Galdera eta erantzunen jokoak modan jarri dira berriro. Beste behin, Estatu Batuetatik datorkigu ikuskizuna: sariak irabaztearen lilura, galdera eta proba gaindiezinak, eta amaiera arteko zimikoak. Dena den, gizakion jokorako grinaren adierazle baino sarien amua da jendea parte hartzera bultzatzen duena. Adibiderik nabarmenena, ABC estatubatuar katean 16 urte jarraian egin dituen "Jeopardy" lehiaketa dugu, egunero 17 milioi ikusle biltzen dituena. Hain ezaguna da non filmetan ere "Jeopardy"ren kontura adar joka aritzen diren. Joan den udan ABC kateak, iraileko programazioa hasi bitartean, betegarri gisa "Who wants to be a millionaire?" ("Nork izan nahi du aberatsa?") abiarazi zuen.
Alabaina, inork ez zuen pentsatzen halako lehiaketa arrunt bat audientzia gehien duen saioa bilakatuko zenik. Egun, astean bost aldiz ematen da, 30 milioi ikusle inguru biltzen dituelarik, hots, "Urgencias" telesailak baino ez du kopuru hori gainditzen. Horren ondorioz, lehia bizian dauden kateek lehiaketak berreskuratzeari ekin diote, Fox kateak "Greed" (zekenkeria), CBSek Britainia Handiko "Winning games" (Joko irabazleak) inportatu zuen, NBCk ere "Twenty one" ostera egiteko ausardia ukan du, 50eko hamarkadan amarrua zuela agerian utzi baitzen. Azken boladan, "talk show" delakoen gainbehera ikusita eta Sam osabaren pausoak jarraituz, espainiar kateetan lehiaketak gero eta ugariagoak dira. Amaitu zaie hitzontziei haien trapu zikinak txeke baten truke telebistan aireratzeko garaia.
Alde batetik, kultura maila arrunta eskatzen duten lehiaketak ditugu, horra hor, TVEko "El precio justo", Antena 3ko "Alta tension" eta Tele 5eko "Quiere ser millonario? 50X15" lehia bizian dihardutenak arratsaldeko audientzia eskuratzeko. Bestetik, lehiaketa "jantziak" ditugu, bazkal buruko "Saber y ganar" lehiaketa La 2 katean, "Cifras y letras" edo "3x4" lehiaketen jarraitzaile. Itxura apala duten hiru lehiakide nor baino nor aritzen dira, galdera sorta anitzei erantzun nahian, aurkezle konplize bat eta txalo enlatatuak lagun dituztela. Erdibidean koka genezake duela 10 urte harrera polita izan zuen "El tiempo es oro", Constantino Romerok aurkeztua.
ETBri gagozkiola, erdarazko katean, "Rompecabezotas"ek urtetan eutsi dio goiari; "Uno de los nuestros"ek ez zuen funtzionatu eta "Da la talla en la pantalla" kendu berri dute urte erdi luzez emititu ondoren. Euskarazko katean ostera, egun ez dago lehiaketarik, nahiz eta urtetan lehiaketa mordoska egin izan diren , hala nola: "Kili kolo", "22ra", "Elkanotarrak" , "Hor dago koska". Egun aldiz, "Sorginen laratza"ko txotxi lehiaketa baino ez dago. Jendea euskalduntzeko tresna baliagarria izanik ere, ez dirudi lehiaketak ETBra helduko direnik, momentuz, behintzat.

Lehiaketetan dena dago arreta handiz kalkulatua, bai gidoiak eta galderak, baita partaideen adina, janzkera, keinuak eta izaera ere. TVEko "Un, dos, tres, responda otra vez" Espainian arrakasta gehien eduki duen lehiaketa izan zen, osagai sinple bezain eraginkorrak erabiliz: ikusleak hiru bikote partaideen artean batekin identifikatu ohi ziren eta familia osoak ikusteko moduko gauzak sartzen zituzten: umorea eta musika.
Gaur egun, casting zorrotzak egiten dira, jakinduriaz landa, bat-batekotasuna, eta sinpatia ere oso kontuan hartzen dituzte. Horren baitan egongo baita lehiaketa horrek audientziaren ikusmina piztea. Azkenaldian gainera, interaktibitate handiagoa dago, ikusleek partaideei telefonoz lagun diezaieten. Lehiaketetako arduradunek diotenez, kamera aurrean aritzeak partaideak urduri jartzen ditu, beren jakinduria nabarmen murriztuz. Nolanahi ere, sarien eskuragarritasuna kolokan egoten da usu. Esaterako, "El precio justo", "La ruleta de la fortuna" eta "El juego de la oca" bezalako lehiaketetan ezaguna da irabazitako autoa, apartamendua edo dirua eramateko saridunak zerga anitz ordaindu behar zituela.

Lehiaketen sorburua Estatu Batuetan dugu. 1950eko hamarkadan telebistan ugaldu aitzin, irratian ibilbide luzea egina zuten. Telebistan, Bigarren Mundu Gerraren ondotik hartu zuten indarra. Lehiaketa aitzindaria CBS kateko "The $64.000 Question" izan zen, Louis Cowanek asmatua. Garai hartarako (1955) saria izugarrizko dirutza zen, jende arruntak urtean gehienera $4.000 irabazten baitzituen. Denbora gutxiren buruan, 55 milioiko audientzia zuen lehiaketak eta 15.000 gutun jasotzen ziren astero CBSen lehiaketan parte hartu ahal izateko. Saioa emititzen ari zela gainera, antzerki eta zinemak hutsik egoteaz gain, krimen tasa ere jaitsi egiten zen. Ikusleentzat xarmagarria zen jende xumeak halako saria irabaztea hain galdera makurrei erantzunez. Harrera ona ikusita, beste bi lehiaketa abiarazi zituzten: arestian aipatu "Twenty One" eta "Tic Tac Dough". Hamar asteren buruan haatik, Kongresuaren ikerketa baten bidez amarrua deskubritu zen: dena zegoen taxutua, audientziaren kutunak ziren partaideek erantzunak aurretik zekizkiten-eta.
Ezer nabaritu ez zedin, lau ordu lehenago entseguak egiten ziren, hau da, panpinak bailiran partaideei harridura aurpegia nola jarri eta urduri itxura emateko ezpainean kosk egiten erakusten zitzaien. Lehiakiderik ezagunena izan zen Charles Van Dorenek esan zuen bezalaxe, "azkenean ez nekien non zegoen zintzotasun eta gaiztakeriaren arteko marra". Ondorioz, iruzurraren itzala gainetik kendu ezinik segitu dute urtetan lehiaketek. Honen harira, Robert Redford-ek "The Quiz Show" filma egin zuen 1994an lehiaketen iruzurra salatuz. Orain karteldegian dagoen "Magnolia" filmak halaber, lehiaketen kritika gordina egiten du. Zerk bultzatu zituen ekoizleak amarrua egitera? Audientzia egarria, zalantzarik gabe. Hala ere, honako galdera egin genezake: Zertarako atxiki egiari, bitartean hainbeste ilusio sortzen badute?