IRAGANEAN ERE BIZKAIARI LOTURIK
- Castro Urdialesek Bizkaiarekin eta, beraz, Euskal Herriarekin, duen lotura ez da berria. Pliniok autrigoiak topatu omen zituen bertan eta garai batean euskararen eremuaren barruan zegoela dio askok. Bizkaiko jaurerriaren barruan ere izan da bitan eta hainbat hurbilketa saio egin da XX. mendea arte.
1163an Gaztelako errege Alfonso VIII.ak Castroko hiribilduari eskainitako foruak populazioaren ugalketa bultzatu zuen, baita nabigazio jarduera erraztu ere. Modu horretan, XII. mendean Castro Urdiales portu garrantzitsua zen eta garrantzi hori handituz joango zen hurrengo mendeetan.
Castrok bere urrezko aroa bizi izan zuen garai horietan, harik eta XIV. mendearen amaieran krisian sartu zen arte. Urte horietan, eta soilik teorikoki bada ere, Castro Urdiales Bizkaiko jaurerriari lotua egon zen. 1366ko Libouneko hitzarmenean, Pedro I erregeak Eduardo III.aren seme Printze Beltzari eskaini zizkion Castro eta Bizkaiko jaurerria. Printze Beltzak bere "Seigneur de Bizcay et de Castro D'Ordiales" titulua erantsi zien aurretik zituenei, baina Pedro I.ak berak lurralde hauetan sartzea debekatu zion.
Benetako lotura urte batzuk beranduago etorriko zen. 1394ko Gernikako batzar nagusiak hala onartuta, Castro Urdiales Bizkaiko Jaurerriko zati bilakatu zen. 77 urtetan izan zen Castro Bizkaia barruan, harik eta 1471ko martxoak 4an Castrok berak loturaren deuseztea eskatu zuen arte.
Azken astindu gogorra 1813an jaso zuen Castrok, frantsesen aurkako Independentzia Gerran izandako porrotaren ondoren. Handik aurrera hazkunde garai berri batean sartu zen eta hiribildu zena udalerri bilakatu zen urte batzuk beranduago. Meatze zaharrak martxan jarri eta berriak zabaldu ziren. Ekonomiarekin batera biztanleriak ere gora egin zuen eta honek harresi zaharren suntsitzea ekarri zuen XIX. mende erdialdean.
1936ko Gerra Zibilak, ordea, hazkundea finkatzeko itxaropenak apurtu zituen. Aurrerago, kostaldeko hiria izanik, Castrok ere nozitu zuen 60ko hamarkadako boom turistikoa, baina 70eko hamarkadako krisiak berriro arazoak ekarri zituen hirira. Castroar mordoa hurbildu zen orduan Bilbo Handira lan bila eta egun oraindik, askok du bizibidea Bizkaian. Azken hamarkadan, aldiz, Bilbo Handikoak izan dira bertara hurbildu direnak, baina kasu honetan etxebizitza merke bila. Castroren bizkaitartasunaren inguruko azken tirabirak 1984an bizi izan ziren, AEKren koordinaziopean gau-eskola zabaldu zenean
56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.
Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]
LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.
Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]
Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.
“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]
Aurtengoa hirugarren edizioa izango da, eta memoriaren gaia hartuko da ardatz, Kulturarteko Plaza Feministan.
Azaroaren 9an, emakumeak protagonista diren hip-hop jaialdia ospatuko dute, 17:30etatik aurrera. Jaialdiak urtez urte hip-hop eta rap estiloetan ibilbide ezaguna duten emakume artistak bildu izan ditu.
Gaur Donostian Orhipean, Gure Herria ezagutzen liburuaren edizio berria aurkeztu dute. Bertan Izan da egilea Xamar eta berarekin batera Antton Luku, Isabel Isazelaia eta Lander Majuelo.