ITZULPENGINTZA: ONESPENIK GABE, ATSEDENIK EZ
- Itzulpengintza lizentziaturarik, nahiz eta datorren ikasturtean egotea aurreikusten den. Zinpeko itzultzaileen azterketak ere bertan behera gelditu ziren duela urte batzuk.
Itzulpen oker honek giroa nahastu zuen eta Euskal Herrian itzulpengintzaren inguruan hausnarketa egiteko balio izan du. Egoera honen berri jakiteko EIZIEra jo dugu, Euskal Itzultzaile, Zuzentzaile eta Interpretarien Elkartera.
Bertan Lurdes Auzmendi elkarteko lehendakariarekin hitz egin dugu. Drogen aurkako kanpainak sortutako iskanbilari buruz galdetu diogunean, adierazi digu hain larriak ez izan arren hanka sartzeak askotan egiten direla. Hauek saihesteko moduaz galderetzerakoan berriz, horrelako kanpaina bat martxan jartzen denean itzulpena egiteko enkantea egin beharko litzatekeela, eta enkante horretara aurkezten diren enpresen artean egilea aukeratuko litzatekeela dio.
EIZIEk ez du horrelakoetarako inolako hitzarmenik, ez Eusko Jaurlaritzarekin eta ez Espainiako Gobernuarekin. Eusko Jaurlaritzarekin duena Literatura Unibertsala izeneko saila euskarara itzultzeko hitzarmena da (83 dira dagoeneko itzulitakoak). Bestelako hitzarmenei dagokionez, zera diote: elkartea ez dela itzulpen enpresa bat eta beraz, beraiek ez dutela zuzenean itzulpen zerbitzurik ematen. Elkarteko bazkideak dira zerbitzu hori ematen dutenak eta elkartearen zeregina bazkide hauen lan baldintzak eta eskubideak defendatzea eta hobetzea da.
Itzultzaile, zuzentzaile eta interpretarien elkarteak azken urteotan behin eta berriz egin duen eskarietako bat hau izan da, asko baitira Euskal Herritik kanpoko unibertsitateetan itzulpengintza ikasketak burutzen ari diren euskal ikasleak. Ikasle hauetako asko EIZIErekin harremanetan jartzen direnez, EIZIEk hitzarmen bat lortu nahi du unibertsitate horiekin ikasle horiek egin behar dituzten derrigorrezko praktikak euskarazko itzulpen enpresatan egin ditzaten.
Garai batean bi itzultzaile eskola egon ziren Euskal Herrian, bata Donostian eta bestea Gasteizen. Eskola hauek ez zuten titulu ofizialik eta duela hamar bat urte desagertu ziren, EHUk lizentziatura jarriko zuelakoan.
Hamar urte hauetan itzulpengintzaren inguruan egon den titulu ofizial bakarra urtebeteko master bat izan da. Hau ordea, ez da nahiko, urteetako esperientzia duten unibertsitateek gutxienez hiru urtetako ikasketak eskaintzen baitituzte.
Hala ere hamar urte hauetako aldarrikapena ez da alferrikakoa izan, datorren ikasturtean ez bada, hurrengoan Itzulpengintza lizentziatura izango baitugu Euskal Herrian. Euskal Herriko Unibertsitateak eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak begi onez ikusi du azkenean eskakizuna eta Gasteizko kanpusean izango da ikasketa hauek burutzeko aukera.
Baina ez dira hemen bukatzen arazo guztiak. Ikasketa hauetan, ama hizkuntzaz gain, atzerriko bi hikuntza ikasi behar ditu ikasleak. Hego Euskal Herrian ama hizkutza euskara zein gaztelera izan daiteke eta atzerriko hizkuntzak beste batzuk izango dira. Hau aldatu beharra ikusten dute EIZIEko arduradunek, izan ere, Euskal Herrian egiten diren itzulpen gehienak euskaratik gaztelerara edo gazteleratik euskarara egiten dira. Horregatik, euskara eta gaztelera elkarrekin erlazionaturik ikasi behar dira, orain arteko sistemarekin ezinezkoa baita.
Zinpeko itzultzaile izateko azterketak Espainiako Atzerri Ministerioak egiten zituen, baina Estatu barruko hizkuntzen arteko azterketak bertan behera uztea erabaki zuen. Katalunian, Generalitatek azterketa hauek bere gain hartu eta aurrera darraite, Euskal Herrian ordea, ez da honetaz arduratu den erakunderik egon. EIZIEk Eusko Jaurlaritzari azterketa hauek egiteko ardura bere gain hartzea eskatzen dio, itzultzaile hauen beharra gero eta handiagoa baita.
Aurtengo maiatzean hitz egin zen honi buruz Jaurlaritzako arduradunekin eta azterketa hauek berrezartzeko prozesua martxan da. Hala ere luzerako izango dela uste dute EIZIEko kideek.
EIZIEk web orri bat du Interneten. Orri honetan, elkartearen berri emateaz gain, «Itzul» izeneko zerbitzu bat eskaintzen du. Zerbitzu honen helburua itzultzaileen lagungarri izatea da. Bertan zerbait itzultzerako garaian izan daitezkeen arazoak denon artean konpontzeko aukera ematen du. Bestetik, zerbait itzultzen hasi aurretik testu hori dagoeneko itzulita dagoen jakin ahal izango da, testu asko baitaude behin eta berriz itzuli izan direnak
Ez dut sekula pelikulekin negar egiten. Pelikula gogorrak ikusi ditut, istorio tristeak, heriotzaz beteak, gizakiaren alderik zatarrena erakusten dutenak? Barkamenik eskatu gabe, gainera? Pelikula ederrak ikusi ditut, dotoreak, monumentalak, mirarien gainean hitz egiten dutenak,... [+]
Munduko gizon aberatsenetakoa den Elon Muskek bultzatzen du America Pac ekimen politikorako batzordea, The Guardian-ek jakinarazi duen arabera. Bere zeregina da AEBetako hainbat estatu giltzarritan Donald Trump-entzat botoak biltzea.
Israelek jarraitzen du Libanoko hegoaldeari eta Beiruteko hainbat auzori airez eraso egiten eta, nazioarteko eragileen deiak gero eta handiagoak badira ere, oraingoz ez da su-etenerako aukerarik ikusten.
Palestinako Agintaritzaren segurtasun-indarrek rol aktiboa dute erresistentziako kideen kontra: jazarpena, lapurretak, boikotak eta abar aipatu dituzte, beste behin ere.
Nottinghameko Unibertsitateak Anglosaxoiei eta Vikingoei buruzko Ikasketak masterrari izena aldatu dio: Ingalaterrako Goi Erdi Aroko Ikasketak. Cambridgeko Unibertsitateko Anglo-Saxon England Journal aldizkariari ere izen aldatu zioten lehenago: Early Medieval England Journal... [+]
New York, 1970eko apirilaren 2a. New York Herald egunkariak Victoria Woodhull (1838-1927) ekintzaile eta brokerraren eskutitz bat argitaratu zuen, 1872ko AEBetako presidente hauteskundeetarako hautagaitzaren berri emanez. Inoizko hautagai gazteena zen; 34 urte izango zituen... [+]
Datorren urtarrilaren 11n Bilbon Sare Herritarrak deitutako mobilizazioaren leloa “Behin betiko konponbidea” izanen da, eta urtero bezala milaka lagunen babesa espero du Sarek.
Euskalgintzaren Kontseiluak Zaintza eta euskara. Sareak eraikitzen jardunaldiak egin ditu irailaren 26an, Donostian. Idurre Eskisabelek, Kontseiluaren idazkari nagusiak, lehen hitzaldian adierazi du “urgentziazkoa” dela gaiari heltzea. Jardunaldien helburua ez da... [+]
"Segurtasun gehiago, inmigrazio gutxiago". Bruno Retailleau barne ministro frantsesa argi mintzatu da, kargua hartu berritan. Etorkinen gaineko kontrola azkartu nahi du Michel Barnier lehen ministro eskuindar-kontserbadorearen gobernuak, eta jada Retailleauk aitzinatu... [+]