IRUÑEA BERRIA: BI LAUTADA ARGA IBAIAK LOTURIK
- hirugarrena egina da eta heldu den urtean jarriko dute abian. Planak hiriaren ikuspegi berria jasotzen du: Iruñea bi mailatan, goi eta behe lautadan, oinarritutako paisajea duena.
Otsailetik martxora bitartean berorren erakusketa publikoa egin zen hiritarrek alegazioak eta iradokizunak aurkez zitzaten. Udal Planeko arduradunek 210 alegazio eta 300 iradokizun inguru jaso dituzte denbora horretan.
Datozen hilabeteotan horiek aztertzen izango dira eta zenbait kasutan aldaketak egin beharko dituzte. Hiri bateko plan orokorra egiten hasten denetik abian jartzen den arte denbora nahikoa behar izaten da, eta Iruñekoak datorren urte arte itxaron beharko du indarrean sartzeko.
Hirugarren Plan hori egiten hasi zirenean arduradunek antzeman zuten hirian egoera ezberdinak zeudela, alde bakoitzak lurraldean betetzen duen tokiaren eta bere inguruan ematen diren hiri prozesuen arabera. Bost egoera ezberdin identifikatu zituzten eta Udal Plana bost egoera horietan oinarrituta dago: Goi-lautada, Arga ibaiko ibarra, hego-ekialdeko hegala, hego-mendebaldekoa eta ipar-mendebaldekoa.
Beraz, hiri tradizionala –goi lautadan dagoena– eta orain sortuko dena –behe lautadakoa– lotzea du helburu Udal Planak. Vicente Taberna Planeko zuzendariak azaltzen duenez «
hiriak zuen arazo nagusia hori zen, bi aldeak loturik ez zeudela. Hiria handitu ahala gauzak beste era batera ikusten ditugu eta bi mailatan dagoen paisaje hori izango da hiriaren ezaugarri bereziena
Proposamenak, ekipamenduetan, hiru maila hartzen ditu kontuan Udal Planak: auzoko ekipamenduak, udalekoak eta udalez gaindikoak (eskualdekoak zein herrialdekoak). Hiru mailetan, Planari lurzoruen erreserbak aurreikustea dagokio, eta bai horien exekuzioa programatzea ere, zortzi urteren buruan. Hona Planeko arduradunek egin dituzten aurreikuspenak: 24 ikastetxe, 10 gizarte etxe, bi kirol hiri (Biritxun eta Lezkairun), 4 kiroldegi, 5 osasun etxe eta 7 zahar-etxe. Udaleko eta udalez gaindiko ekipamenduei dagokienez, Iruñeak alde onak eta gabeziak ditu: dotazioa ona da hezkuntza eta osasun arloetan, eta urria, ordea, kirol eta kultur esparruetan. Udal Planak Arantzadin kirol hiri bat egitea aurreikusten du.
Trinitarios inguruan proposatzen dena herrialde mailako ekipamendu bat da; ez dago zehaztuta, hori etorkizunak eskaintzen duenaren arabera dago. Bilbon Guggenheim museoak betetzen duena zerk beteko du Iruñearen kasuan? Datorren urtean Armada etorbidean biltzarrak antolatzeko eta musika emanaldiak eskaini ahal izateko auditorioa eraikitzen hasiko da eta Alde Zaharrean, Nafarroako Artxibategi Nagusia egingo dute.
Argako ibarra iparraldean dago, goi lautadaren eta udal barrutiaren mugaren artean. Bertan, Txantrea, Arrotxapea eta Sanduzelai auzoak, Euntzetxiki auzo berria eta Arga ibaiaren meandroak daude. Udal Planak ez ditu hesitzat hartzen ibaia eta goi lautadako desnibela, baizik eta goi lautadako hiria eta Argakoa erlazionatzeko gune gisa.
Ideia hori dagoeneko, gauzatzen ari dira, Argaren Plan Integralaren eta ibai parkearen bitartez. Arga ibaitik eta bere parke linealetik hurbil eraiki diren aldeak antolatzea ere proposatzen da, hiri multzoari erdigune berriak gehitzeko. Horrek hainbat jarduketa dakar berekin, hala nola, jarduera hiritarra duen ertzeko kalea Txantrea eta Arrotxapeako fronte eraikian, Arrotxapean aurreikusitako bulebarrean aldaketak sartzea, eta plaza publiko bat, Txantrean.
Hego-Ekialdeko hegalerako, Udal Planak bi garapen berri aurreikusten ditu: zabalgunea bera Lezkairun eta beste eremu bat etxebizitzetarako Milagrosako hegoaldeko ertzean. Gune berri bat ere proiektatzen da Ilarregiko barrutian, Mendillori auzoaren zabaltze gisa.
Laugarren aldea Hego-Mendebaldea da. Horrek duen heterogenotasuna kontuan hartuz, Planak helburu ezberdinak planteatzen ditu. Erdiko aldean, eraikuntza gutxiko edo eraikuntzarik gabeko guneei eutsiko zaie, esparru libreak eta berdeak eskuratu ahal izateko: Donapea eta Nafarroako Unibertsitatearen kanpusa. Ekialdean eta mendebaldean hirira sartzeko bi bide garrantzitsu berrantolatuko dira, Zaragozako etorbidea eta Logroñoko errepidea, eta azken hori bertan izango den tren geltokiak indartuko du.
Egun bi industri poligono ditu Iruñeak. Vicente Tabernak azaltzen duenez proiektua egin zenean erabaki zen poligono berririk ez egitea eta berriz, proposatu zen jarduera ekonomikoko guneak deritzonak, hau da, industria ez baina bai ekipamenduak, adibidez unibertsitatea edo parke teknologiko bat. Proposamenen artean San Makain enpresa parke bat egitea dago, laborategiak, ikerketa guneak, besteak beste, izango lituzkeenak. Beraz, Udal Planean proposatzen dena industrien zerbitzurako egongo liratekeen guneak dira. Parke teknologi bat egitearen ideia ere airean dago.
Hiriaren ipar-mendebaldean bestalde, Santa Luzigaña gune libre gisa gordeko da eta hainbat aldaketa proposatzen da, kale eta errepideen gaiaren inguruan. Gainera, Planak hainbat erreforma eta hobekuntza proposatzen du alde horretako bide egituran, bai Iruñeko barne loturetan, bai Udal barrutik kanporantz. Egitura horren punturik garrantzitsuena Milutzeko glorieta handi berria izango da
1965ean sortu zen Larrabetzuko Hori Bai gaztetxea, frankismo garai betean. Ordutik ez ditu ateak itxi, eta 2025ean 60 urte bete ditu. “60 urte lotu barik” lelopean eman diote hasiera urteurrenari gaztetxeko kideek.
Irakasle hau egokitzen zaielarik, 6-9 urteko haurrengan beldurra, amesgaiztoak, antsietatea, negarra… orokortzen direla salatu dute Atarrabiako Atargi ikastetxeko gurasoek. Urtetako arazoa konpontzen ez dela-eta, haren klaseei planto egitea erabaki dute. Guraso elkarteko... [+]
Beharginak Excavaciones Mendiola enpresarako ari zen lanean, Construcciones Urrutia enpresaren azpikontrata. Langilearen lehenengo eguna zen sektorean lanean.
Abenduaren 16an iragarri zuen multinazionalak Nafarroako lantegiaren itxiera. Ekoizpenari “normaltasunez” ekitea eskatu die langileei Ezkirotzeko zuzendaritzak, baina sindikatuek “ezinezkotzat” jo dute. Lan Ministerioak bilera deitu du ostiralerako... [+]
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, 18 eta 34 urte bitarteko gazte soldatadunen hileko batez bestekoak lehenbiziko aldiz gainditu du 1.500 euroko langa. 2010arekin alderatuta, ordea, 142 euro besterik ez da igo.
Konponbide prozesuari eta etxeratze prozesuari behin betiko amaiera emateko aldarrikatuko dute, eta euskal preso behin betiko etxean nahi dituztela. Laguntza ekonomikoa jasotzeko Bizumkada Nazionala ekimena jarri dute martxan.
Urtarrilaren 4an hil zen Robert Hirigoien euskaltzalea (Larresoro, Lapurdi, 1944). Ostegunean eskainiko diote azken agurra, jaioterrian (10:00etan). Herri Urrats festaren sortzaileetako bat izan zen, baita Lapurtarren Biltzarrarena, Kanboko ikastolarena eta euskara eta euskal... [+]
.jpg)
Aroztegiko auzipetuei elkartasuna adierazi eta absoluzioa eskatzeko mozio bat onartu du Baztango Batzar Nagusiak. Urtarrilaren 2an egindako bileran, mozioaren aldeko bozketan aldeko 25 bozka, kontrako bi eta hiru abstentzio izan dira.
Irailean egin ziren hauteskundeak eta aise nagusitu zen FPÖ alderdia, botoen ia %30 eskuratuta. Bazen aukera ultraeskuinari hesia ipintzeko, baina ez dira ados ipini demokristauak eta sozialdemokratak.
Berriz hasi dira laborarien manifestaldiak frantses estatu guzian. Sindikatu desberdinek aldarrikapenak hedatzen badituzte ere, entzun den lehena eta komunikabide nagusietan gomit izan dena, FNSEA "nagusia" izan da. Zer du saltzeko? Gezur andana bat ahal bezainbat boz... [+]
Urtarrilaren 6az geroztik autobus linea berriak daude Zuberoan, Nafarroa Beherean eta Lapurdin. Halaber, zerbitzuen maiztasuna ere hobetu da, Euskal Hirigune Elkargoko Mugikortasun Sindikatuak eta RATP konpainiak elkarlanean bultzatutako egitasmoari esker. Bestetik, 12 urtez... [+]
.jpg)
84 urteko andrea erail zuen bere semeak urtarrilaren 3an euren etxebizitzan. Kolpeka hil zuela azaldu dute zenbait iturrik. Astearte arratsaldean egingo dira elkarretaratzeak Barakaldon eta Euskal Herriko lau hiriburutan.
Uber gidari batek jasan zuen erasoa: bortizki jo eta irain arrazistak egin zizkion bezero gazte batek. Baionan eta Arrigorriagan ere izan dira eraso arrazistak berriki.
Hego Koreako krisia autoktonoa ala inportatua ote zen galdetzen nion neure buruari duela hilabete hura sutu zenean. Baretu ez baizik mindu egin denez auzia, batere argi ez dudan erantzunaren bila jarraitu beharko dugu. Geografikoki urrutiko kontua bada ere, oso gertuko ondorioak... [+]