"BALORATZEKOA DA MADRILERA JOATEARENA"

  • aldamenean ikusteak argazkilarien arreta erakarri zuen. Hilabeteen igarotzeak eta kamera sorta ederraren aurrean egoteak, ordea, ez du argazkietara ohitu.

2021eko uztailaren 21ean
Mahaia tresna garrantzitsua da edozein legebiltzarretan. Dena den, azalduko al zenuke, azaletik besterik ez bada, zer den eta bere jarduera nolakoa den?
Definizioz, Mahaia da Legebiltzarra gobernatzen duena. Barne funtzionamenduan ematen diren gai guztien bideratzeaz arduratzen da, kontu txiki eta handiak. Jardunak ez du misteriorik, astean zehar egiten diren bileretan gaiei, proposamenei eta abarrei bidea ematea, Parlamentuko langilegoaren kontuak aztertu, arazo laboralak, administrazio ekonomikoa... azken finean, Parlamentuan mugitzen den guztia aztertzen da han.

Hasieran bitxia egiten zen zu Mahaian ikustea, EH Eusko Legebiltzarreko Mahaian ikustea, alegia. Nola moldatu izan zara hilabete hauetan? Eroso sentitzen al zara?
Ez da nire gustuko kargu bat, baina talde parlamentarioan kargu honetarako nire izena atera zenean, egin beharreko gauza bat bezala hartu nuen, beste askori beste batzuk egokitu zaizkion moduan. Jadanik zortzi bat hilabete eman dut zeregin honetan eta ahalik eta ondoen aritzen saiatu naiz. Dena den, arazo handirik ere ez da egon.

Nolakoa da Mahakideen harremana?
Ez dago harreman berezirik, sakonik, baina elkarrekin eraman behar dugun dinamikari dagokionez, guztiok saiatzen gara gure arteko elkarbizitza ahalik eta normalena izan dadin. Harreman zibilizatua da, baina harreman politiko hutsa.

Legealdi honetan gauzatzen ari da EHren partehartze normalizatua Legebiltzar honetan. Honek lan bat eskatzen dio EHri eta emaitza batzuk ere badira. Merezi al du partehartze normalizatu honek?
Merezi du baina lan handia egin behar da emaitza txiki batzuk ikusi ahal izateko, makinaria instituzionala nahiko astuna delako. Guk baliabide batzuk bideratu ditugu zeregin honetara, baina gure ikusmoldea ez da izan Legebiltzarraren egunerokotasunean integratu eta baliabide mordoa hona ekartzea. Lana-emaitzen ekuazioari erantzuteko, lehendabizi galdetu beharko litzateke ea zertarako gauden gu hemen.

Azkenengo urteetan HBk eta orain EHk instituzio honi buruz izan duen ikuspegia kontuan hartuta eta orain hemen buru-belarri sartuta ikustetik dator galdera.
Hona ekarri dugun dinamika planteamendu politiko orokor baten barruan egin zen eta horren baitan Legebiltzar hau puntu zehatz bat zen. Ez da aldez aurretik egindako planteamendu bat; eta urriko hauteskundeetan izandako emaitzak ikusi ondoren, EAJ eta EA gutxiengoan geratzen ziren eta, abiatutako prozesu orokorra kontuan hartuta, haien jarduera babestu behar zen. Aurrera goaz eta, beraz, hemen egindako lanak merezi izan du. Gu urratsak ematen jarraitzeko prest gaude.

Hau da, zuek asmo bat zeneukaten eta urriko emaitzen ondoren, asmo hori apur bat birmoldatu behar izan zenuten?
Gauza bat da alderdi bakoitzak egiten duen planteamendua, baina gero errealitateak agintzen du. Kasu honetan, errealitateak eskatzen zuen EAJ eta EAri babesa ematea, behar zuten gehiengoa lortzeko. Printzipioz, ona da aldez aurretik egiten diren plangintzen eta ondoren dauden emaitzen arteko egokipen hori, beti ere zure planteamendu politiko orokorrekin bat baldin badatoz.

Azkenean, oraingoz behintzat, kurduen Legebiltzarra ez da etorriko.
Aste honetan dator ordezkaritza bat Legebiltzarrera, baina beraien biltzarra ez. Ocalanen epaiketa dela eta beraien dinamikak berbideratu dituzte eta erabaki hori hor kokatu behar da.

Ezustean harrapatu al zaituzte erabakiak?
Bai kurduekin eta bai atzerriko beste talde batzuekin ere, elkartasuna beraien beharretara moldatzea izan da gure irizpidea. Beraz, ikusiko dugu nola jarraitu elkartasun horrekin beste modu batzuen bidez.

Bizkaiko eta Gipuzkoako diputazioetan, EH gobernuetan zuzenean sartuko ez balitz, babestuko al lituzke gobernuak, Eusko Jaurlaritzarekin egiten duen gisan?
Guk hipotesi hori ez dugu egokitzat hartzen diputazioetarako. Gobernu horietan parte hartu nahi dugu eta bide horretan goazela uste dut. Akordio orokorrak behar dira eta gero, indarren arabera, toki batzuetan akordio horrek balio beharko du gobernatzeko eta bestela oposizio lana garatzeko. Gure hipotesietan ez da sartzen Legebiltzar honetako akordio parlamentarioa diputazioetara eramatea, hemengo akordioa horrela bada, ezker abertzaleak instituzio honekiko egiten duen irakurketagatik baita.

Publikoki agertu denaren arabera, EAJk eta EAk esan dute egitasmoekiko desberdintasunak handiak direla.
Negoziazio prozesua konplexua da eta badakigu sartzen ari garela erakunde batzuetan, non gure herriarentzat estrategikoak diren proiektuak garatzen ari diren. Bestetik, ezin da ahaztu erakunde horietatik aurreko legealdietan bultzatu diren zenbait proiekturekiko izan dugun eta dugun ikuspegi kritikoa. Zailtasunak egotea guztiz normala da, baina ikusten da alde guztien aldetik ahalegin izugarriak egiten ari direla. Gaur bertan ikus liteke prentsan Gipuzkoa aldean akordio bat lortu dela, eta konplexuak diren gaiak aztertzeko mekanismo bat onartu da. Ez dugu oposizio lana aurreikusten eta, zailtasunak zailtasun, ziur naiz guk gobernuetan parte hartuko dugula. Asmoa ez da egitasmo berdina ateratzea, amankomunean ez ditugun gaiak nola administratu ikustea baizik.

Azkenean, EAEko udaletxe gehienak EAJ, EA eta EHren esku geratu dira. Hala ere, gutxi batzuetan horrela izan ez zelako EHk kritika gogorra egin zien EAJ eta EAri.
Udal gutxi horien eraketaren inguruan izan ziren tira-birak logikoak dira. Orain arte izan diren elkarlan amankomunak egitura nazionaletatik eraman dira eta orain, aldiz, negoziazioak herri guztietan eman behar ziren. Badakigu herri bakoitzean kontu eta pertsona desberdinak daudela eta akordioetan disfuntzio handiagoak eman daitezkeela. Tira-bira hauek bere tokian kokatu behar dira, garrantzi gehiagorik eman gabe; atera behar den ondorioa da Euskal Herriko toki gehienetan adostasuna izan dela, eta ez disfuntzio txiki horiek.

Sabin Intxaurragak Madrilgo Legebiltzarrerako EAJ, EA eta EH elkarrekin joatea proposatu du. Zer deritzozu?
Gure artean oraindik ez dugu horrelakorik planteatu. Europako Legebiltzarrerako hauteskundeetan hori bera proposatu genuen guk, Europan herri gisa agertzea garrantzitsua delako. EAJ eta EAkoek ezuzteko txarra eman ziguten orduan eta nahiago izan zuten Estatuko beste batzuekin aurkeztea. Europarako planteamendu logikoa zen, baina Madrilerako zalantzak ditut. EHn ez dugu aztertu, baina gauden fase politikoan baloratzekoa da ea abertzaleok Madrilera joan behar dugun ala ez. Hori da argitu beharko litzatekeen lehenengo gauza eta gero ikusiko litzateke.

Ez joatearen aukera aztertzen ari al zarete?
Azkenengo hauteskunde orokorretan modu desberdinean jokatu du HBk. Hasieran partehartzen zen, gero lortzen genituen diputatuak aurkezten ziren, baina ez ziren dinamika politikorako erabiltzen; eta azkeneko hauteskundeetan bi diputatu atera genituen, baina ez ziren joan ezta kredentzialak jasotzera ere. Gure indarren neurketa horretan partehartzeko erabili genituen hauteskundeak, baina ez Kongresuan partehartzeko, gure ustez erakunde arrotza delako. Beraz, bide horretan aukera guztiak zabalik daude, baina markatutako ibilbide horretan aurrerapausoak eman behar dira eta gure helburua maila guztietan Paris eta Madrilekin loturak apurtzea bada, printzipioz bide logiko bat aurreikusi daiteke.

Nekez pentsa daiteke EAJ eta EA alderdiak Madrilgo Legebiltzarrerako hauteskundeetara aurkeztuko ez direnik.
Ez dakit, gauza zailagoak ere ikusi ditugu eta bizi dugun egoera politiko honekin beren apustua zein den ikusi beharko da. Nik ez dut esaten joan behar ez dutenik, baina argi daukat ezin direla joan orain arte joan diren dinamikarekin, ez bakarrik dinamika normalizatu batekin, baizik eta bertako gobernua babestera ere. Hori kontrajarria litzateke gaur egun ematen ari diren bestelako pausoekin.

Espainiako Auzitegi Konstituzionala luzatzen ari da HBko Mahai Nazionalkide espetxeratuen auzia.
Bere garaian hartu zen erabaki politiko bat politikoki berplanteatzen ari dira eta beraiek ere ez daukate oso garbi zein den hartu behar duten bidea, kontuan izanda horren ostean Estrasburgo datorrela eta eman ziren irregulartasunak babestu behar dituztela. Helegite hori apirilean jarri zenetik, berau aztertzeari ekin arte hamazazpi hilabete pasatu dira, beste kasu batzuk berehala aztertzen dituztenean. Kartzelean emandako egun bakoitza gehiago, injustizia bat gehiago da.

Zer egin behar da Kontzertua defendatzeko?
Dinamika horretan guztian, galdera izan behar da ea zer egin behar den Euskal Herriko burujabetza defendatzeko. Kontzertua, aspaldian izandako eskubide batzuk gordetzen dituen tresna da, baina hori Estatuarekin egiten den itun bat da eta horrek gure burujabetza mugatzen du; hots, ez du uzten Euskal Herriak erabakitzea bere politika ekonomiko eta fiskalak berak nahi dituen bezala garatzea. Eperen baten buruan berriro negoziatu behar da eta, gainera, Madrilek jartzen ditu baldintzak eta negoziazio erritmoak.

Hori diskurtso orokorra da, baina une honetan egin behar al da zerbait?
Lehendabiziko oztopoa da helegite horiek Europan daudela eta ez da ahaztu behar gehienak Madrilek jarri dituela. Hemengo erakundeek, ordea, ez dute inolako aukerarik Europan zuzenean azaltzeko zein den laguntza fiskal horien muina, eta zeintzuk diren Kontzertuaren eduki eta zereginak. Bitxia da, helegiteak jartzen dituenak gero Estrasburgon defendatu behar ditu. Horrez gain, ez gatoz bat Kontzertuaren erabileraz, enpresarioen ikuspegi hutsetik egin direlako gauzak; ikusi beharko litzateke laguntza fiskal horiek zenbat lanpostu sortzeko erabili diren. Alabaina, une honetan Kontzertua zalantzan jartzen bada, horrek zerikusi handia du une honetan Euskal Herrian ematen ari den prozesu politikoarekin; hots, duela urte batzuk Estatuaren aldetik –batez ere EAJren kudeaketagatik– ez zen inolako arriskurik ikusten Euskal Herritik ematen zen dinamika politikoarekiko. Orain, berriz, Euskal Herria eta Estatuaren artean gero eta enfrentamendu politiko handiagoa dagoenez, beraiek dauzkaten tresnak erabiltzen dituzte. Testuinguru horretan kokatu behar dira eraso horiek.

Esan nahi du honek, nahiz eta Madrilek jarritako helegiteak diren, gero eta gehiago begiratu behar dela Europara?
Bai, kontu hauetan argi dago. Herrialde guztietan bateratasuna emateko irizpideak gero eta gehiago Europatik etorriko dira eta arlo ekonomikoan eta sozialean Europan egiten den politikak gero eta garrantzi handiagoa du. Horregatik ulergaitza zaigu horrelako arazoen aurrean Europan bertan guk geuk gure burua ezin defendatzea, bai Kontzertua dela, bai Agenda 2000 medio, gure nekazaritza.

Zer aldatuko zenuke Legebiltzar honetako Lehendakaria izango bazina?
Gauza asko. Kontsiderazio politikoak alde batera utzita, batez ere herritarrek parte hartzeko aukera zabaltzearena. Ez dut ulertzen burbuila bat egitearena eta jendearen aportazioak kanpoan uztea. Hori da konpondu beharko litzatekeen lehenengo gauza

HERRI MUGIMENDUTIK LEGEBILTZARREKO MAHAIRA
HERRI MUGIMENDUTIK
LEGEBILTZARREKO MAHAIRA
Eibarren jaiotakoa da, baina bizitza osoa Gasteizen eman du. Iragan astean bete zituen 35 urte. Herri mugimenduetan aritua da, feminismoan batez ere –Egizanen–, eta Mahaiko 2. lehendakaritzatik, ezker abertzaleak Eusko Legebiltzarrean emandako jauziaren adierazlerik ikusgarriena da. 97tik izan da Arabako Biltzar Nagusietako kidea eta 98ko otsailetik legebiltzarkidea.


Azkenak
2024-10-17 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez die etxebizitza-alternatibarik eskaintzen Gasteizen dauden Gazako bost familiari

Gobernuak aberriratu ondoren, ia urtebetez bizi behar izan dute aterpetxeetan eta ostatu pribatuetan, eta etengabe lekualdatu dituzte. Gaur egun erabiltzen duten aterpetxea urriaren 31n utzi beharko zutela esan zieten azkenekoz, nahiz eta badirudien beste luzapen bat ezarriko... [+]


2024-10-17 | Hiruka .eus
Lan-esplotazioa eta sexu-erasoak egotzita atxilotutako pertsonen taberna margotu dute, Getxon

Hainbat emakume-langile esplotatu eta horiei sexualki eraso egin dieten jabeen taberna pinturaz margotu zuten ezezagunek domeka gauean Getxoko Areeta auzoan. Pinturaz gainera, aldarri bat ere margotu zuten ondoko horman: "Erasoen aurrean klase batasuna".


2024-10-17 | Cira Crespo
Herriaren ahotsa onartuko duzu

Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]


Lanaldi murrizketaren aurka agertu da Carrefour, Ikea eta Eroski parte dituen banaketa-enpresen elkartea

Espainiako Lan ministro Yolanda Diazen proiektuaren aurka agertu da Banaketa Enpresa Handien Elkartea (Anged): "Joko-arauen aldaketa" ez du onartzen.


Adur Larrea eta Gorka Bereziartua
“Haurrek errazago barneratzen dute magia eta ezustekoa”

"Erraldoiei buruzko ipuina nahi dugu, haur txiki nahiz koskortuagoentzat". ARGIAk enkargua egin zien etxekoak ditugun Gorka Bereziartua kazetariari eta Adur Larrea ilustratzaileari. Emaitza: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira. "Gauza berriak probatzeko... [+]


2024-10-16 | Leire Ibar
TikTokek bazekien neska nerabeak gizonezkoen aurrean diru truke biluzten zirela

TikTok enpresaren barne-dokumentuen filtrazio batek adierazi duenez, enpresa jakitun zen 15 urteko hainbat neska zuzenekoetan biluzten zirela gizonezko helduek bidalitako txanpon birtualen truke. Sare sozialeko hainbat dokumentutarako sarbidea ahalbidetu zuen akats bati esker... [+]


2024-10-16 | Julene Flamarique
Italiak lehen migratzaileak deportatu ditu Albaniara eta Von der Leyenek ekimena Europa osora zabaltzea proposatu du

Kritiken artean deportatu ditu Italiak hamasei errefuxiatu Albanian eraiki duen "harrera-zentro" batera. Proiektua 2023. urtean erabaki zen Meloniren Italiaren eta Albaniako Ramaren arteko akordio bat izan zela eta, eta "migrazio-kudeaketak bizkortzea" du... [+]


2024-10-16 | Iñaki Murua
On Ángel!

Goiburu hori soilik irakurri eta ezinezkoa nor den edo nor zen asmatzea, baina bazen nor!

Ángel González Olvera, Mexikon ezagutu genuen duela 11 urte bertsolariok hango inprobisatzaileekin jardunaldi batzuetara gonbidatu gintuztenean. Mendi gain batean bizi zen,... [+]


Tlatelolcoko sarraskiaren aitortza

Mexiko Hiria, 1968ko urriaren 2a. Hilabete batzuk lehenago, ekainaren 22an abiatutako ikasle mugimenduak mitin bat antolatu zuen Hiru Kulturen Plazan, hiriko Nonoalco-Tlatelolco unitatean. Mexikoko ejertzitoak eta Batallón Olimpia talde paramilitarrak bildutako ikasleei... [+]


Merkatu librearen mitoa

Erdi Aroan Jaungoikoa jaun eta jabe zen bezala, garai modernotan merkatuaren eta bere lege zurrunen menpe bizi gara. Goi mailako soldata erraldoiak merkatuak zehazten omen ditu; izan ere, Iberdrola edo BBVAko CEO-en sariak beraien arloko merkatuek finkatzen omen dituzte, nahiz... [+]


Hezitopia dinagu zain

Tomas Mororen Utopia liburuko utopiarrek leitzea maite omen zuten. Hizkien bueltako hezkuntza onaren ondorioz, haurtzaroan hasi eta helduaroan ere aritzen ei ziren, inork manatu beharrik gabe, leitzen eta ikasten eta gehiago leitzen. Pentsa, aisialdia horretara emanak bizi zuten... [+]


2024-10-16 | Edu Zelaieta Anta
Bira osoa

Sandra Cisnerosek idatzitako The House on Mango Street mugaldeko liburuan pertsonaia baten txakurrak bi izen ditu: bat, espainolez; bat, ingelesez. Beharbada kontu harrigarria gerta liteke lehen begiratuan, baita liburu baterako ere, baina lasaiago pentsatuz gero ohartuko gara... [+]


Popuerzakoa

Iraileko igandeetan ohitura da gure inguruetan Erniora igotzea, Zelatunen dantzan aritzea eta txorizo muturra, edo, jatea. Eguraldi txarrenaz ere ez da jenderik falta izaten. Aurten lagunak goizago abiatu eta ni berandututa, bakarrik nindoan estratan gora, beherantz zetozen... [+]


Abdallah: Israelen lagun amerikarrek kartzelan hilik nahiko luketen libanoarra

Berrogei urte eginen du urriaren 24an Georges Ibrahim Abdallah libanoarra atxilotu eta preso sartu zuela Frantziako Estatuak, eta horrenbestez Europako preso politiko zaharrena da. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea... [+]


Eguneraketa berriak daude