"FRANTZIA ARKAISMOAN BIZI DA"


2017ko azaroaren 28an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Zer moduz joan da kurtso berriaren hasiera Diwanentzat?
250 ikasle berri irabazi dugu aurten. Kolejio berri bat eta bi eskola gehiago ireki ditugu Loira eta Morbihan-en; zabalpen eskasagoa dagoen eskualdeetan, alegia.

Urtean zehar mobilizazio azkarrak burutu dituzue Karezen hirugarren Lizeoa zabaltzeko. Zertan da afera?
Hil honetan, auzitegiaren erabaki bat espero dugu Erregioko Kontseiluaren laguntza ekonomikoa jasotzeko. Anartean, gurasoak ari dira apailatzen Karezko Keranpuil eraikinean dagoen Lizeoa.

Zertan dira Diwan eta Hezkuntza Nazionalaren arteko negoziazioak?
Une honetan ez aurrera ez atzerako egoeran gaude. Lehen fase batean, elkar ezagutu eta terminoak zehazteko aritu ginen. Bigarren fase batean, proposamen bat ukan behar genuen, baina Hezkuntza Nazionalak ez digu deus garbi eskaini. Erretorea eta eskualdeko prefetarekin eztabaida teknikoetan ari gara oraindik.

Arazo teknikoak alde batera, zein da zuen filosofia edo nahia?
Guk ez dugu integrazio hitza onartzen, estatutu publiko bat nahi dugu, gure berezitasunak errespetatu eta kontuan hartuko dituena. Diwaneko gehiengoa gure espezifikotasunaren alde dago.

Zein dira bide honetan zuen lan ardatzak?
Bi dira gure erronka nagusiko ardatzak: pedagogia, batetik, eta gestioa, bestetik. Kudeaketa hiru partaideren artean izan dadin eskatzen dugu: Diwan, estatua eta udalerriak. Datorren urtean estatutu publiko bat lortuko dugulakoan gaude. Artean, bideak lantzen ari gara, estatuarekiko bide guztiak.

Zer iritzi duzu Frantziak hizkuntz gutxituei buruz duen jarreraz?
Frantzia, beste behien ere, txosten honen aurrean blokeatu egin da. Frantzia ez da gauza Europako beste herrialde edo estatuek alor lingusitikoan hartu dituzten neurriak hartzeko; oso eskubide arruntak badira ere. Frantziak arkaismo izugarria erakusten du bere jokamoldeetan.

Lionel Jospin lehen ministroaren asmoak ere ustel, beraz...
Lionel Jospin diputatu sozialisten aurrean agertu zen erranez Europak kartari buruz harturiko engaiamendu guztiak errespetatuko zituela. Teorikoki bai, baina praktikan ez dago aldekaterik, ez dago aitzinatzerik. Irakaskuntza eremuan biziki lagungarria litzateke Kartaren neurriak aplikatzea, jakina


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Egipto
AEBek diote Israelek onartu duela “trantsizio proposamena”, baina Hamasek kritikatu du baldintzak aldatu dituztela

Hamasek salatu du talde islamistak aurretik onartutako akordio proposamenetan Israelgo lehen ministro Netanyahuk baldintza berriak jarri dituela. Iran su-etenaren alde agertu da, baina Israel “zigortzeko eskubidea” aipatu dute, uztailaren 31n Hamaseko buruzagi Ismail... [+]


2024-06-11 | Gedar
Gaza eta Egipto arteko muga osoa militarki hartu dute jadanik sionistek

Rafahtik gertu dagoen muga-lerroa osorik kontrolatzen dute, antza. Lau bahitu askatzearen aitzakiapean, ia 300 palestinar erail dituzte sionistek Nuseiraten. Azken zortzi hilabeteetan, ia 37.000 palestinar hil dituzte jada.


Egiptok eta Libiak bat egin dute Hegoafrikaren genozidio salaketarekin

Egiptok Camp David-eko akordioa haustearekin mehatxatu du Israel, Rafah-ko operazioarekin aurrera egiten badu. Hegoafrikak Nazioarteko Justizia Auzitegiari eskatu dio agindu dezala Israel Rafah-tik ateratzeko.


Mizerinok eztabaida piztu du

Mostafa Waziri Egiptoko Antzinaroko Kontseilu Goreneko idazkari nagusiak Mizerinoren piramidea zaharberritzeko proiektu erraldoia aurkeztu du berriki: Gizako piramiderik txikiena granitozko blokez estaliko dute, jatorrizko itxura berreskuratu dezan. Wazirik proiektua gogo biziz... [+]


Sei Egunetako Gerra: ezpata esku batean, gezurra bestean

Gerra eta gezurra bat doaz eta oso gaitza da jakitea gerra batean nor zertan dabilen kazetariak edo bestelako iturriak tartean ez badira. Israelek historikoki erakutsi du ezpata dantzatzeko indarra eta gezurra maneatzeko abilezia. Orain Gaza bonbardatzen ari denean, ospitaleei... [+]


Esfingea haizeak zizelkatu zuen

New Yorkeko Unibertsitateko ikerlari talde batek esperimentu bat egin  berri du, Gizako esfingearen materialak eta eraiki zuten garaiko baldintza klimatikoak imitatuz.


Gazan garbiketa etnikoa egiteko plana baztertu behar izan du Bidenek

Joe Bidenen agindupean, AEBetako gobernuak Gazan garbiketa etnikoa gauzatzeko planak egin zituen 2,3 milioi palestinar Egiptora bidaltzen saiatuta. "Biden presidentea beste herrialde batzuekin batera plana lantzen ari da, zibilek Gaza utzi eta Egiptorako muga segurtasunez... [+]


Esklabo, sultan eta gurutzaden garaile

Kairo, 1250eko maiatzaren 2a. Shajar Al-Durr Egiptoko sultan izendatu zuten. Ez zen emakumezko lehen sultana izan; urte batzuk lehenago, 1236an, Raziak Delhiko sultan kargua hartu zuen. Baina esklabo izatetik agintari gorena izatea lortu zuen lehena izan zen.


Sei herrialde gehiago Brasil, Errusia, India, Txina eta Hegoafrikak osatutako aliantzan

Brasil, Errusia, India, Txina eta Hegoafrikak osatutako aliantzak Johannesburgon egin duten azken goi-bilerako eztabaidagai nagusia izan da partaide gehiago onartzea. Saudi Arabia, Arabiar Emirerri Batuak, Iran, Egipto, Argentina eta Etiopia gonbidatu dituzte.


Buda Egipton

Egiptoko Berenize aztarnategian Budaren estatua bat aurkitu berri dute, K.a. II. mendekoa.


Egiptok Hisham Abdel Aziz Al Jazeerako kazetaria askatu du lau urtez espetxean eduki ostean

2019an atxilotu zuten, talde terrorista bateko kide izatea egotzita. Telebista kate bereko beste bi kazetari oraindik Egipton daude espetxeratuta.


Maria bainuaren jatorria

K.o. II. mende inguruan, Maria izeneko alkimista judutar bat bizi izan zen Alexandrian. Lehen emakume alkimistatzat jotzen da eta, haren idatzirik iritsi ez bazaigu ere, beste egile klasiko batzuek eman zuten bere lanaren berri.


2022-12-06 | Nicolas Goñi
COP27-ak klima kudeatzeko eredu falta eta legedia ekonomikoen indarra agerian utzi ditu

Aurten Egipton iragan den COP27 gailurrak emaitza gazi-gozo bat eman du: klima aldaketaren aurrean estatu zaurgarrienen galerak eta kalteak konpentsatzeko funts baten sorrera. Garaipen historikoa izanik ere, funts hori oraindik mekanismo ahula da, eta zehaztu gabeko osagai asko... [+]


2022-11-21 | Leire Artola Arin
COP27 klima goi-bilera
Akordio esanguratsurik ez, klima larrialdiari aurre egiteko

Egiptoko NBEren goi-bilerak ez du aurrerapauso esanguratsurik lortu, baina klima larrialdiaren ondorioen aurrean “herrialde zaurgarrienek” dituzten kalteak ordaintzeko funts bat eratzea adostu dute, eragile sozialen urteetako eskariari erantzunez. Ez dituzte hitzartu... [+]


2022-11-11 | Leire Artola Arin
Olga Rodríguez, Ekialde Ertainean aditua
“Matxismoa Egiptoko estatuaren muina da, eta armadak beti aplikatu du”

Egiptoko matxinadetan emakumeei egin zizkieten sexu erasoak ditu abiapuntu As I Want (Neuk nahi bezala) 2021eko dokumentalak. Samaher Alqadi zuzendariak lehen pertsonatik eta gordin erakusten ditu 2011 eta 2013 artean bizitakoak, besteak beste, Kairon piztu ziren emakumeen... [+]


Eguneraketa berriak daude