"ARAZOA KONPONDUKO DUELA ESATEA DEMAGOGIKOA DA"
- den honetan, EHNE sindikatura jo dugu, neurri honek izan ditzakeen ondorioak jakite aldera. Paul Nicholson ziur da ez duela deus konponduko.
Z
ein alde sumatzen duzue produktuengatik ekoizleei ordaintzen zaien prezioen eta gero kontsumitzaileei ezartzen zaienaren artean?
Produktu bereziak direnean, aldea handia izaten da; produktu ekologikoan, esaterako. Produktu hau baserritik dendara gutxienez % 100 igotzen da. Produktu masifikatuetan aldea ez da hain handia, baina momentu kritiko batzutan bai; eskaera indartsua eta eskaintza gutxi dagoenean, aprobetxatu egiten dute. Gure elikaduran hain garrantzitsua den okelan, esaterako, alde handia dago, igo egin da, eta alde garrantzitsua dago. Kontuan hartu behar da baserritarrek saltzen dituzten produktu orokorretan prezioa asko jaitsi dela azken 15-18 urteetan. Esaterako, okela gaur orain dela 15 urteko prezioan dago. Kontsumitzaileak askoz gehiago ordaintzen du, baina baserritarrak kobratzen duena jaitsi egin da.
Etiketatze bikoitzak onurarik ekarriko al dio nekazariari?
Gure ustez etiketatze bikoitza ez da nahikoa; jakin behar da zein kalitate duen eta zein ekoizpen baldintza egon diren. Hau baserritarrari prezioak jaisteko tresna bat da; gure ustez, hori kalitatearen aurka eta baldintza sozialen aurka joango da. Ezin dugu pentsatu produktuen kalitatea eta baserritarren bizimodua hobetzeko tresna bat denik. Deskontrol erabatekoa dago, ez dago araudirik, eta kontsumitzaileentzako informaziorik ere ez. Har dezagun oilaskoa, adibidez. Produkzio industrial eta masifikatuak prezioak jaisten ditu, baina hau kalitatearen aurka dihoa eta finantz kontzentrazioa indartzen du. Gure ustez oso demagogikoa da bi prezioak erakustearekin arazoa konpondu dela esatea. Ez dugu ezer konpondu. Produkzioaren intensifikazio eta masifikazio horrek merkatuan lehiakortasuna sortzen du eta hor kalitate integralaren kontzeptua galtzaile da. Ez da kasualitatea elikagai eskandaluak hemendik sortzea, gehiago eta merkeago produzitzetik. Neurri honek ez du hortaz hitz egiten.
Kontsumitzaileak, hala ere, ikusiko du nork egiten duen hor negozioa, ez?
Hala da, baina informazio hori partziala da eta okerreko erabakiak hartzera bultzatuko du. Nork pentsatzen du honen bidez baserritarrak euren produktuen prezio justu bat izango duela? Baserritarrari gutxiago ordainduko zaio, ez gehiago. Hau ez da ipini martxan baserritarrak edo denda txikienak defendatzeko, banatzaile handiak defendatzeko baizik. Eurak dira merkatuaren kontrola ezartzen dutenak.
Banatzaileak etiketatze bikoitzaren alde daude, beraz.
Nire ustez, bai. Superfizie handien kontzentrazio handia dago, monopolioa ia-ia. 4-5 enpresa dira erosten dutenak merkatuaren zati handiena. Eroskiren papera hemen oso indartsua da, eta prezioak markatzen ari da.
Zein da nekazariek euren produktuak prezio egokietan saltzeko proposatzen duzuen irtenbidea?
Salmenta zuzena bide oso interesgarria da, gure ustez. Euskal Herrian horren ohitura antzinakoa da. Hori da indartu behar den bidea. Baserritarra beti dago pozarren produktuen ekoizpen kostuak emateko, horrela kontsumitzaileek jakingo dutelako zergatik gure produktuek balio duten hori eta zergatik diren produktu masifikatuak askoz ere merkeago.
Produkzio egokia defendatzen duen eta baldintza sozialak (baserritarren bizi baldintzak) eta ingurugiro baldintzak kontuan hartzen dituen nekazal politika behar da. Hori ez badago, ondorioak begibistakoak dira
Produkzio egokia defendatzen duen eta baldintza sozialak (baserritarren bizi baldintzak) eta ingurugiro baldintzak kontuan hartzen dituen nekazal politika behar da. Hori ez badago, ondorioak begibistakoak dira