PLAZA 99: SORTZE LANA BIZI-BIZIAN KURSAALEAN

  • Donostiako Kursaalean. Sorkuntza munduan dabiltzan konbentzionalismoetatik at, Plaza 99 arte disziplina orori irekitako eremua da: ezohiko ikuskizunak ikusteko aukera.

2021eko uztailaren 19an
Zer ikusi nahi genukeen.
Zein egoeratan kokatu nahi genuke ikuskizun baten aurrean kultur kontsumitzaile gisara? Plazan ez dakit zer jasoko dudan. «

Sar zaitez, nahi baduzu
». Kuriositatea. Plazan kontua ez da jada beste ekitaldietan ikusi diren edo ikus daitezkeen gauzak biltzea, kontzertu edo ikuskizun bakoitzari zerbait berezia bilatzea baizik. Definizio estilistikorik behar ez duen zerbait bat planteatzea. Gauza ezberdin asko gustatzen zaizkigu. Normalean ekitaldiak industriak oso mugatuak daude: musikan generoek agintzen dute entzule izango den publikoa. Zergatik ez sartu programa berean folk talde bat, antigoaleko musika egiten duen beste bat edota jazz abeslari bat. Plazak honetan batzen ditu: guztiek egingo dute zerbait ezberdina, euren egunerokoan ohikoa ez dena. Gertakizun bakarrak izango dira guztiak. Estetika ezberdinak erabili, eta hala ere elkarrekin lan eginez gero zerbait polita sor daitekeela imaginatzen duzu, ezberdina. Eta egin.

Ausardia.
Egingo al dugu ikusi nahiko genukeen hori antolatzeko apustua? Zer ikusi nahi genuke inongo mugarik gabe? Donostiako Jazzle musika eskolako Sorkunde Idigoras eta Alberto Lizarralde ideiari bueltaka hasi ziren orain bi urte, kultur ekitaldien antolakuntzan ekimen pribatua ezohikoa den hirian. Ideia utopikoa. «

Jada eginda dauden gauzak ez zaizkigu interesatzen
». Aurrekontu murritza. Sormenaren aldeko apustua mugarik gabe. Bertako jendearekin lan egitea beste abiapuntua da, baina mugak hautsiz ere. Nahikoa. Horrekin, sormen egonezinen bila hasten dira.

Partehartzaileen jarrera ilusioz betea.
Produktu ezberdinak egiten badituzu oso zaila da zure produktu hori eskaini ahal izatea. Askotan planteaezina dirudi egin ahal izateak ere. Plazako sustatzaileak proposamen batekin iritsitakoan, artisten jarrera paregabea izan da. Oso ederra izan da antolatzaileentzat jendea prest egotea oso artista ezberdinekin proposamen artistikoak egiteko.
Kursaal. Plaza toki txikiago batean egitekotan izan ziren, baina horrek asko mugatuko zituen jardunaldiok. Azpiegitura handi hauek, berriz, eraiki bai eraikitzen dira, baina euren erabilpena zaila da. «

Denon eraikuntzak dira, baina mundu guztiak dauka sartzeko beldurra
». Eta zergatik ez Kursaalean?

Iradokizuna.
Gertatuko denari buruz informazio mugatua dago aldez aurretik. Pista txikiak ematen ahal dira soilik. Aretoa ez zegoen iradokizunetarako egokitua: «

Magia tailerra: 5. bilera aretoan
». Ezinezkoa zen. «

Antzerki Imaginarioaren Fabrika: bankete aretoan
». Ezin. Espazio sinbolikoa sortzea beharrezkoa zen, izendegi berria jarriz Kursaalaren espazio ezberdinei: Aretoa, Taberna, Arkupea, Plaza, Kafea, Fabrika. Jolas bat da: espazioa erabili, baina gure eginez. Iradokizun hutsa dira ekitaldi guztiak.

Gai bat proposatzen da: Basoa.
Fokoa puntu amankomun batean jartzea. Aitzakia.

Joxean Artze: Oihana auhenka.
Eskultore bat, musikariak, txori-gizona, aizkolari bi, hitza, txalaparta, eszenografia berezia. «

Hitzak ezin duenean esateko guztia esan, musika datorkio laguntzera; musikak ezin duenean, olerkarien txanda: bat baitira hitza eta musika olerkian. Tradizioa, gaurkoa eta atenporala aldi berean, espazio sinboliko bat sortuz: formalak formaz gaindikoa iradokitzen du
». Ostiralean, arratsaldeko 8etan Aretoan.

Norma Winstone, ahotsa; Iain Ballamy, saxoa; John Parricelli, gitarra.
Fintasunez beteriko abeslaria, jazz bezala defini zitekeen musika, ECM zigilukoa. Inprobisazioaz baliatzen den ahots britaniarra. Sorpresa bat. Larunbatean, arratsaldeko 6etan Aretoan.

Waterson-Carthy familia eta Hiru Truku.
Martin Carthy folk britainiarraren oinarri bat da, eta Hiru Trukurekin batera kantatuko dute. Elkarren miresle izan arren, ez dute gaurdaino inoiz elkarrekin jo. «

Zerbait gehiago ere egongo da
». Larunbatean, gaueko 9etan Aretoan.
Antzerki Imaginarioaren Fabrika: Caja XXI Kutxa. Antzerki instalazio itzela: antzerkia, musika, dantza, arte plastikoak... «

XXI kutxa-egoera dituen baso batean zeharreko bidaia iniziatikoa
». Ander Lipusen zuzendaritzapean, 100 pertsonatik gora biltzen dituen muntaia. Partehartzaileak: Mina Espazioa, Espacio Abisal, Txusma Teatro, Khea Teatro, On Lumiere eta Bilboko Abesbatzaren Euskeria koroa. Hiru emanaldi igandean, arratsaldeko 5etan, 6etan eta 7etan, Fabrikan, noski.

Ensemble Kapsberger: sustraiak eta ikuskerak.
Musika barrokoaren gaineko inprobisazioak bere garaiko estiloan. Rolf Lislevand, kitarra barrokoa; Bjorn Kjellemyr, kontrabaxua; Pedro Estevan, perkusioa. Antzinako musikaren gainean inprobisatzea ez da egunero ikus daitekeen gauza. Igandean gaueko 9etan Aretoan.

Plazaren Kafeko ekitaldi antolatuak.
Hitzaldi bat: Antonio Escohotadok: "El bosque y los emboscados", larunbatean arratsaldeko 4etan. Musikariei zuzendutako maisu klase bat: Ensemble Kapsbergerkoek, larunbat eguerdian.

Haurrentzako ekitaldiak.
Tailerrak larunbat eta igandean eguerdiko 12etan Arkupean: Literatura eta ilustrazioa; Magia; eta Sintetizadore-orkestra. Igandean arratsaldeko 5etatik aurrera haurrentzako ekitaldi bi euskaraz: Jose Mari Karrere ipuin kontalaria eta Txan Handia magoaren tartea. Antolatzaileen beste galdera bat: eta beste ekitaldiak ere haurrentzat, zergatik ez?

Erakusketak-Instalazioak.
Hiru egunez ikusgai Arkupean eta Plazan: 1) Le Cirque Retinien: «

Ilunpean, amets egiteko une bat. Lerroak, marrak, argi zirriborroak, soinuak... irudikazio iheskorra
». 2) Jose le Piez-en «

eskultura ozenak, egurraren kanta
». 3) Gorka Salmeronen «Paseoak eta Paisaia» argazkiak. 4) Jon Mikel Eubaren «Pandamask» bideo instalazioa. 5) «Baso Biziduna», Artelekuren bideotekako aukeraketa bat.

Plazaren Kafea, gauez.
Ametsaren gauzatzea. Eszenatoki bat, aipatu ekitaldietako partehartzaile gonbidatu guztiak gehi beste lau: Ana Buitrago eta Nekane Santamaria dantzariak, Josetxo Silguero saxojolea eta Daniel Perez gitarrajolea. Hitzaldi informalak eta topaketa artistikoak. «

Gitarra barrokoa jotzen duen musikari bat eta jazz saxojole bat bilduz gero, eta dantzari bat elkartuz... zer gerta liteke?
» Kafean artista ezberdinek ordubete izango dute gauerako kolaborazio labur bat prestatzeko. «

Arrisku aukera horietarik balio ez duten gauzak bai, baina oso gauza ederrak ere atera daitezke
». Aukera hori oso garrantzisua da antolatzaileentzat: «

Sentimentalki Plazako lekurik garrantzitsuena da. Beste ekitaldiak enkarguzkoak eta estreinaldiak dira, baina gertakizun kontrolatuak azken finean. Kafea amets bat da
».

Kuriositatea, berriz.
Nola lortu Plazara inguratzen den jendeak partehartzaileen jarrera berbera izatea. Nola azaldu parte hartzera datorren jendearen jarrera hori ilusioz betea. Sorpresa ahalmenari ateak zabaltzea. Ilusio horrekin joatea. Ateak zabaldu behar zaizkio publikoari. Aurreiritziak atzean utzi behar ditu jendeak. Publikoari jarrera aldaketa eskatzen zaio. Kuriositatea da gakoa, ikuskizunek ohikoa duten publiko mota gainditzeko. «

Zergatik ez? Jendea dena ikustera joatea gustatuko litzaiguke. Plazan gertatuko diren ekitaldien sortze-prozesua oso ederra izan da. Beharbada egia izango da hasieran zegoen ideia utopiko hori jende askoren buruetan dabilela bueltaka
». Abonuak salmentan dira jada, eta sarrera solteak ostegunetik aurrera izango dituzu. Eskerrik asko parte hartzearren


Azkenak
2024-12-27 | Julene Flamarique
EuskarAbentura 2025: izena emateko epea zabalik martxoaren 5era arte

EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]


2024-12-27 | Leire Ibar
AEBek eta aliatuek 260.000 milioi dolar eman dizkiote Ukrainari laguntza militarrerako

AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]


2024-12-27 | Julene Flamarique
Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko

Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]


2024-12-27 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera

Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.


2024-12-27 | Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago

The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.


2024-12-27 | ARGIA
Gutxienez 5.212 eraso matxista salatu dituzte aurten EAEn, iaz baino %8 gehiago

2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).


2024-12-27 | Euskal Irratiak
Benito Lertxundi
“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”

Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]


2024-12-27 | Gedar
Eguberrietan 110 osasun-zentrotan ezarri ditu murrizketak Osakidetzak

Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.


Ibai Ripodas: “Balorazio oso positiboa egiten dugu, orain gazteek sortu beharko dituzte presoei elkartasuna helarazteko bide berriak”

Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.


2024-12-27 | ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez

"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]


Eguneraketa berriak daude