ATOTXA AURRI BIHURTUA
Oraingo honetan, Donostiako eta euskal pilotako historiaren pilotaleku garrantzitsuenetariko bati emango diogu txanda. Atotxako pilotalekuari hain zuzen ere, edo hobeto esanda, Atotxako pilotalekuei, bat baino gehiago izan baitira.
Atotxako frontoiak berebiziko garrantzia dauka. Ez da orain jorratzen ari garen eremu geografikoan, Urumea bokalean, bakarrik nabarmentzen. Euskal pilota beraren sorreran eta bilakaeran giltzarri izan da Atotxako frontoia. Izen handiko autore askoren ustez (Bombin eta Bozas-Urrutiaren aburuz adibidez), ezker paretako lehen pilotalekua da Atotxakoa. Beste batzuek, A. Peña y Goñik esaterako, blekako joko modernoaren jaiotza pilotaleku honetan kokatzen du. Eta ezin da ahantzi euskal pilota blekaren eskutik jaio zela baieztatzen dela.
1877. urtean eraiki zen eta orduz geroztik garai desberdinak bizi izan ditu. Alabaina, ez du jarraipenik izango. Estatu Batuetako Oregonen dagoen Jordan Valley frontoia monumentu historiko izendatu dute eta hemen berriz historia suntsitu egiten dugu iraganaren inolako lekukotasunik utzi gabe. Duque de Mandas kalearen inguruan burutzear dagoen egitasmoa dela-eta, Atotxa pilotalekuaren azken aztarnak suntsitu dira. Era berean, euskal pilotak galdu du, kultur ondareak, alegia.
Aurreko orrialdean ikus daitekeen Donostiako planoan, Atotxako pilotalekuaren kokapena agerian da, Urumea ibaitik metro gutxi batzuetara. Donostiako Udal Artxiboan pilotaleku honen expedienteetan aurki dezakegunez, eraikitze prozesua luzea izan zen. 1876ko ekainaren 28a hartuko dugu hasieratzat. Egun hartan, Goicoa arkitektoak aurreproiektua aurkeztu zuen. Planoa ikusita galdera batzuk datozkigu burura. Zertarako ezker pareta txiki hori? Zergatik luzatu zuten ezker pareta geroago onartu zuten proiektuan? Beste pilotalekurik hartuko al zuten eredu gisa? Durangokoa ote? Euskal pilotaren historia istorioz beterik dago; Atotxan, ezker paretaren sorrera beste bat izango ote da?
Pilotalekuarekin batera etxe bat eraiki behar zen. Bertan pilotarien aldagelak eta kafetegia egongo zen. 1877irko urtarrilaren 9an Anacleto Aranceguik aurkeztu zuen proiektuan trinket bat azaltzen zen etxe horren ondoan, baina zoritxarrez berak ez zuen enkantea irabazi, Ramon Mugicaren proiektua atera zen garaile. Udaletxeak, Goicoaren aurreproiektuari oniritzia eman zion eta Trenbideko Elkartearentzat beharrezko ziren lurrak lortzeko kudeaketa martxan jartzea erabaki zuen. Berehala, Trenbideko Elkartearen Zuzendariak 500 metroko lur trukearen eskaera jaso zuen. 1876ko azaroaren 2rako Trenbideko Elkarteak jarritako baldintzak onartu zituen udaletxeak. Bi aste beranduago, eraikitzeko ezaugarriak eta aurrekontua zehaztu ziren.
1886an Carcer jaunak, aurreko udan izandako arrakasta eta kirol honen abantailak ikusita, pilotalekua txukuntzeko eta ustiatzeko proposamena egin zion udaletxeari. Urte berean, Lucio Gonzalez enpresariak Atotxako pilotalekua botatzeko beharra adierazi zuen, udaletxeari zuzendutako eskutitz baten bitartez. Arrazoia ulerterraza zen: urtebete beranduago Ategorrietako Jai-Alai irekitzeko asmoa zuen, beraz, ez zuen inongo lehiarik nahi. Hurrengo atal batean ikusiko dugunez, nahiz eta udaletxearen ezetza jaso, Jai-Alai pilotalekua guztiz arrakastatsua gertatu zen.
Laffiten iritzia jarraituz, deialdia otsailaren 6rako plazaratu zen, beste batzuen artean honako baldintzekin:
Luis Bombinek idazten duenez, frontisa eta ezkerreko pareta lehengo pilotaleku zaharraren berberak ziren. Bertan artilleria koartela jarri zenean, pilotalekua desagertu egin zen. 1919ko udaletxearen ezohiko aurrekontuan 115.000 pezeta gorde ziren soldaduen egoitza eraikitzeko. Pilotaleku irekia eraikitzeko arazo batzuk egon ziren. Besteak beste, ezker pareta 2 metro barrurago eraiki behar izan zen, Realeko futbol zelaian ez sartzeko. 1914ko irailan pilotaleku irekian partidak jokatzen hasi ziren. Bombin eta Bozas-Urrutiaren idazlanetan (aurretik aipatutako iturria) irakur dezakegu, pilotaleku irekia, 1923an txikiagotu egin zela. Ezkerraldeko orrialdean agertzen den argazkian gaur egungo pilotalekua ageri da –duela gutxira artekoa hobeto esan, obrak direla-eta jada ez baitago–. Alboko argazkian berriz, 1914an inauguratu zen pilotalekua ikus dezakegu. Argi eta garbi azaltzen denez, aurreko pareta bera da
Hamarkada batez lokarturik izan ondotik, otsailaren 22an iratzarriko dute hartza Miarritzen. Festilasaik, Arroka elkarteak, Maritzuli dantza konpainiak, Gaztetxeak eta Ikastolak bat egin dute, aurten, programazio berezi bat eskaintzeko.
Hizkuntzarako ere gurasoak haurrentzako eredu direla kontuan hartuta, euskararen erabilera eta irakaskuntzari buruz sentsibilizatzeko helburua duen hamabostaldia antolatu dute Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek. Martxoaren 15etik 30era guraso... [+]
Apirilean zen sartzekoa araua baina atzeratzea erabaki dute. Derrigorrezkoa izanen da ibilgailuetan agiria eramatea, ez soilik hiri eta herri nagusienetan sartu ahal izateko, baita kostalde osoko errepideetan mugitu ahal izateko ere.
«I will overturn, overturn, overturn, it[…]»
Ezekiel 21:27 – King James Version
«Algoritmo guztien gainetik, algoritmo guztien azpitik»
Xabier Landabidea
Deseroso nago, deseroso gure jendarteak teknologiarekiko hartu duen jarrera kasik... [+]
Irakasleek urtetan pilatutako jakintza kontuan hartzea, klaustroek erabakiak hartzeko autonomia bermatzea, IKTen “uneoroko erabilera” sustatzen duten planak geldiaraztea, eta ikasgeletan aldaketa metodologikoak sartu aurretik dituzten ondorioak tentuz aztertzea... [+]
Gertatutakoak ez direla kasualitatea azpimarratu dute. Unibertsitateko eremuetan indarkeria matxista gertatzen dela azaldu dute, eta arazoa sistematikoa dela. Protokolo bat eskatu dute erasotuak babesteko. Erasotzaileak inpunitate osoarekin jokatu duela salatu dute.
Gaztelueta C -Berango C gazteen futbol partidua bertan behera geratu zen Larunbatean. Jokatzen ari zirela Gaztelueta C taldeko gazte batek aurkariari "beltz zikin madarikatua" deitu zion. Gorengo erregional mailako Otxarkoaga-Iturrigorri partiduan ere... [+]
Atxuri auzoan 2019ko azaroaren 5ean Voxen kontra egin zuten bederatzi pertsonaren kontrako epaia iritsi da. Akusatuek ez dute espetxean sartu beharko.
Ia mende batez, Euskal Herrian ez da belaunaldirik tortura ezagutu ez duenik. 1960tik 5.379 lagun dira ofizialki, baina askoz gehiago dira, publikoki torturatu gisa agertzeak min egiten duelako oraindik ere. Eta seguruenik, oinarri-oinarrian ez delako ezer aldatu. Polizia... [+]
PSE-EEren zuzendaritza berriak alderdikideen %95en onespena jaso du. Anduezak proposatutako Batzorde Exekutiboan aurreko 26 kideetatik zortzi aurpegi berri daude soilik.
Macronek egindako deiari erantzunez, NATOko eta Europako agintariak Parisen elkartuko dira astelehen honetan, AEBek eta Errusiak iragarri ostean Ukrainako gerra amaitzeko elkarrizketei heltzekotan direla. Europak diru asko xahutu du Ukraina laguntzen, eta gerra amai dezakeen... [+]
Torturak jasan dituzten 900 lagun bildu dira Donostian Euskal Herriko Torturatuen Sarea aurkezteko, otsailaren 15ean. Ekimenak torturatuen bozgorailu izan nahi du, eta oraindik torturen berri eman ez duten herritarrak sarera batzera animatu dituzte. Eusko Jaurlaritzari eta... [+]
"(Oiongo osoko bilkuraren) helburua argia da, legez legitimatzea tramitazioan irregulartasun nabarmenak dituzten megaproiektu energetikoak"
Joan den asteazkenean egun gogorra eta desatsegina bizi izan genuen, ez bakarrik Labrazarentzat, baita zentral eoliko,... [+]
Azken hogei urteetako gazteen kokapen politikoa izan dute aztergai The Economisten. Europan 18-29 urte arteko gizonak emakumeak baino posizio kontserbadoreagoetan kokatzen dira.
Parke bakoitzak hirurogei hektarea izango ditu, eta 32 milioi euroko aurrekontua du proiektuak. Ingurumen eta baimen teknikoak berretsita, egitasmoari hirigintza baimena baino ez zaio falta eraikitzeari ekiteko.