TELEFONICAKO ZUZENDARIEN GAINSOLDATEN ISKANBILA


2021eko uztailaren 21ean
Azken asteotan gertakari kontrajarriak eman dira eta ezin garbiago erakusten dute gure gizartean nagusi den sistema kapitalistaren maltzurkeria.
Langabezia-boltsa, pobrezia, gizarte bazterketa, lanpostuen behin-behinekotasuna eta antzeko arazoak areagotzen ari dira eta Espainiako Gobernua, inflazioak gora egin ez dezan, soldaten igoera zaintzeko eskatzen ari da. Egoera horren aurrean, Telefonicako ehun goi-karguren milioikako gainsoldaten zalaparta lotsagarria hedatu da, era guztietako erantzunak sortaraziz. Ikuspegi politikotik, zalaparta hori Diputatuen Kongresura ere iritsi da, nahiz eta pribatizaturik egon, Telefonicak lotura publiko handia baitu. Enpresako lehendakari Villalonga, bere lagun Espainiako Gobernuko lehendakari Jose Maria Aznarrek aukeratu zuen.
Nahiz eta zalaparta eta ekaitz politiko hori guztia Telefonicako ehun goi-karguren kasuagatik sortu den, Telefonican gertatutakoa ez da kasu bakarra Espainiako Estatuko enpresen artean. Beste hainbat enpresa handietako zuzendariek ere, bereziki bankuetakoek eta elektriketakoek, mozkin ederrak jasotzen dituzte delako «akzioak erosteko aukera» horiekin. Onuradunen artean dira: BBVA, BSCH, Bankinter, Banesto, Endesa, Repsol eta burtsan kotizatzen duten beste hamabost enpresa. Milatik gora izan daitezke milioikako gainsoldatak jasotzen dituzten enpresa handi horietako zuzendariak.


TELEFONICAKO 100 GOI-KARGUEN ETEKINAK.

Telefonicako gainsoldaten zalaparta azaroaren erdialdean ezagutu da. Zalapartak indar handiagoa hartu du Espainiako Gobernuan agintzen duen PPren eta oposizioko PSOEren arteko hauteskunde giroko tirabiren ondorioz.
Datorren urteko otsailaren 25ean Telefonicako 100 goi-karguk, bere lehendakari Juan Villalonga buru dutelarik, enpresako akzioak burtsan kotizatuko dituzte. Ondoren, akzioek egun hauetan duten balioaren arabera, 30.000 eta 45.000 milioi pezeta inguruko (1.200 eta 1.800 milio libera) diru kopurua banatuko dute, orain arte isilean gordetako mekanismo baten bidez. Ezkutuko mekanismoaren berri eman denean, erabateko iskanbila sortu da.
1997an hasi zen dena, Espainiako Gobernuak Telefonican zeukan azken akzio sorta (% 21) saltzea erabaki zuenean, enpresa pribatu egin zenean. Hilabete batzuk lehenago Villalonga lehendakari izendatu zuen Espainiako Gobernuko lehendakariak, hau da, bere lagun min Jose Maria Aznarrek. Telefonicako lehendakari berriak beste enpresa batzutan berarekin lanean aritutako konfiantzako lagun kopuru handia jarri zuen enpresaren zuzendaritzan. Villalongak hiru urteko plangintza eratu zuen, haiei lanerako pizgarriak eskaintzeko eta leialtasuna ziurtatzeko.
Horretarako «stock options» (akzio aukera) izeneko eredu anglosaxoniarra erabili zuen. Administrazio kontseiluak onartu egin zuen plana eta iritzi publikoak ez zuen ezer jakin. Plana sinplea da: Telefonicak 307.339 akzio eman zizkien ehun goi-karguri, bakoitzak 3.500 pezetako balioa izanik, garai hartako, 1997ko, kotizazioaren arabera. Goi-kargu guztiek ez zuten eskaintza berbera jaso, enpresan zuten arduraren araberakoa baizik, oraindik ezagutarazi ez den faktore biderkatzaile batez zehazturik. Planaren iraupena hiru urtekoa da eta horren epemuga 2000. urteko otsailaren 25ean betetzen da.
Egun horretan, Telefonicako ehun zuzendari horiek milaka milioi banatuko dituzte beren artean –45.000 milioi pezetaraino irits daitekeela esaten da–, 1997az geroztik irabazitako balioaren arabera. Horrek nabarmen biderkatuko du urte hauetan irabazi duten soldata. Plana 1997an onetsi zenetik 1999ko azarora bitartean Telefonicaren burtsako balioa 160 puntutan, (% 30) igo da. Ehun zuzendarien plan hori ez zen Telefonicak zeukan bakarra. Ekainaren 30ean jakin zen konpainia horrek beste «stock-options» bat onartu zuela. Horretan Telefonica Taldeko beste 450 zuzendari ziren onuradunak, baita kontseiluko hiru partaide ere, izenak ezagutzen ez badira ere.
Plan horretatik ezagutu ahal izan denaren arabera, zuzendari horiek akzioak saldu eta beste akzio sorta bat eskura dezakete. Honela dio plan horretako atal batek: «Akzioak saldu edo transferitzen dituen plan honetako partaideek akzio kopuru gehigarri bat jasotzeko eskubidea izango dute». Kalkuluak ezagutarazi ez diren parametro batzuen arabera egingo dira. Honek esan nahi du, zuzendari batek enpresak emandako akzioak saldu egiten baditu, beste akzio sorta bat jaso dezakeela, negozioari berriro ekinez

«Stock options»ek zergak ezin saihestu

Stock options» bezalako hitzak ez dira ulertzen errazak. Irakurleak nondik nora jo jakin dezan, galdera-erantzun bidezko azalpen bat egingo dugu.

Zer da «stock options»?
Zuzendarien soldata konpainia horrek burtsan dituen akzioen bilakaerari atxikita duen ordainketa sistema da. Zuzendari bakoitzak etorkizunean akzio kopuru jakin bat prezio jakin batean erosteko eskubidea du. Epea iristean, zuzendariak ezarritako prezioan eros ditzake akzioak. Irabazia erosterakoan eta saltzerakoan akzioen prezioen arteko aldea izango da. Bi urte barru txaleta erosteko eskubidea izatea bezala da, baina gaur eguneko prezioa ordaindu beharko dela jakinda. Ordainketa mota hau 50eko hamarkadatik erabiltzen da Estatu Batuetan. Pfizer enpresa farmazeutikoa izan zen sistema honen aitzindaria, 1952an bere langile guztientzako aukera plan bat eskainiz.

Norentzat izango da mozkina?
Orain arte, goi mailako zuzendari eta kontseilarientzat. Baina, Estatu Batuetan erdi mailakoengana eta langileengana zabaldu da. Intel eta Microsoften adibidez, ia langileen ehuneko ehun da enpresako akzio batzuen jabe.

Zergatik dira ezinbestekoak plan hauek hainbat enpresarentzat?
Sektore guztietan, batez ere telekomunikazioetan eta Interneteko enpresetan, geroz eta lehia handiagoa dago eta zuzendarien mugikortasuna ere oso handia da. Konpainiak ahalegin guztiak egiten ditu onenek enpresa utz ez dezaten.

Espainiako Estatuko zein enpresak erabiltzen du sistema hori?
Oraindik gutxik erabiltzen dute. IBEX-35eko enpresen erdiak eskaintzen dituzte «stock options» programak. Horien artean, BSCH, BBVA, Banesto, Bankinter, Endesa, Repsol eta Telefonica.

Enpresek derrigorrez ezagutarazi behar dituzte ordainketa mota hauek?
Orain arte ez. 1999ko azaroaz geroztik, hau da, Telefonicaren zalaparta zabaldu zenetik, bai.

Zein tratamendu fiskal dute «stock options» horiek?
Orain arte, ordainketa sistema honen onuradunek zerga abantaila handia zuten. 1998ko PFEZari buruzko legeak akzio aukera horiek ez monetazko ordainketa gisa hartzen zituen. Akzioa, gutxienez, bi urteko epean burutzen bazen, eragindako errentatzat jotzen zen eta % 30ak ez zuen zergarik ordaintzen. Azaroaren 10az geroztik, Telefonicaren iskanbilaren ondoren, egoera aldatu egin da. Diputatuen Kongresuak bi zuzenketa onetsi zituen akzio aukeren zerga tratamendua aldatuz. Errendimenduek, Espainiako zergadunen batez besteko soldata gainditzen dutenean, % 48 kotizatu beharko dute PFEZari dagokionez, eta horren azpitik geratzen badira, berriz, % 30. Erreformak atzeraeraginezko indarra du joan den urriaren 1etik aurrera


Azkenak
2024-10-03 | Gedar
24 orduko barauak egingo dituzte aste honetan Euskal Herrian, Palestinarekin elkartasunez

Ostegun arratsaldean hasiko dira baraualdiak, eta bost gune antolatu dituzte ekimenari lotuta: Bilbon, Altsasun, Donostian, Gasteizen eta Iruñean. Larunbat eguerdian, berriz, manifestazio handi bat egingo dute Bilbon, palestinar erresistentziarekin elkartasunez eta... [+]


Marixol Iparragirreren kontrako epaia artxibatu du Auzitegi Nazionalak

Miguel Angel Blanco PPko zinegotzia bahitu eta hiltzearen ardura politikoa egotzi nahi zioten, baina auzia preskribatuta dagoela iritzi dute epaileek.


EHUko Zuzenbide fakultateko ikaslea
“Hasieratik neurri zorrotzak hartu beharrean, ikasleen erantzun irmoaren zain egon da EHU”

Azken egun hauetan, "Faxistak kanpora!" lelopean EHUko Zuzenbide fakultatean eramandako borroka antifaxistaz hitz egin dugu anonimotasuna atxiki nahi izan duen ikasle batekin. Sare sozialetan frankismoa goraipatzen eta mezu xenofobo, matxista eta homofoboak zabaltzen... [+]


2024-10-02 | Leire Ibar
Emakumeenganako diskriminazio sexista %18,5 igo da azken bi urteetan

Honakoa dio Arartekoak argitaratu duen ikerlanak. Jarrera matxisten inguruko azterketak Euskadiko nerabe eta gazteetan jarri du fokua. Diskriminazio gehien gertatzen diren espazioak kalea eta sare sozialak dira.

 

 


Montse Borda. Pinturaren artisaua kobazuloan
“25 urtez astebururo fabrikan ari naiz, baina horrek astegunetan tailerrean egotea ahalbidetzen dit”

Iruñeko Arrosadia auzotik pasatzen naizen aldiro sartzen dut burua Santa Marta kaleko tailerrean. Hor da Montse normalean: potetxoan pintzela sartu, trapu batean ia pintura dena kendu eta pintzela mihisean igurzten, begiztan. Bere espazio-denboran sartu naiz gaur eta... [+]


2024-10-02 | Julene Flamarique
Lan-baldintza “miserableak” salatu zituzten langileak kaleratu ditu The Champions Burgerrek

Iruñerriko Laneko Autodefentsa Sareak The Champions Burger jardunaldian langileek pairatzen dituzten lan-baldintza kaxkarrak salatu zituen aurreko astean The Champions Bugerrek langileak esplotatzen ditu lelopean.


2024-10-02 | Inma Errea Cleix
Ez da sexua

Aldarri eta kanpaina, lege, arau, plan eta aurrekontu, babes-mekanismo eta zigor-makinaria oro gorabehera, etenik gabe jarraitzen dute kasu gogorrek eta jokabide zitalek betetzen albistegiak, tantaka zein zaparradan, eta gizon-desmasiak salatzeko protesta-ekintzek,... [+]


2024-10-02 | Itxaro Borda
Tupperware

Ikasi berri dugu Earl Tupper jaunak Floridako Orlandon, 1947an, sortu zuen mila koloretako ontzi enpresa peko errekara doala, desagertzeko zorian dela, preseski. Badirudi plastikoak konkurrente larriak dituela, adibidez, linean egiten diren salerosketena edo erabilpen bakarreko... [+]


2024-10-02 | Hiruki Larroxa
Gizonen anaidia akabatzeko premia

Gisèle Pélicot-en kasuak bortxaketetatik haratago dagoen arazo bat erakusten du: gizonezkoon konplizitatea indarkeria matxistaren aurrean. Kezkagarria ez da soilik erasoa, baizik eta, gertatutakoa jakinda, egoera ez salatzea erabaki zuten gizonen isiltasuna... [+]


2024-10-02 | Cira Crespo
Euskaldunen eraztuna

Gaur egun, gure munduan eraiki diren hierarkia guztiak mundu mailako kolonizazio prozesu baten emaitza dira. Menderatze-hierarkia global horiek elkarren artean txirikordaturiko beste hierarkia zehatzagoek osatzen dituzte, hau da, klasekoek, etnikoek, estetikoek, eta baita... [+]


2024-10-02 | Jesús Rodríguez
Amerika Kopa eta elefantea gela erdian

Directa-ren ikerketa batetik abiatuta ezagutu dugu iruzurra. Bartzelonan egiten ari den belako Amerika Koparen antolatzaileek argitaratutako audientzia eta bisitari kopuruak faltsuak dira. Gaia garrantzi sozial eta politiko nabarmena izaten ari da, faltsututako datu horiek izan... [+]


2024-10-02 | Moon of Alabama
Gerra hurrengo fasera iritsi da

Irailaren 17ko astean, Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk erabaki zuen Hezbollah-rekin Libanon zuen misil trukea beste maila batera eskalatzea, eta erabateko gerra hastea.


Enarak beti itzultzen dira

Maule, 1892. Zaraitzu ibarreko zortzi emakume espartingile Zuberoako hiriburutik etxera abiatu ziren, baina bidean, Larrainen, elurteak harrapatuta, hotzak hil omen zituen denak. Zortzietatik zazpiren izenak iritsi zaizkigu: Felicia Juanko, Felipce Landa, Dolores Arbe, Justa... [+]


Eguneraketa berriak daude