TXURROAK EGITEAREN ARTEA
«Momentuz bai, baina telebistan ez dago fidatzerik, audientzia fidela dugun arren, gutxien espero duzunean ihes egin diezagukete-eta»
Oihaneko legea da telebista. Denak audientziaren morroi eta elkarrekin lehian. Goenkalek ere ez du borroka horretatik ihes egiten, audientziaren datuei atxikiak egoten baitira, Alexen esanetan
«lau zatitan banatua dagoen pantaila batean, minutuz minutu, ETB-2, TVE-1, Tele 5 eta Antena 3eko programak zenbateko audientzia ematen ari den adierazten zaigu. Hala ere, ez gara gehiegi tematzen, bestela txoratu egingo ginateke
Denboraldi honetan, nerabeen moda jarraitu dutela dirudi, ikastetxeko bizipenak, maitasun kontuak, haserreak eta adiskidetzeak. Goenkalen adin multzo guztiak ordezkatuak daude, telesailarekin batera hazi diren gazteak barne.
«Zaila da ordea gazteen arreta eustea, beraiek baitira zapping gehien egiten dutenak. Horregatik hasi gara gazteen kontuekin, Madrilgo modarengatik baino gehiago»
Hasierako garaietatik hona dena hobetu da, aktore nahiz teknikarien aldetik. Produkzio sistema ere, aldaketak izan dituen arren, funtsean mantendu egin da. Honako hau dugu ideia sortzen denetik telebistan ikusten den arteko prozesua: Maite Duqueren gidaritzapean bospasei gidoilari daude hari nagusia asmatzeko. Istorioen nondik norakoak behin finkaturik, bost elkarrizketa egileei ematen zaie; horien gainean Andu Lertxundi idazlea dago istorioa eta dialogoak bere osotasunean fintzeko. Gero, hiru errealizazio taldek hori jaso eta gidoi teknikoa egiten dute, lanari helduz. Halaxe, talde batek hartzen du aste osorako ardura, besteak hurrengo atalak prestatzen dituen bitartean; hirugarrenak aldiz, jai hartzen du bere txanda iristen zaion arte. Aktoreei astebete aurretik ematen zaizkie gidoiak. Normalki, zortzi bat ataleko koltxoia egoten da, emisioaren arabera aldatuz doana. Astean behin, Oriora joaten dira kanpoko sekuentziak grabatzera. Canal Surretik etorri izan dira hemengo eredua gertutik ezagutzeko asmoz. Madrilgo jendea ere txundituta geratzen da telesaila zein bitarteko xumeekin egiten den jakitean; aurrekontua huskeria bat omen da besteek dutenaren ondoan.
«plano sekuentziek berealdiko erritmoa ematen dute, baina gurean dekoratuak erabat mugatzen gaitu. Denboraz ere oso larri gabiltza beti eta hiru minutuko planoak egiten saiatuz gero, ezingo genioke egungo produkzio moldeari eutsi. Kanpoko sekuentzietan berriz, kamera bizkarrean hartzen dugu maiz».
«hainbeste lagun leku batean biltzeko mugimendu koralak egin beharko dira, ez plano sekuentziak, baina ia ia».
Grabatzen ari direla, berehala antzematen da alde handi samarrak daudela antzezpen mailari dagokionez. Denbora gehien daramatenek ia arrapaladan egiten dituzte sekuentziak. Beren pertsonaiak gidoilariek baino hobeki ezagutzean, aldaketak iradokitzen dituzte, alegia, nire amak esaldi hori beste modu honetara esango luke. Hasberri eta gazteekin aldiz, arazo franko egoten dira, antzezten baino, euskararekin. Ezaguna da Goenkalek egin duen ekarpena euskara gertu eta jatorra erabiltzen, euskalkiak eta hitanoa sartzen. Horren kariaz, grabazio batean gainbegiratzaileak entonazioa zuzentzen ematen duen denbora antzezpenari heltzeko erabiliko balute, emaitza hobea izango litzateke, dudarik ez. Alajaina! Baina hori ez da inoren errua, gure hizkuntzak duen normalizazio faltaren adierazgarri baizik.
Miren Gojenola aktoreen zuzendariak dioskunez
«nire ustez, aktoreen maila ona da, entseatzeko dugun ordu erdi eskasa kontuan hartuta. Pertsonaiaren egoera aztertzen dugu, aldarte mailak zaindu. Adibidez, batek ezin badu negarrik egin beste konponbideak aurkitzen ditugu, eskuak non sartu, keinuak eta ahotsa bat etortzea, eta abar».
Azkenik, gogoeta bat; badakigu Goenkalen gizartean puri-purian dauden gaiak jorratu izan direla: drogak, abortoa, anorexia, sexu joera ezberdinak...; baina gure irudiko, maiz behartuta bezala, halako ukitu exageratua dariola. Jakina, egoera bat sinesgarri bihurtzea aktoreen esku dago, dramatizazio on baten bidez. Alabaina, gidoiaren sinesgarritasunak ere lagundu dezake horretan. Ikusle gehiago erakarriko lituzke Goenkalek, agian ez Madrilgo telesailekin nor baino nor aritzeko adina; bai ordea, zorrotzena aho bete hortz uzteko moduan
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.
Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.
Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]
Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.
Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.
Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.
Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]
Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.
Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]
Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]
Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]
Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]