Herrialde aberatsak geroz eta aberatsagoak dira, eta herrialde pobreak, berriz, geroz eta pobreagoak. Herrialde aberatsak dira herrialde pobreen kontura bizi direnak, eta, aldi berean, herrialde bakoitzeko aberastasuna gutxi batzuen artean kontrolatzen dute. Horren arrazoietako bat, abiadura beldurgarrian areagotzen ari den herrialde pobreen kanpo zorra da. Herrialde aberatsek ez dituzte garaiz eskuratzen beren kapitalak, eta herrialde pobreak horien interesak ordaintzera beharturik daude urtez urte, geroz eta zor handiagoa sortuz eta gurpil zoro horretatik inolaz ere atera ezinik.
Egoera horren aurrean, nazioarte mailako elkartasunezko mugimendu bat ari da sortzen, eta, nahiz eta oso hasi berria izan, Euskal Herrian ere ari da indartzen. Mugimendu horrek pobreziaren mundializazioa, pobrezia emakumeengan erortzea, gizarte bazterketa eta herrialde pobreen kanpo zor ordaintezina salatzen ditu, eta horren guztiaren eragile gisa merkatu librea eta kapitalen zirkulazio librea. Emigraziorako eskubidea aldarrikatzen du, gizarte bazterketa salatuz, eta, zentzu horretan, gobernuei herrialde pobreen kanpo zorra deuseztatzea eskatzen die, horretarako herrialde bakoitzean erreferendum bat egin dadila aldarrikatuz.

Garapen bidean dauden herrialde gehienek porrot ekonomikoa bizi dute, beren ahalmenak gainditzen dituzten kopuruak ordaintzera beharturik daude, eta atzeratutako ordainketak ordaindu ahal izateko beste mailegu batzuk kontratatzea beste irtenbiderik ez dute. Horrela, geroz eta zor handiagoa pilatzen dute, eta eramanezina, ordaintezina eta betirakoa bilakatzen da.
Garapenerako eragozpen larri bihurtu denetik zorrak izan duen bilakaera ikusi besterik ez dago. 1970ean, zorra 68.000 milioi dolarrekoa zen, herrialde hauek erabateko garapen aro batean murgildurik zeuden, eta 60ko eta 70eko hamarkadak itxaropentsuak izan ziren. 70eko hamarkadaren amaieran zorra 577.000 milioi dolarretaraino hazia zen. Zor hori eramangarria izan zitekeen, kontratazioaren neurriek bere horretan jarraitu izan balute. 80koa garapenerako galdutako hamarkada bezala ezagutzen da. Zorra ordaintezina bihurtu zen, eta halako neurrietara iritsi zen non garapenerako eragozpen nagusi bihurtu zen. Hamarkada horretan, garapen bidean zeuden herrialdeek 1,3 bilioi dolarretako faktura ordaindu zuten, zorraren zerbitzuaren ordainetan (edo interesetan). Hala ere, hamarkadaren amaieran (90eko hamarkadan) zorra 1,42 bilioi dolarretara igoa zen. Gaur egun bi bilioi dolarretik gorakoa da.
Zorraren arrazoiak, nagusiki, hiru dira: herrialdeek egindako gastu ez-produktiboak, kanpoko arrazoiak edo zorpean dauden herrialdeek kontrolatu ezinezkoak direnak, eta galerak gizarteratzeko politikak. Gastu ez-produktiboen artean, armei dagokienaz gainera, herrialde horietako elite boteretsuen luxuzko kontsumoak bildu behar dira. Kontsumo hauek, gehienetan, herrialde horien merkataritza-oreka hausten duten produktu inportatuak izan ohi dira, gerora nazioarteko maileguen bidez konpondu beharrekoak. Kanpoko arrazoiei dagokienez, lau aldiz biderkatzen diren interes moten igoera, lehengaien prezioen igoera eta kapitalen kanporatzea aipatu behar dira. Besteak beste, 1973ko eta 1979ko petrolioaren igoerek ere –lau eta bi aldiz handiagoa hurrenez hurren– zerikusi handia izan zuten. Horren guztiaren ondorioz, garapen bidean zeuden herrialdeek ez zuten beste irtenbiderik, dena geraraztea edo geroz eta kanpo zor handiagoan sartzea.
Kanpo zorraren zenbaterainokoa adierazterakoan, ordea, are larriagoa gertatzen da galeren gizarteratzearena. 60ko eta 70eko hamarkadetan oso ohiko jokabidea zen Estatua agertzea agente pribatuei egindako maileguen abal gisa, bai inbertsio produktiboetan eta bai merkataritzako trantsakzioetan. Horrela porrot egiten zuten inbertsioetan edo agente horien kaudimen gabezia kasuetan zor hori zor publiko bihurtzen zen.
Egoera hauek, besteak beste, ondorio larri bat daukate: kanpo zor hori murrizteko, herrialde aberatsek eta nazioarteko finantza sistemak, Nazioarteko Moneta Fondoaren eraginez, egiturak doitzeko neurriak hartzen dituztela herrialde pobreetan. Gastu publikoa mugatzen dute, Administrazioko langile kopuru handiak kanporatuz, gizarte eta garapen proiektuetan murrizketak egiten dituzte, presio fiskala areagotzen dute...
Halaber, barne inbertsioaren murrizketa ezartzen dute, interes motak handituz eta maileguak mugatuz, lehiakortasunaren hobekuntza galeraziz, monetaren debaluaziora joz, eta, atzerrian errazago saltzeko, soldaten igoera bertan behera utziz. Azkenik, atzerriko inbertitzaileak sar daitezen ahalbidetzen dute, baldintza onenetan eta inolako kontrolik gabe. Horrela, herrialde aberatsen babesle den Nazioarteko Moneta Fondoak ezartzen dituen neurriek zorraren zama hiritar pobreenen bizkarrean uzten dute, gizarte programak eta gizarte zerbitzuak murritzaraziz, eta tarifa publikoak eta zeharkako zergak igoaraziz. Honelako neurriek arrazoia ematen diote Eduardo Galeano idazleari: «

»