BIZKAIAK BERRIRO ERE HELDU DIO SAGARDOGINTZAREN TRADIZIOARI


2000ko maiatzaren 21ean
Azken urteetan, sagardogintzaz hitz egitean, Gipuzkoa baino ez zen hizpide izaten. Hala ere, gaurko egunean, sagardogintza hedatu egin da eta hedatzen ari da Euskal Herriko beste bazterretara, batez ere Bizkaiara, eta honenbestez berriro ere heltzen dio lurralde honek sagardogintzaren tradizioari. Gogora ekarri behar da Erdi Aroan Bizkaian askoz ere sagardo eta ardo gehiago egiten zela Gipuzkoan baino. Bizkaian gertatutako garapen ekonomiko eta industrialaren ondorioz, arian arian utzi egin zituzten txakolingintza eta sagardogintza eta sendotu egin zuten ardoaren inportazioa eta kontsumoa. Aitzitik, nekazal izaerari denbora luzaroagoan eutsi zion Gipuzkoak ia bakarrik jarraitu zuen sagardogintzan.

Bizkaiko Aldundiko Nekazaritza Saila izan da azken urteotan sagardoa egiteko sagarren ekoizpena sustatu duena. Horretarako, Zallako (Enkarterriak) frutagintza-planta sortu zuten, eta bertako sagarrondo-mota batzuk berreskuratu zituzten sagardotarako sagarra erdiesteko. Azterketa batzuk egin ondoren, sei sagar-mota bereizi zituzten, eta sagar horiek dira baserritarren artean sustatzen ari direnak. Gainera, orain dela lau urte, esperimentuak egiteko ardandegi bat sortu zuten eta honek aukera eman du sagardoa egiteko tekniken azterketan aurrera egiteko eta, ondorioz, sagardoaren kalitatea hobetzeko.

Testuinguru honetan, "Bizkaiko Sagardoa" izeneko Bizkaiko Sagardo Naturalaren Egileen Elkartea sortu zuten 1995ean, eta egun sagardoa egiten duten hamairu bazkidez osatuta dago elkarte hau. Gaurko egunean 40 hektarea daude Bizkaian sagasti berriei emanak. Ez da ahantzi behar Bizkaian badirela beste 250 hektarea sagastietan, baina sagasti hauen emaitza apala da oso. Bizkaiko 13 sagardogile hauen artean 200.000 inguru litro sagardo egiten dute urtean. Enkarterrietan, Durangoaldean, Gernikan eta Lea-Artibain daude sagardoa egiteko sagasti nagusiak. Bizkaiko elkarte honek hirukoiztu egin nahi du sagardoaren produkzioa 2001. urterako, eta datu horixe da sektore hau herrialde honetan bizitzen ari den hazkundearen erakusgarririk garbiena.

Inoiz sagardogintzan tradizioa izan zuen arren, Iparraldean tradizioa galduz joan da. Hala ere, azken urte hauetan berriro ere suspertu da. Gaurko egunean sagardogileen kooperatiba bat bada, Eztigar izenekoa, Nafarroa Behereko Donaixtin. Kooperatiba honek egun 15.000 inguru botila ateratzen ditu merkatura. Hobetuz ari dira nola ekoizpenean hala kalitatean, eta datozen urteotan 120.000 litro sagardo egitea dute helburu.

Ardogintzan tradizio handia duen Nafarroan ere sagardotegi batzuk irekitzen hasiak dira han-hemen. Lizarrako ikastolako bi irakasle ohi izan ziren sagardogintzak Nafarroan sarrera eduki izanaren protagonista, Aldaiondo sagardotegia ireki baitzuten Murugarrenen, Iruñetik 45 kilometrora dagoen herrixkan. Sagardogintzak tradizio handia izan zuen familia bateko ondorengoak izaki -baten aitak sagardotegi bat izan zuen Alegian-, sagardoa bertan egiteko metodoarekin asmatu dute. Eta aurtengo kanpainari begira 10.000 inguru litro sagardo dute.

Araba da euskal herrialdeetan sagardogintzan tradizio txikiena duena. Baina azken urteetan sagardoaren kultura hedatuz doa, batez ere Amurrio-Lezamako aldean, non dagoeneko sagardotegi batzuk badauden, eta beste tokitako edaritegi batzuetan poliki kontsumitzen hasiak dira. Sagardoa Gipuzkoatik ekartzen dute, nagusiki Astigarragatik eta Usurbildik, Araban ez baita sagardorik egiten.

Sagardoaren munduarekin amaitzeko, bereizgarria eta kalitatea bilatzen dituen beste ekimen bat dakargu orriotara. Honenbestez, sagardoarekin zerikusia duten jarduerak ugaltzen ari direla ikusirik, Gipuzkoako sagardogileak etiketa ofizial bat sustatzen ari dira, "Tolare-Sagardotegia" izenekoa, Gipuzkoako Sagardo Naturalaren Egileen Elkarteak sortua. Eta etiketa hau kaleratu dute hain zuzen ere ugaltzen hasiak direlako "sagardotegia" hitza daramaten establezimenduak, nolabait ere errealitatearekin bat ez datozenak. Etiketa berri honekin egiazko sagardotegiak eta sagardoa soilik saltzen duten establezimenduak bereizi nahi dira; izan ere, lehenengo taldera biltzen dira sagarra dolarean zanpatzearekin hasi, muztioa eta sagardoa egitearekin segi eta sagardoa botilara-tzearekin amaitzen duten establezimenduak, benetako sagardotegiak

Azkenak
Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


2025-05-30 | ARGIA
Kerik gabeko eremu gehiago ezarri nahi ditu Espainiako Gobernuak: markesinak, campusak, terrazak...

Espainiako Osasun Ministerioa kerik gabeko eremu berriak ezarriko lituzkeen lege aurreproiektua eratzen ari da eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izango luke eragina. Eremu berri horien artean, tabernetako terrazak, unibertsitateetako campusak edo autobus-markesinak ageri... [+]


Bizkaiko Aldundiak Jaurlaritzaren ardurapean utzi du Bilboko itsasadarraren azpiko metroaren lotura egiteko aukera

Bilboko itsasadarraren ertz biak lotzeko ibilgailuentzako tunelaren proiektuagaz batera, Areeta eta Sestao lotuko zituen anezka-tren bat ere iragarri zuen Bizkaiko Foru Aldundiak 2022an. Orain, proiektua gauzatzeko ardura Eusko Jaurlaritzaren mendeko Euskal Trenbide Sareari... [+]


Atxondon hildako langilea “diru-gosearen” biktima izan dela salatu du AHT Gelditu!-k

AHT Gelditu elkartearen esanetan, AHTren obretan asteartean izandako heriotza bezalakoen atzean "esklabotza-baldintzak" eta "tratu arrazista umiliagarri eta iraingarriak" baino ez daude. Atxondoko Udalak gertatutakoa ikertu eta argitzeko eskatu du. AHTko obretan... [+]


2025-05-29 | ARGIA
Segregazioa hezkuntza
Ikastolen Elkartea: “Matrikulazioren kudeaketak ez du segregazioarekin bukatzeko balio”

Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioarekin amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]


CAF Palestinan eraikitzen ari den trenbidearen bigarren fasea hasi izana salatu dute

Okupatutako Jerusalemgo Ekintza Nazional eta Zibileko batzordeak jakinarazi du trenaren bigarren fasearen hasiera, eta gaitzetsi egin du kokalekuen arteko komunikazioa indartzea duelako helburu. Zisjordanian 22 kokaleku berri ezarriko dituela adierazi du Israelek.  


2025-05-29 | ARGIA
Asteko laugarren langile hila, Bilbon, teilatutik erorita

Ostegun goizean hil da langilea, Bilboko José María Ugarteburu kalean. Astelehenean bi langile hil ziren, Andosillan (Nafarroa) eta Atxondon (Bizkaia), eta asteartean beste bat Amurrion (Araba).


Lan heriotzak ez normalizatzeko deia zabaldu du Aiaraldeko Greba Batzordeak

Dozenaka lagun elkartu dira gaur arratsaldean Aiaraldeko Greba Batzordeak (SOS Aiaraldea) Tubos Reunidoseko lan heriotza salatzeko deitutako mobilizazioan. Laneko heriotzen "odolustea" salatu eta egoera ez normalizatzeko deia luzatu dute.


“Gure txikitasunetik, mundu guztiko herrien errealitatea ezagutaraztea ezinbestekoa da”

Maiatzaren amaiera eta ekainaren hasiera artean Gora Herriak jaialdia antolatu du Bixi Bixi elkarteak, zortzigarren urtez, Pasai Donibanen. Aurreko urteetan jatorrizko hainbat herriren errealitatea ezagutzera eman ondoren, aurtengo jaialdiak Ameriketako edo "Abya... [+]


Bergarako erraustegiari Jaurlaritzak emandako ingurumen baimena baliogabetu du EAEko Auzitegi Nagusiak

Jaurlaritzak Valogreene enpresari ingurumen baimena eman izanari helegitea aurkeztu zioten Bergarako Udalak, Ekologistak Martxan taldeak eta Bergarako bi bizilagunek 2022ko apirilean. Udalak azpimarratu du auzitegiak arrazoia eman diola, ebatzi baitu Jaurlaritzak hartu... [+]


2025-05-29 | ARGIA
Trumpen muga-zerga orokorrak atzera bota ditu AEBetako epaimahai batek

Epaiak dio AEBetako presidentea bere eskumenetik harago joan dela muga-zergak ezartzerakoan, eta hamar eguneko epea ematen dio horiek kentzeko.


2025-05-29 | Gedar
Cintruenigon, besoz beso mobilizatu dira Frente Obrero eta Vox

"Delinkuentziarik gabeko Cintruenigo" aldarrikatu dute, ohi bezala, pertsona migratuak kriminalizatuz.


2025-05-29 | Hala Bedi
Zahartzearen negozioa agerian utzi dute Gasteizen

Zaharren egoitzen negozioa salatzen duten iragarkiak jarri dituzte Gasteizko hainbat markesinatan. Iragarkiok "Gizarte Ondoezerako Foru Erakundea”-ren sinadura daramate.


Fusionatuko diren bi ikastetxeren proiektu berria argitzeko eta adosteko eskatu diote gurasoek Jaurlaritzari

Gasteizko Adurtza eta San Ignacio ikastetxeek fusionatuta hasiko dute datorren ikasturtea, baina eskola berriaren proiektua eta plangintza falta dutela salatu dute gurasoek, beraien ekarpenak noiz eta nola egin jakin nahi dutela. “Parte hartu nahi dugu, guretzat... [+]


Hamasen buruzagia hil du Israelek, Netanyahuk baieztatu duenez

Mohamed Sinwar Gazako Hamaseko burua hilik agertu da, Israelgo armadak Gazan egindako bonbardaketa batean. Hamasek oraindik ez du baieztatu Sinwarren heriotza.


Eguneraketa berriak daude