Manezaundi, nafar abertzalea
Neure liburutegiko xoko batean neukan ahantzirik. Duela aste batzuk, ordea, berriz eskuratu eta irakurtzen hasi nintzen. Huraxe nire harridura!
Bi gauza harrigarri eriden nituen liburuan. Lehendabizi, Manezaundiren euskara zaulia, azkarra, erraza, aberatsa, guztitarakoa. Nafarroa Behereko laborariei entzuten diedanaren antzekoa.
Beti egiten dudan bezala, gustatzen zitzaizkidan esaldiak azpimarratu, ordenagailuan sartu eta magnetofonean grabatu nituen, gero noiz behinka irakurri eta entzuteko.
Eta bigarrenik: Manezaundi egiazko eta zinezko abertzale zela ohartu nintzen.
ZER
Definizio egokia. Nazionalista guztientzat balio duena.
Zer da, ordea,
euskal abertzale
Beste ezaugarriak, bigarren edo hirugarren mailako ezaugarriak dira. Batzuk egiazko abertzale izateko kapitalista edo neoliberala edo sozialista edo komunista edo maoista izan behar dela diote.
Inoren usteei begirune ekarriz, horiek guztiok ez diote abertzaletasunari kolorea baizik eransten. Etxea zuriz edo gorriz edo berdez pintatu behar dela. Nork bere gustua. «Eder edo itsusi, zein begik ikusi» dio esaera zaharrak.
Manezaundik izan zituen bi alderdi horiek. Euskara maite-maite zuen. Euskal Herria askatua, jareinda, laxatua ikusi nahi zuen.
Ez dago artikulu batean haren esanak errepikatzerik. Aurreneko lerrotik azkeneraino ikusten da, baina, Manezaundik bihotz zola-zolan zeraman euskararentzako amodio sendoa.
Ikus bestela zer dioen: «Nik gogo bihotzian ez dut yaidura bat bezik; eskuara, bethi eskuara».
Liburuaren 4. ataleko artikuluak «Euskarari Buruzkoak» dira. Hor aztertzen dituen euskararen gorabeherak egungo egunekoak direla ematen dute.
Maisu eta apez erdaltzaleek euskarari egiten dioten makurra deitoratzen du. Eskoletan euskara zapaldua dela. Jendea, neskatoak batez ere, euskaraz mintzatzen ahalketu egiten direla. Euskara galduz doala. Euskara galduz gero, berriz, Euskal Herria suntsitu egiten dela. Guztiak euskaraz ikastera sustatu nahi lituzke.
Manezaundik arrazoi handiz miretsi egiten du baserritarren eta laborarien euskara:
«Horiek dira gure
academico
ZAZPI
«Eskualdun gehienek uste dugun baino anitzez hitz gehiago baditugu gure eskuaran (...) herri edo eskualde bathian ez dutenak bertze lekhutan khausitzen direla. Eta ze hitz ederrak eta egokiak!».
Gure egunotan gertatzen ari den euskararen berpiztea ikusi izan balu, Manezaundi poztu egingo zen, seguru asko. Jakin askok, hitz egin, ordea, oraindik ere guttik egiten badu ere.
Eta bigarrenik: Euskal Herriaren kezkak bihotza urratzen dio.
Manezaundiren askatasun egarria ikusteko «Zer ginen eta zer giren» izenburu duten bost artikuluak irakurtzea aski da. Artikulu horiek Nafarroako ikastetxe guztietan irakurri beharko lituzkete.
«Erraiten nuen lehengo aldian nola Espainiarrek garhaitu eta menperatu ginituzten gudu garratz baten ondotik».
Askatasuna ez galtzeko, Nafarroak eta nafarrek gogor borrokatu zutela. Espainolek nafarren gogoen bortxara menperatu eta azpiratu zutela Nafarroa. Manezaundi bezala, egia horretaz nafar guztiak ohartuko balira, Nafarroako giroa goitik behera itzulikatuko litzateke. Manezaundi nafar abertzalearengandik zer ikasirik badugu euskaldun guztiok
"No entiendo, en castellano por favor" eta gisakoak ohikoak dira eskolako guraso Whatsapp taldeetan, baina Irungo Txingudi ikastola publikoan euskara hutsean aritzeko modu erraz eta eraginkorra aurkitu dute, behar duenarentzat itzulpen sistema berehalakoa ahalbidetuta.
Etorkisuneku 01 izenarekin jardunaldia egingo da martxoaren 14an, datorren ostiralean, Errenterian. Badalabek eta TEKS elkarteak antolatuta "hizkuntzari eta komunitateari lotutako iruditeria eta diskurtsoak berritzeko proposamen bat" izango omen da. Badalaben egoitzan... [+]
Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]
Iruñerrian bat egin dute hainbat Gazte Asanbladak, Burlatako Gaztetxearen alde. Etxarriren desalojoa gelditzera deitzeko, bestalde, manifestazio bat antolatu dute Bilbon hilaren 28rako.
Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]
Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]
35 film aurkeztu dira lehiaketara eta zortzi aukeratu dituzte ikusgai egoteko Euskal Herriko 51 udalerritan. Euskarazko lanak egiten dituzten sortzaileak eta haiek ekoitzitako film laburrak ezagutaraztea da helburua. Taupa mugimenduak antolatzen du ekimena.
“Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.
Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]
Plataformak "atzerapausotzat" hartu du Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza eta Hiri agendako sailburu Denis Itxasok berriki iragarri izana lurzoru urbanizagarrietako etxe babestuen proportzioa %75etik %60ra jaistea. Pradales agintera iritsi zenetik alokairu soziala eskatzen... [+]
Martxoak 8an egindako pintaketak gainetik margotu dituzte ikur faxistekin Zuberoako hiriburuan. Horren aurrean elkarretaratzera deitu dute, astelehenean.
Euskarazko eskaintza handitzeko akordioa erdietsi dute EH Bilduk, PSNk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak
Behe bandako zutabea bezain erlojuaren aurka prestatzen ditut mozorroak, korrika, aztoratuta, zalantzaz, erretxin, estropezuka eta sarri arrakasta ez erabatekoarekin; adibidez, zutabe hau eta biharko mozorroa. Oraindik ez dakit bietako zein bukatuko dudan lehenago. Baina... [+]
Berlinen martxoaren 8an izandako manifestazioa gogorki erreprimitu du Poliziak. Palestinaren aldeko aldarriak zeramatzaten manifestariek. Agintariek Alemanian arabierazko abestiak eta diskurtsoak debekatu dituzte manifestazioetan, "segurtasun publikoko" arrazoiak direla... [+]