53 KANTARIREN OLDAR ARRAKASTATSUA
- Azken hiru urte hauetan Miarritzeko Oldarra gizon-abesbatza eta Warner multinazionala lotu dituenharremana emankorra izan da oso. 1997tik hona, hirudisko ekoiztu dituzte elkarrekin. Azkena, "Euskal Herri" izena duena, otsailaren 15ean karrikaratu zen.
Warner diskoetxearen bidez, Oldarra abesbatza mundu mailako merkatura ireki da, eta ez da urrats hori gogoeta asko egin gabe emana izan. "Arima galduko ote ginuen, horra gure kezka zein zen", adierazten du Iñaki Urtizbereak. Bere gurasoak Gipuzkoatik Frankoren armadatik ihes eginda etorri eta Montaubanen, Frantziako hego-ekialdean, sortu zen zuzendari honek atseginez jasotzen ditu gaur egun Frantziatik, Belgikatik, Britainia Handitik edota Estatu Batuetatik datozkion gutunak. Horietan Oldarraren musika entzun duten jendeek beren plazerra erakusten diote; batzuek musika-partiturak eskatzen ere, beren herriko koralean kantatu ahal izateko. Hala nola, hiru eskaera izan ditu Britainia Handitik. Bestela erranik, Londreseko eta Galeseko abesbatza batzuek euskaraz kantatuko dute Oldarra gizon-taldearen errepertorioaren zati bat.
Gaur egun, euskal kulturari dagokionez, erreferentzia bat da Oldarra. Ospea merezi du, bere kalitatearen sustraiak urrun botatzen dituelako, ez bakarrik koroaren arteari, baina espresiobide desberdinei dagokienez. Oroitarazi behar da Oldarra sortu zela Espainiako gerra zibilaren biharamunean. Miarritzen elkar ezagutu zuten zenbait euskaldunek; besteak beste, Olaeta aita-semeak, Urtizberea senar-emazteak, Jose de Etxabek, Narkiz Ibarrondok... eta oraino dantzari, musikari eta kantari gehiagok zuten taldea abiatu eta gorpuztu.
Orain ezagutzen dugun Oldarra gizon-korua "orduko tradizio horretan" sartzen dela uste du Iñaki Urtizbereak. Hots, goi-mailako emaitzak kausitzeko lanari ekitea beste biderik ez dagoela uste duen pentsamolde horretan.
Dudarik gabe, filosofia honek bere fruituak ekarri ditu eta honela, XXI. mendearen atarian, Euskal Kultur Erakundeak bideratu duen inkestan, galdezketatuen ustez, bi musika taldek dute hobekienik Euskal Herria ordezkatzen: Oldarrak eta Oskorrik.
"'Vedette'-rik ez da Oldarran -segitzen du Iñaki Urtizbereak-, ez dugu errusiar koruetan bezala kantari solista bat besteen ahotsekin apaintzen, baina elkarlanean oinarritzen gara. Helburua dugu gure sonoritatea aurkitzea".
Giza harremanei dagokienez, Oldarra abesbatza talde bat bihurtu da, eta horretan bakoitzak bere tokia dauka. Dela 23 urte dituen kantari gazteenak, dela 74 dituen zaharrenak. Zuzendariaren esanetan, Oldarrako partaide izateko baldintza bakarra da "kantariak zerbaitek hunkiturik sentitzea, hots, entzuleei soinu berezia eskaintzen dietela ohartu behar dira". Eta taldea ia familia dela erran genezake, ezen Oldarra taldeko kantariek astean bi aldiz egiten baitituzte errepikapenak, eta bi gaualdi horiek parada dira bozak berotu, landu eta egitaraua sakondu ondotik, elkarrekin afaltzeko, baita batzuetan orduak luzatzeko berandu arte mus partidetan.
Borobilduz, diziplina, lana, baina baita lagun arteko giroa ere, errezetarik eraginkorrena da Oldarrarentzat, ospe handiko abesbatza bat egonkortzeko.
"Zenbat eta gehiago ireki beste kantatzeko moldeetara -dio Iñaki Urtizbereak- orduan eta hobe kantatzen da euskal errepertorioa". Horregatik zuen onartu musika garaikideko ekitaldi baterako prestatzea bere kantariak. Horregatik ere, bere abesbatzak festibal desberdinetan parte hartzen du; adibidez, Okzitaniako Tolosako musika sakratuko jaialdian. Eta ez-ohiko ideietan zein partaidetzetan murgiltzen da. Hala nola, apirilaren 14ean, hirugarren eta azken diskoaren aurkezpenean, kobrezko boskote batekin; "garatzeko, dena ukitu beharra baitugu". Gainera, zuzendari artistikoa ondoko diskoan pentsatzen ari da, eta freskotasun nahiz originaltasunaren bila dabil.
"Zer ote da abesbatza batentzat 'euskalduna' izatea?", bere buruari pausatzen dio galdera Urtizbereak, eta taldearen osotasunarekin emaitza batetara heltzen saiatuko dela, "jadanik entzundakoan erori gabe", erantzuten.
Oraindik Warner etxearen eskutik plazaraturiko "Euskal Herri" disko berria publikoari aurkeztu gabe dagoela, Iñaki Urtizbereak abiapunturik badauka, nola ez, hausnartzen duen hurrengo lanarentzat. Euskal koru-kantuen tradizioa albo batera utzirik, nahi luke sorkuntza bati ekin. Baina horretaz sakonki hitz egiteko goizegi da. Izan ere, orain, Oldarraren lehentasunetan baita "Euskaldunen lurra" (horrela itzuli dute azken diskoaren titulua frantsesera) ongi saltzea eta udako nazioarteko bidean pentsatzea
Satorralaiak plataformak eman du gainkostuaren berri, informazioa Jaurlaritzari eskatutako txosten batetik aterata. Donostiako metroaren Mirakontxa-Easo zatiaren lanak 53 milioi eurotan esleitu ziren, eta egungo aurrekontua 139,4 milioi eurokoa da. Donostiako metro-pasantearen... [+]
Miopia gero eta gehiago eta gero eta lehenago ari da garatzen, eta horren arriskua da dioptriak gehitzen joatea eta helduaroan begiari lotutako hainbat gaitz izateko aukerak dezente handitzea. “Eguzki-argia jasotzea inportantea da, eta denbora asko ez igarotzea oso gertu... [+]
Martxoaren 8an kalera ateratzera deitu ditu herritarrak mugimendu feministak, "desberdinkeriek bere horretan" dirautelako. Zapalkuntza mekanismo berriak agertu direla salatu dute, eta feminismoa "ezkerreko borroken erdigunera" eramateko beharra... [+]
Martxoaren 3ko Memoriala hornitzeko erabiliko dira bildutako objektuak. Ekimena ahalik eta jende gehienarengana iristeko asmoz, jardunaldiak antolatuko ditu Martxoak 3 elkarteak Gasteizko auzoetan.
Une delikatua igarotzen ari den zure lagun minak Taylor Swiften kontzertura joatea proposatu dizu, baina kide zaren elkarte ekologistak elkarretaratzea deitu du, abeslariak sortuko duen kutsadura salatzeko; nora joango zara? Dilema etiko horri erantzun diote gazteek, baita... [+]
Otsailaren 24tik eta martxoaren 1era bitartean, astebetez 60 lan proiektatuko dituzte Punto de Vista zinema dokumentalaren jaialdian. Hamar film luze eta zazpi labur lehiatuko dira Sail Ofizialean; tartean mundu mailako lau estreinaldi eta Maddi Barber eta Marina Lameiro... [+]
"Gasteiztik egin ezean, ez da egingo", adierazi du PSNren bozeramaile Ramón Alzorrizek. Kontra azaldu dira Geroa Bai, UPN eta PP.
Larunbatean egindako prentsaurrekoan adierazi dute manifestazioa ekainak 14an Donostian egingo dutela. 130 kolektibo, alderdi politiko eta sindikatu batu zaizkie eta "atxikimendu kanpaina oraindik zabalik dagoela" gogorarazi dute.
Plazara, AEK, Uda Leku, Dindaia eta Ebete antolakundeak Baionan elkartu dira Famili'on egonaldi ibiltariaren lehen edizioa aurkezteko. Hizkuntza mailaren arabera eskaintza bat edo beste egongo da eta haur zein gurasoentzat izango da udaberrian.
Neska adingabeari sexu abusuak era jarraituan egin zizkiola frogatutzat jo du Bizkaiko Lurralde Auzitegiak.
1989tik 2014ra, Frantzia mendebaldeko hainbat ospitaletan egindako erasoengatik epaituko dute. 74 urte ditu Joel Le Scouarnec zirujau ohiak, eta espetxean dago beste lau sexu eraso kasurengatik.
Iratxeren Bidasoaldeko Lagunak ekimenak deituta, dozenaka lagun kalera atera ziren atzo Iratxe Sorzabal preso politiko irundarraren absoluzioa eskatzeko eta behingoz etxera ekartzeko, torturak salatzeaz gain.
Azken asteetan François Bayrou Frantziako lehen ministroaren harira ezaguna egin bada ere, aspalditik dira albiste Betharram eskola katolikoko apaizen gehiegikeriak. Lau urtez barnetegian ikasle izan zen Paxkal Indo lapurtarrarak Euskal Irratiaki adierazi eta ARGIAk... [+]
Greenpeaceko kideak Dakota Acces oliobidearen aurka protesta egiteagatik auzipetu dituzte eta astelehenean aztertu du salaketa Dakotako auzitegiak. AEBko Greenpeacek gaiaren inguruan jasango duen bigarren epaiketa izango da, lehenengo kasua epaile federal batek bota zuen atzera... [+]
Otsailaren 17an Txinako Alderdi Komunistaren arduradun gorenak bildu ziren bertako enpresa pribatu handienen zuzendari nagusiekin. Ez da ohikoa aldi eta areto berberean Huawei, BYD, New Hope, Tencent, SWSC, Yushu, Xiaomi edo DeepSeek bezalako konpainien nagusi gorenak bilduta... [+]