbola modu ilegalean emititzea saihesteko. La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien... [+]
Bilbon eginiko aurkezpenean iragarri dute ekitaldia, euskarari "arnas berri bat emateko eta behar duen indarraldia gorpuzten hasteko" lehen urratsa izango dela nabarmenduta. Euskaltzale guztiei, baina, oro har, "justizia sozialean eta gizarte kohesioan aurre... [+]
Aljeriatik datoz Mohamed eta Said [izenak asmatuak dira], herri beretik. “Txiki-txikitatik ezagutzen dugu elkar, eskolatik”. Ibilbide ezberdinak egin arren, egun, elkarrekin bizi dira Donostian, kale egoeran. Manteoko etxoletan bizi ziren, joan den astean Poliziak... [+]
Olatz Salvador
Noiz: martxoaren 15ean.
Non: Deustuko jaietan.
------------------------------------------------
Martxoak beti du deustuarrontzat kolore berezia; urtero ospatzen ditugu jaiak, San Jose egunaren bueltan. Bi asteburu bete festa, eta urtetik urtera Deustuko... [+]
Euskal Herrian Euskarazek manifestazioa deitu du apirilaren 6rako, 11n EHEko bi kide epaituko dituztelako. Hiriburuetatik autobusak antolatzen ari dira. Bi helburu bete nahi dituzte, batetik, epaituak izango diren bi kideei babesa erakustea, eta bestetik, euskararentzat justizia... [+]
Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.
EH Bilduk galdera sorta bat erregistratu zuen Eusko Legebiltzarrean Donostiako Metroaren igarobideko lanen gainkostua argitzeko. Informazio hori atzo jakinarazi zuen Susana Garcia Chueca Mugikortasun sailburu sozialistak.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Martxoaren 19an amaitu zen proiektua aurkezteko epea, baina Errioxako PSOEk adierazi du Forestalia enpresak "interesa baztertu" duela. Enpresak bi parke eoliko eraiki nahi zituen Aragoiko lurretan, baina oraindik ez ditu lortu baimenak eta hori dute egitasmoa... [+]
Seaska Sarean inklusio egoeran dauden 165 ikasleei laguntza bermatzeko hasi dute kanpaina, antolaketa propioa eratuta. Frantziako Hezkuntza Ministerioaren jarrera salatu dute kanpaina aurkezteko prentsaurrekoan, behar bereziak dituzten haurren inklusiorako baliabide... [+]
Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez.
%90eko jarraipen "ia erabatekoa" izan du grebak, sindikatuen arabera. Gasteizko parkeak, lorategiak eta eraztun berdea mantentzen dituzte Enviser azpikontratako 90 langileek.