IPARRALDEAN ETIKETATZE BIKUNA ITXURAKERIA IZAN DA

  • zen Estatu frantziarrean. Esperientzia honek bere alditxoa izan zuen Ipar Euskal Herriko hainbat saltokitan. Arrakastarik gabe, ordea.

2021eko uztailaren 21ean
Etiketatze ekimena hobeto ulertze aldera, hauxe hartu behar dugu kontuan: azken zortzi urteetan, barazki eta fruta ekoizleen erdia ez da gehiago ari ofizio horretan Estatu frantziarrean. Hau da, merkatuen lehiakortasunak kanpoan utzi ditu. Merkatuan bizi den krisia azkartuz doan bitartean, gobernu eta ekoizle handiek krisiari birmoldaketa garaia deritzote.
Sektore honetako ekoizleen antolaketa ez da modu fin batez egiten ari Nekazaritza Ministeriotik. Testuinguru horretan ulertu behar da, joan den udaldian, modu inprobisatuan eta ustekabean, egin zen produktuen etiketatzea. Ministeriotik ez dago sektore honentzako benetako egitasmorik. Mozkinen zabalkuntzan arazoak dira, eta etiketatzea kontsumitzaileenganako keinu moduko bat izan da. Sektorean zerbait egiten denaren itxura, nolabait esanda.
Etiketatze hori, gainera, nola-hala zabaldu dute. Frantziako Nekazaritza Ministerioaren dekretuz, baina legerik gabe. Ekimena ordea, tarrapataka egina izan da eta sei fruitu eta hiru barazki baino ez dute modu bikun batez etiketatu: mertxika, meloiak, albarikokeak; eta tomatea eta pepinoa, besteak beste. Iparraldeko kasuan, ia denak kanpotik ekarriak. Dekretu bat eman izan da, baina Administrazioak ez du batere segimendurik egin. Bertako saltokietako sailen arduradunek ez diote aparteko atentziorik eskaini ere. Berehala ohartu dira ez zuela arrakastarik izanen nonbait.
Informazio guztien arabera, ekoizleek saltokira saltzen duten prezioa eta kontsumitzaileentzako prezioa itxurazkoak izan dira. Hots, ekoizle handiek eta saltokiko nagusien akordioetan gibelasmo ugari ezkutatzen da. Konparazione, produktu batean azaltzen diren prezioak zuzenak izan daitezke. Baina hori zenbait barazki edo fruta motarekin baino ez da egiten. Hots, Estatuak exigitzen duen erosketa prezioa zuzena da, baina merkatuko handizkarien eta saltokiko erosle handien artean –salerosketa handien tratuan ari direnez– beste produktuen prezioak adosten edo akordatzen dituzte aldez aurretik. Etiketaturiko mozkinen prezioa akordio horien barne joan daiteke.
Esate baterako, baratxuria eta limoia: maioristek edo handizkiek % 200 irabaz dezakete ekoizle eta saltzaileen arteko salerosketan. Kontsumitzaileak pagatzen duen prezioa eta ekoizleak saldatutakoaren artean dagoen aldea oso handia da. Prezio apala denez, kontsumitzaileak ez du berean erreparatzen. Behar du, erosten du, eta kitto. Kontsumitzailearen axolagabekeria handia da Ipar Euskal Herriko ekoizle txikien iritzian. Alta, bertako mozkina denean, tomatea, kasu, bertako ekoizleek arazo izugarriak dituzte saltokietako jabeekin prezioa adosteko.
Bertako ekoizpen kopurua eta kanpotik datorren ekoizpen kopuruaren aldea oso handia da. Beraz, fruta nahiz barazkia dela, lehiatzeko modu bakarra kalitatea ziurtatzea da. Hau da, tokian tokiko mozkinen bermatzea eta beren ekoizleen arteko elkartasuna. Frantzia mailan ari diren ekoizle txikiak elkartzen ari dira handizkiek ezartzen dituzten merkatu legeei aitzi egiteko. Nolanahi ere –ekoizle txikien arabera–, etiketatze politikaren bidez, Frantziako Gobernuak iritzi publikoa prestatu nahi izan du prezioak ahalik eta gehien apaldu ahal izateko. Prezio apaltze horretan, ekoizle txikiak ezin lehiatuz, merkatutik at jartzea bilatzen duelarik


Azkenak
Eski estazioetako festibaletan kutsadurak goia jotzen du

Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]


2024-12-23 | Estitxu Eizagirre
Jaurlaritzak onartu duen planaren aurka mobilizatu da EH Bizirik
“Egungo eredu kapitalista gainditzea ezinbestekoa da larrialdi ekologiko eta energetikoari aterabide bat aurkitzeko”

Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]


2024-12-23 | ARGIA
Hiru lagunek osatutako lehendakaritza izango du Seaskak

Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.


2024-12-23 | Julene Flamarique
Vidalina Morales, nekazaria eta ekintzailea
“Kaleetan gerra tankeak ikustea normalizatu dugu, gerran egon gabe ere”

Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]


2024-12-23 | Julene Flamarique
Emakumeak nola bortxatu aholkuak partekatzeko 70.000 partaideko Telegram kanal bat atzeman dute Alemanian

Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]


2024-12-23 | Ahotsa.info
“HTX-k bukatzen du bere zikloa, baina oraindik daude borrokatzeko eta aldarrikatzeko motiboak”

HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.


Hegoaldean 222 milioi euro gastatu dira Espainiako Loterian, sarietan jasotakoa baino bost bider gehiago

Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]


2024-12-23 | ARGIA
Zaballako espetxeko funtzionarioek “ezkutuko greba” hasi dutela salatu dute zenbait presok

Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]


Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen: “Herritik sorturiko ekitaldiaren jabe egin da Udala”

Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]


2024-12-23 | Behe Banda
Barra warroak
Asko maite zaituztet, baina...

Ez dut maite aterkia partekatzen ez dakien jendea. Ez dut maite azkarregi ibiltzen den jendea, ni ez naizenean; ez eta polikiegi ibiltzen dena ere (tira, horiek pixka bat bai, baina pixka bat bakarrik). Ez dut maite autobusean pasilloaren aldeko eserlekuan esertzen den jendea... [+]


2024-12-23 | Irati Diez Virto
Ez naiz sagua, ezta satorra ere; lursagua naiz

Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]


2024-12-23 | Garazi Zabaleta
Ekin Dulantzi
Nekazaritzako elikagaien test gunea Dulantzin

Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]


2024-12-23 | Jakoba Errekondo
Ilarraren entzumena

Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.


Gabonetan tokikoa eta sasoikoa kontsumitu eta, bide batez, Israelgo produktuak boikoteatu

Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.


Teknologia
Gai izango ez garenean

Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude