MENDE ERDIA AKITANIAR ETA EUSKAL DOINUAK GRABATZEN

  • liluraturik, Pierre Meyzenc, mikrofonoaren aurrean kausitzen zituen koru, txistulari eta kantarien hotsak hartuz joan zen. Gaur egun, segida hartu dio Agorila diskoetxeak.

2021eko uztailaren 19an
P

ierre Meyzenc, ene aita, eskuin eta ezker, bere plazerrarentzat eta batzuetan lagunek eskaturik, grabaketa batzu egiten hasi zen. Badakizu, ez gaurko teknika numerikoekin, baina berunezko hariekin lehenik, eta gero `monobanda'rekin. Hasierako hari horiek hausten ziren, eta koropiloak egin behar zizkien, grabaketa aurrera segitzeko, hots, artisauen gisa ari zen, pasioa zuelako
». Hitz hauek Manex Meyzenc, Pierre Meyzencen semearenak dira. Honek zuzentzen du gaur egun, duela berrogeita hamar urte Meyzenc aitak abiatu zuen «Le Disque» musika tresna saltegiaren ondotik etorri zen Agorila diskoetxea.
«

Gutxinaka hazi den sozietatea da Agorila
», azaltzen digu Manex Meyzencek. «

Gure merkatua Akitania osora zabaltzen dugu, Hego-mendebaldea deitzen dugun horretara. Agorilaren jarduera diskoen edizioa da; hirurehun hurbil. Baina horien hedatzea ere bai, Akitaniako eta Frantziako hirietako disko-saltegi nagusietara
». Gainera, Agorilak saltzen ditu Sony eta TDK etxeen grabatzeko euskarriak. «

Audioa ere saltzen dugu, laurehun bat bideo kazeta inguru ditugu katalogoan. Gure urteko aurrekontua 13 edo 14 milioi liberatakoa da (325 edo 350 milioi pezetatakoa)
». Agorilak Baionan duen egoitzan, errugbi zelaiaren gibelaldean, zazpi pertsona ari dira lanean. «

Duela bi urte langile gazte bat hartu genuen, kanpo-harremanak landu zitzan. Alabaina jakin beharra baita azken urte hauetan, Oldarra bezalako euskal abesbatzek edo Kukumiku bezalako dantzaldi-taldeek lortu duten arrakasta iragarki paregabea izan dela gainontzeko euskal musikarientzat. Orokorrean euskal musikari Pariseko edo Lilleko disko-saltoki handietan sartzeko aukera eman diote
».


IPAR EUSKAL HERRIKO HISTORIAREN ZATI BAT.

1949an Pierre Meyzenc berunezko hariekin bere inguruko musikariak grabatzen hasi zenetik gaur egunera teknikak asko aldatu dira, baina gizartea bera ere bai. Horrek esan nahi du, pasa den urtean Agorilak bete zuen urteurrenak omenaldi txikia egiten diela Ipar Euskal Herriko iraganeko urteei. Nostalgia pittin batekin gogoratzen ditu Manex Meyzencek aitarekin egin grabaketa-saioak: «

Autoan sarturik, soinua hartzeko tresnak kofrean, aita eta biok abian ginen. Autobusen aterbetzeko eraikin handi eta hotzetan grabatzen ohi genuen; bestela, ikasgela hutsetan
». Eta garai haietan haurra zen Manex Meyzencen oroitzapenetan dago oraindik, nola batzuetan loak harturik kulunka goxo bat edo beste egiten zuen autobusen barnean. Edo baita ere, nola aitak eta grabatzen ari zen koruetako kantariek autobusak tokiz aldatzen zituzten behin, bi aldiz eta gehiagotan, harik eta sonoritate hoberena aurkitu arte. «

Tekniken garapena bihotz-bihotzean bizi izan dut; gaur egun arrunt desberdina da: grabaketa-estudioak badaude, taldeak, musikariak eta kantariak berak ere aldatu dira. Garai haietan denak ari ginen amateurismo hutsean, orain gutarik asko egituratu gara, dela elkarteetan edo enpresetan; gertatu beharreko garapena zen. Hala ere, erran nezake teknikek gaitzeko abiadura hartu dutela azken urteetan, duela hogei bat urte aldiz, arraposkiago zihoazen
».
Urteak aurrera joan ahala, Meyzenc etxeak edo Agorilak teknika berriak bereganatu ditu arlo gehienetan. Nahiz kasetak saltzen dituen oraindik, disko konpaktoa lantzen du gehien. Bestalde, bere ekoizpenen banaketa errazteko, Interneten gune bat ireki berri du, erabat eraginkorra izan nahi duena. «

Baitezpadakoa zaigu tekniken eboluzioarekin bat joatea, ez baikaude lehengo merkatu horretan, non disko-saltzaile txikiak gu ezagutzen gintuen pertsonalki, eta askotan, saltzen zituen diskoen egileak ere
».
Agorila iragan aberatsa duen diskoetxea da, baina primeran jakin izan du egokitzen aro berrietara. Garapen horretan emaitza batzu gelditu zaizkio, hala nola, duela mende erdia baino gehiagoko grabaketak, Uztaritzeko seminarioan Pierre Meyzenc aitak berunezko harietan arrasortu zituen txistularienak kasu. «

Euskal Kultur Erakundearekin harremanetan gaude. Elkarlanari eta soinuaren garbitzeko ahala berriei esker, artxibaturik ditugun grabaketa ugari berreskuratuko ditugu ondoko urteetan
». Gisa horretan espero du Agorilak euskal musikaren ondareari ekarpena egitea.


BAIONATIK AKITANIA OSORA BEGIRA.

Agorila diskoetxeak goraki aldarrikatzen du Baionan jaio izana, eta Baionatik musikari begirada berezia botatzen dio. Izan ere, bere eskaintzari so egiten badiogu, mota zein jatorri desberdineko proposamenak dituela ohartzen gara. «

% 90 aipatu Hego-mendebaldeko kultura horretan oinarrituriko lan desberdinak argitaratzen ditugu
» dio Manex Meyzencek, 1989az geroztik Agorila diskoetxearen zuzendaritza artistikoa duenak.
Eta zer da «Hego-mendebaldeko kultura»? «

Koralak, kantari bakarlariak, bandak eta txarangak. Besta girotik, dela errugbiaren edo zezenketen mundutik ateratzen den musika, Landetan, Biarnoan edota Euskal Herrian egina
», ematen du arrapostu. Akitaniako, hots, Bordeletik Tolosaraino Baiona, Hendaia, Donibane-Garazi eta Maule barneratzen dituen eremu horretako publiko zabal bezain desberdinaren nahiak asetzeko, ezinbestekoa duen eginmoldea.
Azken bospasei urte hauetan, Agorilak hogeita hamar bat lan ekoitzi ditu urtero. Horietarik hiru laurdenak Euskal Herriko musikariak edo taldeak dira. Agorilak ez daukanez grabaketa-estudiorik, eginkizun hori azpikontratatu egiten du. Horregatik, etekinak ateratzeko, alde batetik ekoizpen arrakastatsu batzu behar ditu, eta bestetik, publiko gehien biltzen duten kasetak, diskoak edota bideokasetak.
Manex Meyzenc Agorila diskoetxeko zuzendariak azaldu digu halaber datozen hilabeteetan lan amankomuna eramanen duela Kortsikako eta Bretainiako bi diskoetxe txikirekin, «

ezen `major' edo diskoetxe handiei buru egiteko egituratu behara baitaukagu
», azpimarratzen du. Baionako disko editatzaileak bi lan berri plazaratu zituen iragan Durangoko Liburu eta Disko Azokan: Erramun Martikorena baigorriar artzainarena eta Beñat Axiari sortzez zuberotarrarena. Azken hau, oroitaraz dezagun, musika garaikidearen erreferentzia eta izen pisuduna bilakatu da azken urteetan. Eta 50. urtemugaren karietan, hiru disko kaleratu ditu halaber: «Bandas du Sud Ouest», «Chorales du Pays Basque» eta «Voix Basques». Azken honetan, «Salut Bayoune» okzitanieraz kantaturiko abestia agertzen da, eta 1949. urteko grabaketa da. Azkenik, aipa dezagun Hego-mendebaldea deritzon eskualde horretan Agorilak gehien saltzen duen diskoa Lourdeseko musika sakratua eta mezetako zeremoniak biltzen dituena dela. Publiko zabal batek urtero eskatzen du grabaketa horien berrargitaratzea


Azkenak
2024-12-31 | Julene Flamarique
24 urteko espetxe-zigorra bete ostean libre da Guillermo Merino durangarra

Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.


2024-12-31 | Leire Ibar
Prezioek gora egingo dute urte berriarekin batera

Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.


2024-12-31 | ARGIA
Apirilaren 11n egingo da Aberri Egun bateratua, Euskal Herria Baterak deituta

Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.


2024-12-31 | ARGIA
Gontzal Fontaneda euskaltzale gasteiztarra hil da

Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.


2024-12-31 | ARGIA
Zarautzen terapia kontsulta duen gizon bat atxilotu dute, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita

Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


2024-12-31 | Julene Flamarique
Akusazioak hemezortzi urteko espetxe-zigorra eskatu du Mario Lopez Gernikako entrenatzaile ohiarentzat

Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


2024-12-31 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Obrak eta obrak, marra horia lausotzeko

Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]


Petardo eta bengalak, albo-kalteak dituen tradizioa

Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]


2024-12-31 | Usurbilgo Noaua
Beste sute bat izan zen erraustegian

Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.


2024-12-31 | Josu Iraeta
Borroka luzearen ametsak, egiazko nahi ditut

Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]


Bizilagunekin plataforma munduko futbol kopa Donostian jokatzearen aurka: “Ez dugu gure aurkako golik ospatuko!”

Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]


2024-12-31 | Sustatu
Max streaming plataforman ere euskarazko edukiak agertzen hasi dira

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude