ESKUALDEETATIK EKIN ZAIO AURTEN BIZKAIKO TXAPELKETARI
- Bertsolari gazteen hazkunde handiaren ondorioz, Bizkaiko Bertsozale Elkarteak Bertsolari Txapelketa eskualdeetatik abiatzea erabaki du aurten. Jada hiru eskualdetako saioak burutu dira eta beste hiru jokatuko dira asteburu honetan eta hurrengoan.
Bide berriari ekin dio Bizkaiko Bertsozale Elkarteak, eta 60ko hamarkadan antolatu ziren txapelketen hariari tiraka egin dio. Izan ere, orain urte bi igarri ziren bertsolari gazteen hazkunde handiaren lehen ondorioak. Berrogeita hamar lagun baino gehiagok izena eman zuen eta udan sailkapen saioak antolatu ostean, zelan edo halan hura berregituratzeko balantzea egin zuten.
Ordutik aurtengoa antolatzeko ideiei bueltaka ibili dira Bertsozale Elkartean, eta aurten ere igo egin da bertsolari kopurua. "Berrogeita hamabi bertsolari inguruk parte hartuko du eskualdekako txapelketetan, eta Bizkaiko zortzi finalistak gehitu behar zaizkie" aipatu digu Jose Luis Basterretxea 'Altzalei' Bizkaiko Bertsozale Elkarteko idazkariak. "Horietatik ia hogei berriak dira, lehenengoz kantatuko dute aurten".
Batzuk adinak eta bertso-eskolek ekarrita plazaratu dira. Bestetzuk ordea, egitura berriak animatu ditu. Hurbiltasuna ere oso garrantzitsua baita goi mailan ez dabilen hainbeste bertsolarirentzat eta lagun giroan kantatzea norbere herri inguruan oso atsegina gerta daiteke. Ondorioz, zenbait eskualdetan eskualdeko txapelketek saio bakarraren ordez kanporaketak egin behar izan dituzte, eta horien artean finala antolatu. "Lea-Artibain adibidez, hastapenean gaudela kontuan izanda, Berriatu eta Etxebarriko kanporaketetan 125 eta 100 entzule izan dira. Hor klabea da hurbiltasuna, balorazioa gero egingo dugu, baina aurrera begira ere egiten da hau guztia. Behar bada oraindik eskualderen batean ez da indar gehiegi izango antolatze eta entzule aldetik, baina aurrera begira ere bada hau, txapelketa antolatzeko modu berria da, gero bertsolari bakoitza definitzeko beste era bat ere emango baitu" adierazi du 'Altzalei'k.
Bertsozale eta bertso eskolen artean gaiak atera dituzte, horiek otu eta planteatzeko ikastaroa ere izan da, eta bertsoa epaitu behar denez gero, hartara jende gaztea bideratzea ere bada helburua. Josu Telleria eta Joxin Iturrioz bilbotarrek eta Moises Enbeita eta Jon Aurre muxikarrek epaituko dituzte hilaren 27an azken saioa izango duten txapelketetako bertsoak, badaezpada ere Josu Arroyo getxotarra lauretakoren baten ordezko dela.
Saioen erdiak jokatuak dira dagoeneko. Busturialdean, Durangaldean eta Arratian izan dira, eta barikuan Bilboaldekoa izango da hiriburuko Bilborock aretoan. Domeka goizean berriz Mendexako frontoiak Lea-Artibaiko finala hartuko du, eta Getxoko eskoletan kantatuko dute datorren asteko zapatuan Ipar-Uribeko bertsolariek.
Hain zuzen ere, falta diren hiru eskualdeetan -eta Arratian ere bai- aurretiaz bestelako saioak izan dira. Ipar-Uriben txapelketa saio bakarrean egiteko moldatu ziren zelanbait bertso inguruan dabiltzanak hartaratu barik, baina batetik final saio horretako bertsolariak trebatzeko eta hartaraino animatu ez direnak trebatzeko ere bestetik, eskualdeko herrietan bertako bertsolari eta txapelketako partaidez osatutako bertso afariak antolatu dituzte. Ia hogeita hamar lagunek kantatu dute afalostean, bertso giro ederra sortuz. Eta entzuleek ere epaile beharra egin dute, txukunen ibili izana iritzi dutena sarituz.
Arratian, Bilbon eta Lea-Artibain ere girotzeko balio izan duten saioak izan dira, finalerdi eran, eta horietatik irten dira egunotan jokatu edo jokatuko diren finalerdietako bertsolariak. Zenbaitzutan saioak izan dira, eta Bilboko kasuan, Ipar-Uribeko auzokideen antzerako afal edo bazkal osteko saioetan kantatu zuten Kafe Antzokian eta Santutxuko elkarte batean, gura zuten guztiek mahaian jesartzeko leku barik.
Maiatz amaierarako beraz, jakingo dugu nortzuk diren eskualdeetako sei txapeldunak. Bilbotik ekialderako eremu osoko bertsolariak dira, oraindik ere Ezkerraldean eta Enkarterrietan bertsogintzak urrats motela baitarama. Bizkaiko gainontzeko lurraldeetako sei txapeldunek udagoienean jokatuko den herrialdeko txapelketarako txartela artez lortuko dute, orain urte bi finalean egon ziren zortziei gehituz. Lehen bost kanporaketetarako behar diren hogeita hamar bertsolariak osatzeko gainontzeko hamaseiak berriz, eskualdeetan puntu gehien lortzen dutenak izango dira. Horregatik, epaile berberak izango dira saio guztietan. Ordutik aurrera, aipatutako kanporaketa, finalaurreak eta finala egongo dira. Eta hemen dago azken berrikuntza, aurtengo txapelduna ez baita Arriaga Antzokian jokatutako saioan erabakiko. Finala Euskalduna Jauregira eroatea erabaki dute aurten antolatzaileek.
1960an aurreko urteko finalista biek zeukaten txartela, eta gainontzeko lau finalistak Ondarroan jokatu zen finalerdira artez sailkatu ziren. Finalerdia osatu zuten gainontzeko laurak berriz -German Uriguen, Ireneo Ajuria, Faustino Etxebarria eta Juan Mugartegi- eskualdeetako txapelketak irabazita kantatu zuten finalerdian. Eta finala Mugartegi berrituarrak berak irabazi zuen Bilboko Zezen plazan. Jon Azpillaga berriz bigarren.
Hurrengo urtean lortu zuen Azpillagak txapela, eta 1962an Jon Lopategik txapeldunorde utzi zuen berriz ere. Urtebeteko etena eta 1964an berriz ekin zioten txapelketari, eta finala Ondarroara lekualdatu zuten. Ez txapela ordea, Lopategiren buruan iraun baitzuen. Urte bi beranduago hirugarrenez izan zen muxikarra txapeldun, Durangoko finalean
Aurreko txapelketatik alde ederra dago; orduan ere jende asko zen eta hamabi sailkapen saio antolatu ziren txapelketa aurretik. Uda aurre eta ostean luze jo zuen kontua izan zen eta ez zeukan oraingo pertsonalitaterik; edonori edonon kantatzea egokitu zitzaion. Eskualdeka egiteak sei eskualdeetako arduradunak atera eta noizbehinka batzea dakar. Hor ildo nagusiak bideratzen ditugu, eta gero lekuan lekuan dena antolatu behar da, kantatzeko lekua, gaiak, publizitatea, jende kopurua...
Hurbiltasun handiko kontua izango da beraz, antolaketa ere eskualdeko bertsozaleen esku utzita.
Hirurogei bertsolari direla esan dugu, baina partehartzaile bakoitzeko hiru pertsona daude antolaketan zelan edo halan, ehun eta larogeiko kopurua da hori; beraz, elkarte osoa dago martxan.
Etorkizuneko txapelketa erronka ere ildo horretatik joango da?
Aurrerantzean hori izango da gure oinarria, gaijartzaile eta epaile berriak trebatzen ibili gara, eta antolatzaileak ere martxa horretan sartu gara. Hortik, adibidez gaijartzaileek euren ikastaroa izan zuten, zelan topatu gaiak eta zelan bideratu... epaileek ere antzeko zerbait... eta hau guztia amaitzean berriz batuko gara.
Horren guztiaren atzean badago kontu garrantzitsu bat, geure buruari lora gehiegirik bota barik, bertsolaritza gustatzen dela eta gauzak serio eta txukun egiten direla elkartean. Jaialdiak behera joan dira eta hurbilpena da orain helburua, bertsolariak badagoz eta alde guztietan jendea suspertu behar dugu, inplikatu, beste era batera saioetara joango ez litzatekeen jendea hurbildu
Bai ikastetxeek antolaturiko eskolaz kanpoko jarduerek, bai aisialdiari loturiko ekintzek eta udalekuek desgaitasunen bat duten haurrak kanpoan uzten dituzte maiz, eta hain justu, jarduera horiek bereziki onuragarriak dira premia bereziak dituzten haurrentzat. Hala dio... [+]
Euskal hizkuntzalaritza esperimentaleko katedra berria estreinatu dute Baionako fakultatean.
"Gerra inperialistaren eta Europako estatuen berrarmatzearen aurka" mobilizatuko da Langileon Nazioarteko Egunean.
Aitzindariak elkartea Aitzina Biga ikuskizuna prestatzen ari da. Ehun parte-hartzailetik gora izango dira dantzan, musikan, antzerkian, kantuan eta bertsotan apirilaren 19an Maulen aurkeztuko den ikuskizunean. Uztaila bitarte, beste lau emanaldi izango dira: Miarritze, Arrasate,... [+]
Antidepresiboen kontsumoa aztertuta, Euskal Autonomia Erkidegoan COVID-19aren pandemiak sintoma depresiboen intzidentzia handitu zuela ondorioztatu du ikerketa batek. Halaber, azterlanak nabarmendu du herritarren osasun mentala arazo fisikoekin batera artatzearen garrantzia, bai... [+]
Frantziako legebiltzarrean Errepublikanoek eta Batasun Nazionalekoek egindako zuzenketen harira dator erabakia. Zuzenketak onartu dituzte, eta, beraz, Euskal Hirigune Elkargoak emisio gutxiko eremua ezartzeko gastu ekonomikorik ez egitea erabaki du.
Pasa den asteko "kaleratze ilegala" salatu dute hainbat herritarrek, ostiral arratsaldean.
Jauzi Ekosizialeko kideek antolatzen duten bigarren edizioa da. Euskal Herriko trantsizio ekosozialak "inoiz baino premia handiagoa" duela adierazi dute, "datozen aldaketa sakonen aurrean trantsizio justua nahi bada".
Manifestazio jendetsu batek herriko kaleak zeharkatu ditu, Poliziaren gehiegizko dispositibo batek zainduta, gazteek kudeatutako guneen defentsan eta Gaztetxeak erasoen aurrean defendatzeko. Manifestazioaren amaieran, publiko egin dute iragarpena.
Parisko Auzitegi Korrekzionalaren arabera, 2,9 milioi euro desbideratu zituen Frantziako RN Batasun Nazionalak 2004 eta 2016 artean. Le Penez gain, alderdiko beste 24 kide ere errudun jo dituzte. Helegitea aurkeztuta ere, RNko buruzagia ezingo da aurkeztu 2027ko Frantziako... [+]
Hego Euskal Herriko lau hiriburuetan egin dituzte manifestazioak. Israelek Palestinan egin duen eta aurrera daraman genozidioarekin kolaboratzen duten enpresei laguntza publikoa emateri uzteko eskatu diete Nafarroako Gobernuari eta Eusko Jaurlaritzari.
Hezkuntza Sailak EITBri azaldu dioenez, ikastetxe bakoitzean izan beharreko baliabideak batzar teknikoetan negoziatu partez, mahai negoziatzailean landu beharko lituzkete. Bihar eta etzi greba egingo dute EAEko ikastetxe publikoetako irakasleek.
Joan den ekainaren amaieran bukatu genuen Conversión de la industria militar en Euskal Herria para no fabricar más guerras (Armagintza industriaren moldaketa Euskal Herrian, gerra gehiago ez sortzeko) liburuaren lehenengo zatiak Gerra badatorrela! du izenburu, bertan... [+]
Iruña-Veleia auzia “behin betiko” argitzea eskatu dute martxoaren 30ean, Gasteizen egindako manifestazioan. Iruña-Veleia argitu, ez suntsitu plataformak aztarnategian egindako “txikizioak” salatu ditu eta Arabako Foru Aldundiaren ardura... [+]
Etxebizitza eskuratzeko orduan pertsona arrazializatuek eta migratzaileek jasaten duten bazterketa sistematikoa salatu dute Gasteizen, agerraldi baten bidez. Apirilaren 5ean Donostiara bertaratzera deitu dute, etxebizitza-eskubide unibertsalaren alde.