"ALDERDIA EZ DELA `GETTHO'-A ERAKUTSI DUGU NAFARROAN"

  • Lehenbiziz da parlamentari –EAtik– baina instituzio sarea ondo ezagutzen duenetakoa da, azken hamabost urteetan kargu instituzional desberdinetan egondakoa da eta.

2021eko uztailaren 21ean
A

zken bost udal legealdietan Lekunberriko alkate zara, baina Legebiltzarreko parlamentari lehenbiziz. Zein da Legebiltzar honetatik jasotzen ari zaren lehenbiziko inpresioa?
Oraindik goiz da Legebiltzar hau nondik nora joango den ikusteko. Une honetan kontseilari desberdinen agerraldietan gaude eta hilaren 7ko osoko bilkuran senatore autonomikoa hautatuko da. Dena den, tamalez, gustuko ez dugun errealitateaz jabetzen ari gara, PSN UPNrekiko itunean bizi dela alegia, bere botoemaile aurrerakoiek beraiengandik espero dezaketenari bizkar emanez. Hauteskunde kanpainan zehar Nafarroa ofiziala eta errealaz hitz egin genuen eta kontsentsuak bilatu beharrean, PSNk UPNri gobernua erraztearen aldeko apustua egin du, berak jakingo du zergatik, agian hauteskundeetara inoiz aurkezten ez diren Nafarroako botere faktikoek eskuloturik dutelako... Legebiltzarrean, Nafarroan, botoemaleek aukera aurrerakoiaren alde egin dute baina kontserbadoreak dira gobernuan. Hori PSNk bere botoemaileak ahanzten dituelako da.

Zuk uste duzu PSN benetan arriska daitekeela lau urtez UPNko gobernua sostengatzen?
Eskuinaren alternatiba izan nahi badu gobernu honetatik aldendu behar da eta ahalik eta azkarren gainera. Lehenbiziko hilabete hauetan merke saldu dela ikusi dut. Argi da ezin dezaketela aurrekoan bezala egin, legealdiaren amaierarako sei hilabete falta direla, gobernu sostengua utzi eta beraiek gobernu alternatiba direla esan. Hori ezin da birritan errepikatu.

EA eta EAJko harremanei dagokienez, Nafarroan, ba al da benetako koordinaziorik edo, lehen bezala, bakoitzak berea egiten du.
Talde parlamentarioari dagokionez koordinatuta gaude eta alderdi mailan, legebiltzarretik kanpo, bakoitzak bere estrategiari eusten dio.

EH eta EA dira indar abertzale nagusiak Nafarroan. Ikuspegi abertzale eta aurrerakoi batetik ekimenak aurrera eramateko ba al da bi indarren arteko koordinaziorik?
Lehenbiziko aste hauetan gauza askotan bat gatozela ikusten da, eta berdin Ezker Batuarekin eta sarri CDNrekin ere bai. Alderdi desberdinen artean kontaktu handia dago eta honek erraztu egingo du proposamenak elkarrekin aurkeztea. EHkoak intentsitate garrantzitsuarekin ekin diote Legebiltzarreko lanari.

Ibarretxe Lehendakariak bakegintzaren foroa bultzatzen jarraitzen du. Foro bakarra eta bi mahai ere izan ditzakeela hitz egin izan da, bat Gasteizen eta bestea Iruñean. Posible ikusten al duzu hori?
Desiragarria litzateke. Bizi dugun apurketa soziala gainditzeko ahalik eta saiorik sendoena egin beharko luke foro horrek. Baina Sanzek, Nafarroako sentsibilitate guztien lehendakari gisa baino UPNkoen lehendakari gisa dihardu.

Duela gutxi hautatu da Cederna-Gurelurreko lehendakaria. Prentsan ateratako zenbait filtrazioen arabera, lehendakari berria EAko bat edo EHko bat izango zen. Ez da horrela gertatu eta Aoizko alkatea atera da lehendakari, UPN inguruko independentea. Nola gertatu da hori gehiengoa EHk eta EAk duzuenean?
Cederna-Gurelurreko lehendakariaren hautaketa prozesua duela bi hilabete zabaldu zen eta EH eta EAren lehenbiziko kontaktuak bi egun lehenago besterik ez ziren hasi eta, gainera, eskualde desberdinetan garapen erakunde desberdinak eratzen joan ondoren. Arazo handiena da berandu planteatu dela, erakunde hauen eratze prozesuetan EA eta EHren munduetako jende desberdinen arteko tentsio uneak izan ondoren. Horregatik, gure aldetik hautaketarako askatasuna eman zen eta, azkenean, atera dena atera da. Nahiago izango genuke, udal eta eskualde mailako planteamendu orokorrago bat egin izan balitz –federazioan, partzuergoetan, garapen agentzietan, Cedernan...– baina ez da posible izan. Arazorik nagusiena denbora izan da.

Nafarroako kutxen fusio prozesuan datuak ezkutatzen ari direla eta kutxa hauetako administrazio kontseiluetatik bazterketa salatu izan du EHk.
Jakina, ez gaude ados nafar gizartearen zati handi bat ordezkatzen duen indar bat organu horietatik baztertzearekin, areago Iruñeko bigarren indar politikoa denean. Iruñeko Udal Aurrezki Kutxan ez dugu parte hartzen baina Nafarroako Aurrezki Kutxan bai; aspalditik da gure ordezkari kutxa honetan Fermin Ciaurriz, EAko parlamentari ohia. Guk ez dugu informazioa ezkutatzen ari denaren berri baina, edozein modutan ere, horrela ez izatea desiatu beharko genuke.

Hiru hilabete iragan dira ekaineko hauteskundeak egin zirenetik. Nafarroan nahi adina boto lortzeko behar bezala egin al zituen gauzak EAk?
Boto gehiago lortu izana gustatuko litzaiguke. Aurreko legealdian ia hiru urtetan aritu ginen Zabal-Zabalik izeneko prozesuan, alderdia gizartera zabaltzeko hausnarketa prozesuan. Egunerokotasunean topo egiten genuen sektore horiei zabaldu nahi genien alderdia: euskarazko matrikulazioen gorakadan ari ziren horiei, sindikalgintza abertzalearen gorakadan daudenei, Bai Euskarari prozesuan ari zirenei eta abar... Bi parlamentari geneuzkan eta orain hiru. Aldi berean, EHk ere, biolentziarik gabeko une batean hazkunde garrantzitsua izan zuen. Gizartean dauden klase ertaineko sektoreetara heldu eta beharko genukeen protagonismoa izateko tarte handia egin behar dugu oraindik. Hori da gure erronka.

Matrikulazioen gorakada aipatu duzu, euskal sindikalgintzaren gorakada eta abar. Abertzaletasunaren gorakadari buruz hitz egitean sarritan ateratzen diren datuak dira eta `eta abar' hori ere gaineratzen zaio. Benetan islatzen dute datu horiek abertzaletasunaren gorakada Nafarroan edo abertzaleok egiten dugun sujestio ariketa da?
Nafarroa ofiziala eta egiazko Nafarroaren arteko ezberdintasuna ez da hitz egiteko modu bat bakarrik, egiazkoa da. Nafarroa ofizial horrek alde bat bakarrik erakusten du bere ohiko zereginetan –administrazioan, Nafarroatik kanpo...–. Errealitatea, ordea, oso bestelakoa da: euskararen mundua, sindikalismoarena, gizartearen mobilizazio ahalmena zenbait unetan, Nafarroa Oinez, bere unean NATOren aurka antolatu zen mugimendua eta erreferenduma... Esate batera, EAErekiko Lankidetza Hitzarmenaren garai hartan UPNk bere balizko kanpaina antolatu behar zuenean eta nafar guztiak akordio horren aurka mobilizatu behar zituela zioenean eta abar, emaitza eskasak izan zituen; bere botoemaleak ez doaz UPNko agintariak bezain urruti. Duela hamar-hamalau urteko hauteskundeetan –Auzolan, EE.. zirenean– ikus daiteke abertzaleok oraindik badugula 20.000 bat botoko esparrua... Horrez gain, ezin da ahaztu trantsizioaren unean PSNk herri honen egituratzearen aldeko beste apustu bat egin zuela, Hegoaldeko lau herrialdeen egituratzearen aldeko apustua; hor, beraz, bada posizio baskista bat –ez abertzalea, desberdina dena– defendatzen zuen sektore bat. PSNri gogorarazi behar zaio jendeak, oro har, originala eta fotokopiaren artean originalaren aldeko hautua egiten duela. UPN baino nafarzaleagoa eta antieuskaldun izatearen lasterketa horretan ikusi da zer gertatu zaion PSNri azken hauteskundeetan.

Parentesi txiki bat zen. Nafarroako EAk Legebiltzarrerako aurkeztutako zerrenda ofizialari zerrenda alternatiboa atera zitzaion, zu zinen zerrenda honen buru eta haren ondorioz zaude Legebiltzarrean. Zer adierazi nahi izan zenuten?
Alderdiaren historia hurbilean lehenbiziz gertatu da horrelako zerbait eta horrek erakusten du Zabal-Zabalik prozesuak –alderdia gizarteari zerbitzua eskaintzeko tresna gisa eta ez alderdia helburu bezala– pertsona batzuk hautatzerako orduan bere funtzioa izan duela. Bi alternatiba azaldu ziren orduan, alderdian legebiltzarkide gisa luzaroan egondakoek gidatutakoa eta lan handia egin dutenena; eta, bestetik, eremu horretan lanari ekiteko prest dagoen beste jende bat, bigarren kasu honetan, gainera, mundu abertzale aurrerakoitik datozen bi pertsonekin.

Alderdiak aire berria behar zuela esan nahi duzu.
Bai, hori da. Mugimendua behar zen eta alderdia

gettho
bat ez izatea, eta hori erakutsi dugu, alderdia ez dela

gettho
a; jende berria etorri da.

Eta sektore horrek, ba al ditu aire berriak eta ideia berriak aurrera eramateko tresnak alderdiaren barruan?
Orain dugu kongresua eta hori da erronka, alderdiaren norabidea zehazteko eztabaida emango denean bakoitzak berea mahai gainean jartzea. Guk alderdia sortu zeneko izpiritua berreskuratu nahi dugu, gizartean horren azkarrak diren aldaketei behar bezala erantzuteko.

Zu ere ezustean harrapatu zintuen Oliveriren dimisioak?
Guztiok ezustean harrapatu gintuelakoan nago. Kongresuaren gertutasuna dela eta, bazirudien normalena kongresura arte itxarotea zela. Dena den, egoera honen gauzarik garrantzitsuena ez da noiz dimititu behar zuen...

...Alderdi guztiek zaintzen dute ongi irudiaren kontua.
Bai, saiatu behar da kontu zikinak alderdi barruan gera daitezen. Baina garrantzitsuena da orain herrietako batzarretan mundu guztiak parte hartzea, azkenean kongresuan proiektu honen norabidea erabaki dadin. Askok dugu honako sentsazioa: EAren espazioa desager dadila nahi dela eta abertzaletasuna EAJk eta EHk ordezka dezatela. Uste dut hori bultzatzen dela, bai bi mundu horietako inguruko medioetatik eta baita posizio espainolistetatik ere. Kongresu honek espazio abertzale aurrerakoi hori hor dela erakutsiko du, Nafarroan zein Euskal Herri osoan.

Dena den, ezin da ezkutatu EAn badagoela jendea EHren munduarekin akordioak lortzeko joera duena eta beste mundu batek akordioak EAJrekin nahiago dituela.
Bai, baina garrantzitsuena da hemen denboran zehar balorea duen proiektu politiko bat dagoela. Horrek ez du esan nahi une batean taktikoki akordioak batekin egin daitezkeela eta hurrengoan bestearekin, beti ere alderdi izaeratik. Hauteskundeen kasuan, oro har, alderdia bakarrik aurkeztu behar da baina salbuespenak ere kontuan hartuta, garaien arabera. Nafarroaren kasuan, nik beti defenditu izan dut EAJrekin koalizio akordioa lortzea, baina akordio zabalagoa oraindik, nire ustez Nafarroan EAk landu behar duen esparrua kontserbadorea baino aurrerakoia delako; eta hor daude umezurtz politikoak.

Gehiago EHra jo duten umezurtz politikoak, dirudienez.
Bai, horrela da. Azken hauteskundeetan EHren aldeko apustua egin zuten, nire ustez polarizazio maila handia egon zelako, batetik UPN, Nafarroako boto antieuskalduna batzeko asmoarekin; eta bestetik EH, Nafarroako sentsibilitate desberdineko abertzaleen botoa biltzen duena. Abertzale umezurtzek ere EHra jo dute oraingoan, horrelako une berezi batean abertzaletasunak ere jende asko biltzen duela erakutsi behar duela pentsatzen dutelako. Baina gure lana ondo bideratzen badugu, aurrekoetan baino emaitza hobeagoak lor ditzakegula uste dugu askok.

Irudi kontua izango da asko baina errealitate puntua ere badu. EAko gipuzkoar eta bizkaitarren arteko tesien lehiaren kongresua izango da hau?
Hurrengo kongresua ezin da izan Gipuzkoa eta Bizkaiaren arteko borrokaren kongresua. Arazoa ez da bizkaitarra, ezta gipuzkoarra ere, baina badaude lurralde batetik edo bestetik datorren jendeak landutako estrategiak. Bakoitzak mahai gainean bere ideia eta taktika jartzea eta, azkenean, puntu amankomunak topatzea da gure erronka handiena. Ez da inor soberan, gure proiektuak oraindik jende asko erakarri behar du

BERRITZAILEA
BERRITZAILEA

24 urte zituenetIk –egun 41 dauzka– da Lekunberriko alkate. Cederna-Garalurreko lehendakari ere izan da duela gutxira arte. 91tik da EAko militante eta gaur egun Nafarroako EAko Idazkari Nagusia da. Nafarroako EAko sektore berritzaileen buruetakoa da. Auzolan proiektu politikoan parte hartu zuen eta Irurtzun-Andoain autobidearen defendatzaile sutsua izan zen. Kudeatzaile onaren ospea du.


Azkenak
PAIren biktima guztiak

PAIk sortutako biktimak ez dira bakarrik PAIren Legeak eragindako egonkortze prozesuari esker funtzionarizatutako irakasleak, baizik askoz gehiago. Batzuei nolabaiteko ikusgarritasun mediatikoa eman zaie Steilasek jarritako errekurtsoaren ondorioz; gehienak, alabaina, ikusezinak... [+]


Erriberarako kalitatezko trenbide zerbitzu publikoaren alde

Azken asteotan Castejón-Soria trenbidea berreskuratzeko eta Tuterako tren-geltokia gaur egun dagoen tokian mantentzeko edo, Nafarroako Erriberako hiriburuan Abiadura Handiko Trenaren ustezko geralekuak aitzakiatzat hartuta, hirigunetik kanpo beste bat egiteko... [+]


Ez goaz gerrara. Gerrarik ez, ez gure izenean!

Gerra Urte, Gezur Urte!

Horrela dio esaldiak eta horrela berresten du errealitateak.

Munduan eta Europan dagoen gerra-egoera, horren gorakada etengabea eta horrek Euskal Herrian izan dituen eta izango dituen balizko ondorioak aurreikusita, joan den abenduan hainbat... [+]


Laga hondartza leheneratzea

Laga hondartzaren ezaugarri naturalen leheneratzea duela hiru hamarkada abiatu zen, eta aurrera darrai etenik gabe, erlojuz kontrako lehengoratze mailakatuan.

Laga (Bizkaia) gune aparta da, natura eta gizarte ikuspegitik oso esanguratsua. Kostaldeko legeak eta Urdaibaiko... [+]


135 preso politiko daude eta 66 ateratzen dira kalera baimenen batekin

Larunbat honetan egingo da Bilbon euskal preso politikoen aldeko urteroko manifestazioa. Gero eta preso gutxiago dago, baina 2011n ETAk bere jarduera armatua eten zuenean inork gutxik irudikatuko zuen handik hamabost urtera oraindik gatazka haren ondorioz espetxeratutako... [+]


Lortu da. Lortu duzue! Lortu dugu. Zorionak eta eskerrik asko

Hainbeste urte borrokan horren atzetik ibili ondoren, 34 urte, hain zuzen, oso pozik gaude orain egun batzuk, abenduaren 28an Inuzente egunean, Iruñean, Nazioarteko Euskal Pilota Federazioak antolatu zuen batzarrean hartu zen erabakiagatik. Zeren ondo bidean,... [+]


Estatu aparatuetatik Juan Mari Jauregi eta bera hil nahi izan zituztela esan du Maixabel Lasak

Donostiako La Cumbre Jauregian bizi ziren orduan Juan Mari Jauregi senarra eta bera, lehena Gipuzkoako Gobernadore Zibila zen garaian, 1990eko hamarkadaren erdialdean. Jauregi 2000. urtean hil zuen ETAk Tolosan.


Noizko berrikusi ANren prozesuak eta epaiak

Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.

Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela... [+]


Espainiako monarkiak Nafarroako Vianako Printzearen sarietan parte hartzeari ezetz esan dio Parlamentuak

PSNk, EH Bilduk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak bat egin dute  Borboiak Nafarroako kultura sari nagusitik at gera daitezen. Espainiako erregeak 2015etik, Uxue Barkos lehendakari zenetik, ez daude ekitaldi handi honetara gonbidaturik.


2025-01-10 | Gedar
Ate birakariak: Gasteizko klinika pribatu bateko zuzendari izango da Gotzone Sagardui

Vithas San José klinikak fitxatu du Jaurlaritzako Osasun sailburu ohia, kargu publikoa utzi eta urte eta erdira.


Hodeiak murrizten ari dira, klima-aldaketaren kalterako

Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]


Arartekoaren ustez, Martuteneko Agustindarren eraikineko operazioa barruan zeudenak identifikatzeko egin zuten

Iazko martxoaren 14an, polizia operazio handi bat izan zen Martuteneko Agustindarren eraikin okupatuan, Udaltzaingoaren, Ertzaintzaren eta Espainiako Poliziaren eskutik: 56 lagun atera zituzten eraikinetik eta 29 Espainiako Poliziaren komisariara eraman zituzten,... [+]


2025-01-10 | Sustatu
Applek albiste-laburpenak asmatzen ditu inolako axolarik gabe

Adimen Artifizialarekin egindako disparateen biltegia handitzen ari da. Erabiltzaile arruntok sortutakoak txorakeriak izan daitezke neurri handi batean, baina Interneteko erraldoiak berak ari dira halakoak errepikatzen eta horrek larriagoa dirudi, eragin globala izan... [+]


Erizain indigenek herri zapalduentzat ekitatezko osasun zerbitzua aldarrikatu dute

Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]


Eguneraketa berriak daude