FERROL 1957: LETURIAREN EGUNKARI EZKUTUA
Galizian alferez izateko sei hilabeterako doa orain, eta ez du nahi denbora hutsalki joan dakion.
Kuarteleko ordu galduetan, Knut Hamsun-en «Pan» nobela euskaratzeko asmoa darama, halaxe jakinarazi dio Koldo Mitxelenari partitu baino egun batzuk arinago:
–
Ez, ez –
Inolaz ere ez! Zeure buruz asmatu behar duzu zuk nobela bat; eta horixe bai izkiriatu. Ez ezazu, beraz, Hamsun itzul
Galizian, azkenaldiko irakurketek jarri dute behar duen bidean alferez gaztea. Existentzialismoaren teoriko nagusiak ditu gogoan, Sartre, Jaspers, Kierkegaard... Albert Camus-en «La Peste»-k bezalaxe, nobela sinbolikoa behar du izan bereak, eta hala hasi da Ferrolen Txillardegiren unibertsoa osatzen.
Joxebak, Mirenek, Miriamek, Mikelek, Andonik mundu sinesgarri bat behar dute, eta erreferente errealak itzal sinboliko handiko toki izenekin nahastuta asmatu du.
Unibertsaltasuna eta natura buruz buru, horra Txillardegiren gizonaren apustua. Paris, Cannes, Bolueta, Altzurain, Itzaspi, Zugastieta... eta Zerubide! han non absoluturako bidean Naturaren irudi bera den. Ingeniariak behar du zalantza errainu bat zientzia hutsaren aurrean.
«
Bakarrik nago Zerubiden. Baina ez nitzaz urrikaldu, naita etorri naiz –eta bakarrik egotera
Egunak aurrera egin ahala, eguneroko itxura hartzen hasi da izkribua, Txillardegi soldaduaren gogoetak bere anaia Leturiarenak dira, eta Lizardik bezala, bere pertsonaiak urtarotan utzi baditu ere, harenak ez bezala, galdurik dabiltza hauek eguneroko bizitzan, zalantza dute fede bakar. Hau da eta ez besterik askatasuna gai duen nobelak eskatzen dion ordaina.
Galiziako desterrutik eleberria besapean duela itzuli orduko argitaratu dio Euskaltzaindiak «Leturiaren egunkari ezkutua» Jose Luis Alvarez Enparantza
Txillardegi
Adiskideek nobela goibela atera zaiola diotse. Berak «
garaikoa
Esan diotenean jabetu da zer egin duen. Leturiaren lehen pertsonako jardunak eta giro urbano bat aukeratu izanak mugarri berri bat jarri diote nobelagintzari. Galdutako urteak presaka berreskuratu nahi dituen euskal modernitatea zorretan da Ferrolgo ordu galduetan izaniko gogoeta unibertsal haiekin. Orain arte ez da inor Champs Elysées-etan paseatu, ez da orduko 140 kilometro dabilen trenean ibili, Hegoaldeko inork ez du frantsesez hain poliki egin
- Julian Tellaetxe pintorea, Liman.
- Pierre Lhande idazle lapurtarra.
- Obdulio Lopez de Uralde artista arabarra.
- Jazinto Olabe pintorea.
- Joan Bautista Gesalaga Zaldubi bertsolaria.
- Prantzeska Belaustegi Tabira idazlea.
- Higinio Basterra eskultore bilbotarra
Hiru bideo dira (albiste barruan ikusgai). Batak jasotzen du, grebak antolatzea leporatuta, Carabanchelen espetxeratu zituzten Jesús Fernandez Naves, Imanol Olabarria eta Juanjo San Sebastián langileak espetxetik atera ziren unea, 1976ko abuztuan. Beste biak Martxoak... [+]
Asteburu honetan hasiko da Gaztetxeak Bertsotan egitasmo berria, Itsasun, eta zazpi kanporaketa izango ditu Euskal Herriko ondorengo hauetan: Hernanin, Mutrikun, Altsasun, Bilboko 7katun eta Gasteizen. Iragartzeko dago oraindik finala. Sariketa berezia izango da: 24 gaztez... [+]
Martxoaren 8a Getxo bere bizitokian igaro du: kumbia dekolonial eta antiarrazista topaketa antolatu du Algortako Herriko Tabernan, Abianen, Hija del Nopal DJrekin batera.
Argentinatik Getxora migratu zen Celeste Agüero, kantutegi herrikoi batekin eta poesia xuxurlatzeko... [+]
Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]
Euskal Herri mailan txikitik handira agroekologia sustatzen duten zenbait elkarte eta kooperatiba ataka larrian daude, finantziazio iturriak bertan behera geratu ostean. Erakunde publikoetatik, berriz, elikadura negozio gisa ikusten duten proiektuen aldeko apustu irmoa nabari... [+]
Katalanen ustetan artzainak engainatzen omen ditu hegazti honek: “enganyapastors”. Espainiar eta latindarrek, aldiz, ahuntzari esnea kentzen diola diote, hortik datorkio hain zuzen ere izen zientifikoan (Caprimulgus europaeus) islatzen den caprimulgus (capra... [+]
Noizbait. Noiz izan ote zen? Noizbait landareren batek lorea egitea erabaki zuen. Bai, bai, landareek ere erabakiak hartzen dituzte, eta guk maiz ez bezala, erabakiak bete egiten dituzte. Eta loreak sortu zituzten.
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Mugimendu feministak manifestazioak egin ditu goizean Donostian, Gasteizen eta Iruñean eta arratsaldean Baionan eta Bilbon. Oinarrizko irakurketa partekatu dute, eta horri gehitu diote hiri bakoitzean bertako problematika, eragile eta ekimenen erreferentzia.
Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]
MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]
Josu Estarrona EH Bilduko Arabako senatariak egindako galderari erantzun dio Espainiako Sustapen Ministerioak, eta hor berretsi du Ezkioko aukera zailtasunez beteta dagoela.