"POESIA TRADIZIONALAK ERRITOTIK ETA MAGIATIK DU ASKO"


2007ko otsailaren 21ean
Poesia tradizionala aztertu duzu, Gandiaga, Artze eta Leteren ildotik. Nola otu zaizu hau idaztea?
Hainbat idazle eta kulturzaleren iritziak eta artikuluak izan dira liburu honen hauspo eragile eta bide argigarri.

Zergatik aukeratu dituzu hiru poemagile horiek?
Lana poesia tradizionalari buruzkoa da berez, eta Bitoriano Gandiaga, Joxean Artze eta Xabier Leteren lanak aztertu ditut honen barruan esanguratsuenak direlako. Baina poesia tradizionalaren bidetik beste poemagile batzuk ere arakatu ditut. Liburuan jasotako Joan Mari Lekuonaren hitz batzuen haritik, ondorio hauek atera ditzakegu: lehenengoa, gizaki primitiboari espazio propio bat eraikitzea zegokiola eta alde horretatik, testu hauek bitxiak dira. Bigarrengoa, poesia ez tradizionalak helburu literarioa duela, tradizionalak aldiz, literaturatik badu zerbait, baina baita erritotik, magiatik, antropologiatik, helburu didaktikotik...

Eguzkiaren ideia aztertu duzu hiru poemagileetan, zergatik?
Eguzkia elementu mitiko garrantzitsua da, estetika mota bat islatzen du, esanahi anitza du eta primitibismoari oso lotua dago. Egun eguzkiak hondartzara joateko balio du. Baina gizaki primitiboentzat eguzkiak esanahi berezia zuen.

Artze, Gandiaga eta Leteren arteko ezberdintasunak...
Sinbologiaren haritik dago aldea batetik bestera. Artzeren lanak badirudi ez duela ezer pisatzen: airea eta haria erabiltzen baititu. Gandiagak, Oteizaren harriaren mundu gogorretik, hutsa eta ezarenetik mina eta hilzoria islatzen ditu. Gainera Bitorianok bere burua lurrarekin bataiatzen du. Leteri dagokionez, gariarekin lotzen dut berpizkundearen sinbolo gisa, eta suarekin grina adierazten duelako lAmaia IturbideEuskal filologoa eta artikulugintzan, ikerketan eta saiakeran aritua.


Azkenak
2024-11-30 | ARGIA
2025ean “larrialdi linguistikotik indarraldirako bideari ekiteko beharra” aldarrikatu du Kontseiluak

Euskalgintzaren Kontseiluak Larrialditik indarraldira adierazpena plazaratu du Euskararen Egunaren atarian. 2025a euskararen normalizazio eta biziberritze prozesua “noranzko egokian jartzeko urtea” izango dela adierazi du. Bide horretan, lehen eginkizuntzat jo dute... [+]


Zergatik Durangora joan abenduaren 7an?

Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]


Iruñerriko hondakinak bilduko dituen Imarkoaineko gunea %33 garestitu da

Iruñerriko Mankomunitateak Imarkoaineko Hondakin Zentroaren proiektuaren aldaketa onartu zuen ostegun honetan eta, horren arabera, azpiegitura 2026ko urtarrilaren 21ean hasiko da lanean.


Tuterako alkateak aurrekontuak aurkeztu ditu talde neonazi baten abestiarekin

Estirpe Imperial da talde neonazia, besteak beste ezagun egin dena erabiltzen dituen letra faxista eta arrazistengatik.


2024-11-29 | Axier Lopez
EAJ, PSE eta PPk mendietako gurutze katolikoak babestu nahi dituzte “euskal kultura eta ohituren parte” direlako

Gipuzkoako Batzar Nagusietako Kultura Batzordeak, EAJ, PSE eta PPren aldeko botoekin, azaroaren 22ko bilkuran erabaki du Eusko Jaurlaritzari eskatzea azter ditzala “euskal kulturan hain esanguratsuak diren” gurutzeak eta haien inguruko “ohiturak”... [+]


Boikota Israelgo datilei (eta datil horiek saltzen dituzten supermerkatuei)

Israelek gosea erabiltzen du palestinarren aurkako gerra-arma gisa, eta nekazaritza-produktuak mundu osoan merkaturatzen ditu.<


2024-11-29 | Gedar
Etxebizitzarako eskubide unibertsala aldarrikatu dute Iruñean

Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Harituk antolatuta, manifestazio bat izan zen ostegun arratsaldean Iruñeko Alde Zaharrean. "Etxebizitzaren negozioaren aurrean, eta hura sustatzen duten politikarien aurrean, etxebizitza eskubide unibertsalaren benetako defentsa... [+]


2024-11-29 | Estitxu Eizagirre
EH Bizirik sarearen manifestazioa martxoaren 22an Gasteizen
“Indarrak batuta soilik lortuko dugu makroproiektuen oldarraldi hau gelditzea”

EH Bizirik sarea makroproiektuen aurkako plataformen elkargunea da eta martxoaren 22an manifestazio nazionala deitu du Gasteizen: "Lekuko borrokez gain, esparru zabalagoan lan egitea ezinbestekoa dela jakitun, manifestazio honek sare osoari eragiten dien puntuak izango ditu... [+]


Gaindegiaren 20 urteko argazkia
Euskal Herriak biztanlerian, energian eta pobrezian gora egin du, CO2 isurketetan eta elikagaien kontsumoan behera

Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]


Eguneraketa berriak daude