"EZ DA EGIA POETOK NARRADORE TXARRAK GARENIK"
- lana, «Euri kontuak» ipuin bilduma, kaleratuko du aurki Susaren eskutik. «Katuak» ipuineko protagonistak bezala, Azpeitiako Eperra tabernan jardun dugu liburuaren inguruan.
Laugarren poema liburua idatzita, bide agortua izan zitekeenera iritsi omen zinela esan zenuen iaz. Ondoren «Lur bat zure minari» etorri zen. Baina, horrek zerikusirik izan al du narratibara pasatzearekin?
Aspaldi esan zenuen poesia zuretzat askoz erosoagoa zela, zure burua ez zenuela gauza ikusten prosarako eta ez zenuela horretarako adorerik.
Hortaz, prozesua luzea izan al da?
Lifting
Gero, ipuinak badu batasun eta intentsitate bat, poesiak duen bezala, kolpe batean barruan duzuna ateratzeko aukera ematen dizuna. Abantaila hori du. Garai batean antzerki bat ere idatzi nuen eta han ere hori estimatu nuen. Kristal bati jaurtitako harrikadak bezala dira.
Zure poema askotan bezala –«Zainetan murrailak» lanean kasu– hogei ipuinotan ere heriotzaren presentzia oso nabarmena da. Emaitza ez al da oro har ilun samarra?
Dena den, gehiegizko dramatismoa ekiditeko ahalegina egin dut. Baina, tremendismoak alde batera utzi baditut ere, bada halako giro ilun bat, halako itzal bat.
Giro ilun hori islatzeko haizea, hotza eta, batez ere, euria erabili dituzu maiz. Bildumari ere «Euri kontuak» titulua ipini diozu. Zer dela eta?
Tituluan narrazio laburrak zirela garbi gera zedin nahi nuen, baina ipuin hitza erabili gabe. «Euri kontuak» horrek horretarako bide polita eskaintzen zidan. Azkenean, titulu sujerentea lortu dut, xarma duena, ipuinen giro lauso hori, itzal hori, adierazten duena.
Heriotza, euria... eta gerra ere, lehenengo ipuinetik, elementu garrantzitsua da zure narrazioetan. Txetxeniakoa, Gerra Zibila...
Gerrarekin jarraituz, «Manexak» ipuinean etorkizuneko Euskal Herriko Independentzia Gerraz mintzo zara. Garaipena lortuta ere zuberotar asko kexu da ipuinean.
Miguel Angel Blancoren heriotza, Jose Luis Gerestarena, ETAren su-etena, presoen sakabanaketa... aipatzen dituzu hainbat ipuinetan, batzuetan traman eragin zuzena duten gertakariak dira, gainera. Zerk bultzatu zaitu horiek liburuan jasotzera?
Zentzu horretan, hitz hauek zuk zeuk esanak dira zure poemen inguruan: «Batetik badago ezkortasun-zama, baina bestetik bizitzaren xamurtasunaren, maitasunaren aldeko apustua egiten duzu». Horrela al da ipuinotan ere? Izan ere, badirudi «Iharra» ipuineko protagonistari, adibidez, alderantzizkoa gertatzen zaiola, maitasuna joan eta erori egiten dela...
Iluntasuna hor dago, baina eusteko borondatea ere hor dago. Etsipena da zilegi ez den bakarra. Ezin dugu etsi, elkarren premia dugulako. Eta elkarren beharra izate horrek bultzatzen gaitu aurrera.
Zentzu horretan, «Hagina» azken ipuinaren amaieran zera dio protagonistak: «Esan behar nion Enekori. Adiskidetasunak baduela odolak ez duen zerarik. Goitik behera ezartzen zaigunari gaina hartzeko modu bat badela»...
Deliberatua izan al da ipuin hau azkenean jartzea eta, oro har, ipuinen ordena?
Ipuin asko Azpeitian, zure herrian, eta inguruetan kokatu dituzu. Gertutasuna lortzeko-edo?
petit pays
Bestalde, garai batean esaten zen euskal narratiban beti urruneko gaiak bilatzen zirela. Gero mutur batetik bestera egin zen: dena bertan kokatu zen, baina giro sozio-politiko oso markatuan. Eta egia da nik zenbait elementu sartu ditudala, baina marko moduan. Baina, ahalegin bat egin nahi nuen egunerokotasun neutroago bat islatzeko. Gure narratiban egunerokotasunaren presentzia faltan botatzen dut, gizon arruntaren presentzia. Hutsune bat sumatzen nuen hor.
Lehen pertsona asko erabili duzu eta arratoi baten edota hildako baten barruan sartu zara.
Zure poesian bezala, narrazio hauetan irudi eta metafora ugari erabili duzu. Zein neurritan saiatu zara zure estilo poetikotik alde egiten?
Hemendik aurrera zeri helduko diozu, poesiari ala narratibari?
Posible al da, «Katuak» ipuineko pertsonaiei gertatu bezala, poema batek bizitza aldatzea?
PAIk sortutako biktimak ez dira bakarrik PAIren Legeak eragindako egonkortze prozesuari esker funtzionarizatutako irakasleak, baizik askoz gehiago. Batzuei nolabaiteko ikusgarritasun mediatikoa eman zaie Steilasek jarritako errekurtsoaren ondorioz; gehienak, alabaina, ikusezinak... [+]
Azken asteotan Castejón-Soria trenbidea berreskuratzeko eta Tuterako tren-geltokia gaur egun dagoen tokian mantentzeko edo, Nafarroako Erriberako hiriburuan Abiadura Handiko Trenaren ustezko geralekuak aitzakiatzat hartuta, hirigunetik kanpo beste bat egiteko... [+]
Gerra Urte, Gezur Urte!
Horrela dio esaldiak eta horrela berresten du errealitateak.
Munduan eta Europan dagoen gerra-egoera, horren gorakada etengabea eta horrek Euskal Herrian izan dituen eta izango dituen balizko ondorioak aurreikusita, joan den abenduan hainbat... [+]
Laga hondartzaren ezaugarri naturalen leheneratzea duela hiru hamarkada abiatu zen, eta aurrera darrai etenik gabe, erlojuz kontrako lehengoratze mailakatuan.
Laga (Bizkaia) gune aparta da, natura eta gizarte ikuspegitik oso esanguratsua. Kostaldeko legeak eta Urdaibaiko... [+]
Larunbat honetan egingo da Bilbon euskal preso politikoen aldeko urteroko manifestazioa. Gero eta preso gutxiago dago, baina 2011n ETAk bere jarduera armatua eten zuenean inork gutxik irudikatuko zuen handik hamabost urtera oraindik gatazka haren ondorioz espetxeratutako... [+]
Hainbeste urte borrokan horren atzetik ibili ondoren, 34 urte, hain zuzen, oso pozik gaude orain egun batzuk, abenduaren 28an Inuzente egunean, Iruñean, Nazioarteko Euskal Pilota Federazioak antolatu zuen batzarrean hartu zen erabakiagatik. Zeren ondo bidean,... [+]
Donostiako La Cumbre Jauregian bizi ziren orduan Juan Mari Jauregi senarra eta bera, lehena Gipuzkoako Gobernadore Zibila zen garaian, 1990eko hamarkadaren erdialdean. Jauregi 2000. urtean hil zuen ETAk Tolosan.
Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.
Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela... [+]
PSNk, EH Bilduk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak bat egin dute Borboiak Nafarroako kultura sari nagusitik at gera daitezen. Espainiako erregeak 2015etik, Uxue Barkos lehendakari zenetik, ez daude ekitaldi handi honetara gonbidaturik.
Vithas San José klinikak fitxatu du Jaurlaritzako Osasun sailburu ohia, kargu publikoa utzi eta urte eta erdira.
Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]
Iazko martxoaren 14an, polizia operazio handi bat izan zen Martuteneko Agustindarren eraikin okupatuan, Udaltzaingoaren, Ertzaintzaren eta Espainiako Poliziaren eskutik: 56 lagun atera zituzten eraikinetik eta 29 Espainiako Poliziaren komisariara eraman zituzten,... [+]
Adimen Artifizialarekin egindako disparateen biltegia handitzen ari da. Erabiltzaile arruntok sortutakoak txorakeriak izan daitezke neurri handi batean, baina Interneteko erraldoiak berak ari dira halakoak errepikatzen eta horrek larriagoa dirudi, eragin globala izan... [+]
Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]