PLAZA 99: SORTZE LANA BIZI-BIZIAN KURSAALEAN

  • Donostiako Kursaalean. Sorkuntza munduan dabiltzan konbentzionalismoetatik at, Plaza 99 arte disziplina orori irekitako eremua da: ezohiko ikuskizunak ikusteko aukera.

2021eko uztailaren 19an
Zer ikusi nahi genukeen.
Zein egoeratan kokatu nahi genuke ikuskizun baten aurrean kultur kontsumitzaile gisara? Plazan ez dakit zer jasoko dudan. «

Sar zaitez, nahi baduzu
». Kuriositatea. Plazan kontua ez da jada beste ekitaldietan ikusi diren edo ikus daitezkeen gauzak biltzea, kontzertu edo ikuskizun bakoitzari zerbait berezia bilatzea baizik. Definizio estilistikorik behar ez duen zerbait bat planteatzea. Gauza ezberdin asko gustatzen zaizkigu. Normalean ekitaldiak industriak oso mugatuak daude: musikan generoek agintzen dute entzule izango den publikoa. Zergatik ez sartu programa berean folk talde bat, antigoaleko musika egiten duen beste bat edota jazz abeslari bat. Plazak honetan batzen ditu: guztiek egingo dute zerbait ezberdina, euren egunerokoan ohikoa ez dena. Gertakizun bakarrak izango dira guztiak. Estetika ezberdinak erabili, eta hala ere elkarrekin lan eginez gero zerbait polita sor daitekeela imaginatzen duzu, ezberdina. Eta egin.

Ausardia.
Egingo al dugu ikusi nahiko genukeen hori antolatzeko apustua? Zer ikusi nahi genuke inongo mugarik gabe? Donostiako Jazzle musika eskolako Sorkunde Idigoras eta Alberto Lizarralde ideiari bueltaka hasi ziren orain bi urte, kultur ekitaldien antolakuntzan ekimen pribatua ezohikoa den hirian. Ideia utopikoa. «

Jada eginda dauden gauzak ez zaizkigu interesatzen
». Aurrekontu murritza. Sormenaren aldeko apustua mugarik gabe. Bertako jendearekin lan egitea beste abiapuntua da, baina mugak hautsiz ere. Nahikoa. Horrekin, sormen egonezinen bila hasten dira.

Partehartzaileen jarrera ilusioz betea.
Produktu ezberdinak egiten badituzu oso zaila da zure produktu hori eskaini ahal izatea. Askotan planteaezina dirudi egin ahal izateak ere. Plazako sustatzaileak proposamen batekin iritsitakoan, artisten jarrera paregabea izan da. Oso ederra izan da antolatzaileentzat jendea prest egotea oso artista ezberdinekin proposamen artistikoak egiteko.
Kursaal. Plaza toki txikiago batean egitekotan izan ziren, baina horrek asko mugatuko zituen jardunaldiok. Azpiegitura handi hauek, berriz, eraiki bai eraikitzen dira, baina euren erabilpena zaila da. «

Denon eraikuntzak dira, baina mundu guztiak dauka sartzeko beldurra
». Eta zergatik ez Kursaalean?

Iradokizuna.
Gertatuko denari buruz informazio mugatua dago aldez aurretik. Pista txikiak ematen ahal dira soilik. Aretoa ez zegoen iradokizunetarako egokitua: «

Magia tailerra: 5. bilera aretoan
». Ezinezkoa zen. «

Antzerki Imaginarioaren Fabrika: bankete aretoan
». Ezin. Espazio sinbolikoa sortzea beharrezkoa zen, izendegi berria jarriz Kursaalaren espazio ezberdinei: Aretoa, Taberna, Arkupea, Plaza, Kafea, Fabrika. Jolas bat da: espazioa erabili, baina gure eginez. Iradokizun hutsa dira ekitaldi guztiak.

Gai bat proposatzen da: Basoa.
Fokoa puntu amankomun batean jartzea. Aitzakia.

Joxean Artze: Oihana auhenka.
Eskultore bat, musikariak, txori-gizona, aizkolari bi, hitza, txalaparta, eszenografia berezia. «

Hitzak ezin duenean esateko guztia esan, musika datorkio laguntzera; musikak ezin duenean, olerkarien txanda: bat baitira hitza eta musika olerkian. Tradizioa, gaurkoa eta atenporala aldi berean, espazio sinboliko bat sortuz: formalak formaz gaindikoa iradokitzen du
». Ostiralean, arratsaldeko 8etan Aretoan.

Norma Winstone, ahotsa; Iain Ballamy, saxoa; John Parricelli, gitarra.
Fintasunez beteriko abeslaria, jazz bezala defini zitekeen musika, ECM zigilukoa. Inprobisazioaz baliatzen den ahots britaniarra. Sorpresa bat. Larunbatean, arratsaldeko 6etan Aretoan.

Waterson-Carthy familia eta Hiru Truku.
Martin Carthy folk britainiarraren oinarri bat da, eta Hiru Trukurekin batera kantatuko dute. Elkarren miresle izan arren, ez dute gaurdaino inoiz elkarrekin jo. «

Zerbait gehiago ere egongo da
». Larunbatean, gaueko 9etan Aretoan.
Antzerki Imaginarioaren Fabrika: Caja XXI Kutxa. Antzerki instalazio itzela: antzerkia, musika, dantza, arte plastikoak... «

XXI kutxa-egoera dituen baso batean zeharreko bidaia iniziatikoa
». Ander Lipusen zuzendaritzapean, 100 pertsonatik gora biltzen dituen muntaia. Partehartzaileak: Mina Espazioa, Espacio Abisal, Txusma Teatro, Khea Teatro, On Lumiere eta Bilboko Abesbatzaren Euskeria koroa. Hiru emanaldi igandean, arratsaldeko 5etan, 6etan eta 7etan, Fabrikan, noski.

Ensemble Kapsberger: sustraiak eta ikuskerak.
Musika barrokoaren gaineko inprobisazioak bere garaiko estiloan. Rolf Lislevand, kitarra barrokoa; Bjorn Kjellemyr, kontrabaxua; Pedro Estevan, perkusioa. Antzinako musikaren gainean inprobisatzea ez da egunero ikus daitekeen gauza. Igandean gaueko 9etan Aretoan.

Plazaren Kafeko ekitaldi antolatuak.
Hitzaldi bat: Antonio Escohotadok: "El bosque y los emboscados", larunbatean arratsaldeko 4etan. Musikariei zuzendutako maisu klase bat: Ensemble Kapsbergerkoek, larunbat eguerdian.

Haurrentzako ekitaldiak.
Tailerrak larunbat eta igandean eguerdiko 12etan Arkupean: Literatura eta ilustrazioa; Magia; eta Sintetizadore-orkestra. Igandean arratsaldeko 5etatik aurrera haurrentzako ekitaldi bi euskaraz: Jose Mari Karrere ipuin kontalaria eta Txan Handia magoaren tartea. Antolatzaileen beste galdera bat: eta beste ekitaldiak ere haurrentzat, zergatik ez?

Erakusketak-Instalazioak.
Hiru egunez ikusgai Arkupean eta Plazan: 1) Le Cirque Retinien: «

Ilunpean, amets egiteko une bat. Lerroak, marrak, argi zirriborroak, soinuak... irudikazio iheskorra
». 2) Jose le Piez-en «

eskultura ozenak, egurraren kanta
». 3) Gorka Salmeronen «Paseoak eta Paisaia» argazkiak. 4) Jon Mikel Eubaren «Pandamask» bideo instalazioa. 5) «Baso Biziduna», Artelekuren bideotekako aukeraketa bat.

Plazaren Kafea, gauez.
Ametsaren gauzatzea. Eszenatoki bat, aipatu ekitaldietako partehartzaile gonbidatu guztiak gehi beste lau: Ana Buitrago eta Nekane Santamaria dantzariak, Josetxo Silguero saxojolea eta Daniel Perez gitarrajolea. Hitzaldi informalak eta topaketa artistikoak. «

Gitarra barrokoa jotzen duen musikari bat eta jazz saxojole bat bilduz gero, eta dantzari bat elkartuz... zer gerta liteke?
» Kafean artista ezberdinek ordubete izango dute gauerako kolaborazio labur bat prestatzeko. «

Arrisku aukera horietarik balio ez duten gauzak bai, baina oso gauza ederrak ere atera daitezke
». Aukera hori oso garrantzisua da antolatzaileentzat: «

Sentimentalki Plazako lekurik garrantzitsuena da. Beste ekitaldiak enkarguzkoak eta estreinaldiak dira, baina gertakizun kontrolatuak azken finean. Kafea amets bat da
».

Kuriositatea, berriz.
Nola lortu Plazara inguratzen den jendeak partehartzaileen jarrera berbera izatea. Nola azaldu parte hartzera datorren jendearen jarrera hori ilusioz betea. Sorpresa ahalmenari ateak zabaltzea. Ilusio horrekin joatea. Ateak zabaldu behar zaizkio publikoari. Aurreiritziak atzean utzi behar ditu jendeak. Publikoari jarrera aldaketa eskatzen zaio. Kuriositatea da gakoa, ikuskizunek ohikoa duten publiko mota gainditzeko. «

Zergatik ez? Jendea dena ikustera joatea gustatuko litzaiguke. Plazan gertatuko diren ekitaldien sortze-prozesua oso ederra izan da. Beharbada egia izango da hasieran zegoen ideia utopiko hori jende askoren buruetan dabilela bueltaka
». Abonuak salmentan dira jada, eta sarrera solteak ostegunetik aurrera izango dituzu. Eskerrik asko parte hartzearren


Azkenak
2025-02-13 | Axier Lopez
Balea eta izurde sarraskiaren aurkako boikota

Faroe uharteetan, Ipar Atlantikoko artxipelago bat, Danimarkaren kontrolpean, urtero ehunka zetazeo hiltzen dituzte –normalean milatik gora–. Batzuek "tradizioa" deitzen diote, hainbat mendetako antzinatasuna duelako. Baina odolez gorritutako hondartzan... [+]


2025-02-13 | Gedar
Errusiako gasa Europara itzuli da, TurkStream bidetik

Ukrainako fluxua eten ostean, Errusiako gasa jasotzen jarraituko duela iragarri du Eslovakiak, eta Transnistriak uko egin dio Europaren "laguntzari".


GUET Gasteizko Unibertsitateko Emakume Taldea
“Nola da posible irakasleak EHUn jarraitzea? Urteak daramatza erasoak egiten, eta jakina zen”

Gasteizko Campuseko Filologia Hispanikoko irakasle baten aurkako salaketen berri izan bezain azkar, asanblada irekia egin zuen GUET Gasteizko Unibertsitateko Emakume Taldeak. Aste bakarrean “hamarnaka” salaketa eta testigantza berri jaso dituzte. Irakaslearen... [+]


Aski Da mugimendua Irungo Udalarekin bildu da: hizkuntza politika berri baten lehen urratsak?

Gabonetako argiak pizteko ekitaldia espainolez egin izanak, Irungo euskaldunak haserretzeaz harago, Aski Da! mugimendua abiatu zuen: herriko 40 elkarteren indarrak batuta, Irungo udal gobernuarekin bildu dira orain, alkatea eta Euskara zinegotzia tarteko, herriko eragileak... [+]


1936an kontzentrazio esparru izandako Pequeña Velocidad pabiloia mantendu egingo dute Irunen

Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]


Irakasle baten jazarpena eta ukituak
EHUk baieztatu du hainbat salaketa formal jaso dituela eta genero indarkeriaren aurkako protokoloa aktibatua duela

EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]


Tabakoaren kea irensten duten haurrek erretzaile aktiboen antzeko arrastoak dituzte DNAn

Erretzailea ez izan arren tabakoaren kea jarraikortasunez irensteak ekar ditzaken osasun arazoak ikertu ditu Bartzelonako Osasun Globaleko Institutuak, eta frogatu du arrasto arriskutsuak uzten dituela haurren DNAn.


2025-02-12 | Hala Bedi
Maren Lazpiur (Ikasle Abertzaleak): “Gizartean gertatzen ari den gorakada erreakzionario horretan, unibertsitatea ez da salbu gelditzen”

Kurtso hasieran, 2024ko irailean EHUko Bizkaiko campusean lan-zuzenbidea irakasten zuen irakasle faxista baten berri eman zuten ikasleek. Beste irakasle bat salatu berri dute, oraingoan EHUko Arabako campusean Farmazia Fakultatean, sare sozialetan mezu eta ideia erreakzionarioak... [+]


Netanyahuk gerrarekin mehatxu egin du larunbatean preso trukea egiten ez bada

"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]


2025-02-12 | Euskal Irratiak
Marieniako lurren aldeko militanteen epaiketa, irailaren 9ra gibelatua

Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]


Adimen artifizialean 200.000 milioi euro inbertitzeko konpromisoa hartu du Europak

Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]


Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu
“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]


Teknologia
Bilakaera kontzientea

Zer jakin behar dut? Norekin erlazionatu behar dut? Non bizi behar dut? Ardura horiekin gabiltza gizakiok gure gizarteen baitan bizitza on baten ideia bizitzeko bidean. Ondo erantzuten ez badakigu, bazterretan geratuko garen beldurrez.

Joan den astean, kanpoan geratzearen... [+]


Eguneraketa berriak daude