INPUNITATEAK
Merkatu eta konpetentzia den mundu honetan dabilenetako bat seguru dagoenean eskaintzen dituen ideia, proiektu eta salgaiak –dauden beste batzuekin konpetitzean– beren balio edo ezaugarri teknikoengatik bakarrik juzgatuak izango ez direla, eta jokaldia irabazi ondoan agindutakoa bete gabe ere ondorio larririk jasango ez duela dakienean, hori ere inpunitatea da.
Besteren diruak, ahalmenak, indarrak eta inkluso sufrimendua, horiek guztiak xahutu, eta martxan jarritakoak porrot eginda ere promotoreak agintean segitzen duenean, inpunitatean bizi da.
Batek, beltza produzitu ala zuria, esan duena egia suertatu edo gezurra, hitzeman duena bete ala ez, iragarri duena gertatu nahiz ez, saldu duenak funtzionatu edo ez... bat horrek, edozer suertatu izanda ere, manatzen segitzeko segurtasuna duenean, hori inpunitatean bizi da.
KONTROLIK
Ezagutzen ditugun inpunitateak ideia handiz beztituak daude gehienetan. Eztabaidaezinak diren asmo handien gainean eraikiak. Apez eta sermolariek garantizatuak.
Inpunitateak burrunba handia behar du bere inguruan, eztabaida handiak xehetasun koxkorren bueltan... Eta isiltasun osoa, irmoa, etenik gabea, benetako hiruzpalau gai funtsezkoen gainean.
Ideia handi baten mesedetan lanean txintxo ari diren morroien isiltasuna, batetik. Beti dago aitzakiaren bat kontsolatzeko; edo isiltasuna heldutasun eta errespontsabilitate ariketa bihurtzen duen helburu garrantzitsuren bat. Konplizeen isiltasuna ere inportantea da. Klabea. Eta beste aldetik, okerra ikusi baina «uf, hau mundu petrala» esanda beste aldera erreparatu nahiago duten lekuko interesatuen isiltasuna. Aitortu gabeko beldurrak estali nahiko lituzketenen mututasuna.
Bitartean, zarataren erdian, isilik, borondate oneko jendeen oharkabean, inpuneak bere negozioa egingo dizu. Hola omen zen aita Balentinek kontatzen zituen garaietan, hola ikusi genuen gero, eta hola dakusagu gaur.
HARROTU
Usteldu egiten da norbera inpunitatean jardunez. Ingurua usteltzen du. Ustelkeria da inpunitatearen marka ikusten nekeza.
Errukia ere (izan badu) ahaztua du inpuneak. Gaixo eroriak! Ai, bulegotik behatzez seinalatutako gizajoak! Gizatasunak ihes egin dio beldurrarekin batera.
Gauzen neurria zein den galtzera iritsi daiteke inpunitatean bizi dena bere dejenerazioan. Errukirik ezatik ahularekiko sadismora. Harrokeriatik mozkorrera. Hainbeste puztu beharrez, erotzera. Beldurra galtzearen poderioz itsutzera.
INPUNITATE
Baina historiak kondenatuta gintuen zulotik burua jaso nahian gabiltzanean, Euskal Herriko egitura politiko, sozial eta kulturaletan, inpunitate giroa hilgarria gerta daiteke.
Inpunitatea injustoa da. Gizartearekiko. Inguruarekiko. Herriarekiko. Pertsonekiko. Inmorala da.
Baina frenu ere badira inpunitateak aurrerapenerako. Euskal Herria bezalako herri txiki batentzako, hipoteka. Proiektua inefikazian hondoratuko dizute. Egitura ahuldu. Ideia handia antzutu egingo dizute.
Gezur, beldur eta isiltasunez ondo babesturik gizentzen dira kantzerrak
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.
Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.
Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]
Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.
Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.
Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.
Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]
Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.
Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]
Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]
Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]
Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]