GABON ANDREON


2021eko uztailaren 27an
Gaur egun ez da ontzat ematen, Euskal Herriko erakunde publikoek antolatzen dituzten agiriko ekitaldietan, euskarazko hitzik ez esatea. Nondik begiratzen den, pozgarria da. Zerbait aurreratu dugula ematen du. Baina, lanbidez horrelako askotan partehartzea egokitzen zaigunok aitortu behar dugu bide horretan zeregina badagoela oraindik.
Gezurra ematen badu ere, batzuk euskaraz hitz bat edo bi besterik esan gabe, aurkitzen dute hankasartze entzungarria egiteko modua. Maiz barregureari ezin eutsi geratu izan naiz euskarazko zerbait esan nahi hori dela eta. Arabako agintari batek, txistularien festa batean,

euskal kutsuko erdaraz
, honela goraipatu zuen gure tresnaren hots pizgarria:

Cómo hace bailar a las neskitas y los neskitos!
Eta beste batek, nafarra hau, ponpoxo agurtu zuen arratsaldez eratutako zeremonia baten publikoa:

Txardeon!
Baina, berriki, Gipuzkoako herri handi samar bateko Alkatearenak hunkituta utzi nau. Ikusirik bere aurretik parte hartu zuten guztiek euskaraz hitz egin zutela eta berak ere zerbait esan beharko lukeela iruditurik, era honetan hasi zen: Gabon Andreon!

BESTE
askok sarrera ematen diote euskaraz hitzalditxoari. Eta hauen artean maila eta tankera desberdinak aise bereizten dira. Batzuk, eginkizun hau prestatzeko, aholkulari xelebreak (edo gaiztoak) aukeratzen dituzte nonbait, eta Miren Azkaratek berak txukun ezin ahoskatuko lituzkeen esaldi- oztopo-lasterketa arriskutsuetan barrena abiatzen dira, erori eta altxa, erori eta altxa... lau lerroetan Txarloten filmeetan baino erorketa eta kolpe gehiago bilduz.
Beste batzuk arduraz hartzen dute kontua. Inork egokiro prestatu die textua, denbora eta laguntza hartu dute ahosketa lantzeko... eta, hizketaldia amaitu arte, hankasartze gogor baten beldurrez, arnasari eutsi behar izan badiogu ere, azkenean... Tira, lasai gaitezke. Ez da deskalabrorik gertatu. Hortik aurrera etorriko da, baina, egoera aztoratzailea. Orain arte hizlaria mantso eta irakurtzen aritu bada, iada betaurrekoak kendu ditu, publikoari begiratu dio eta erdarazko hizketa naturalez hasi da izkribuari kasu handirik egin gabe, momentuko inprobisazioak tartekatzen eta umore apur bat ere erakutsiz. Politena iritsiko da ezinbesteko esaldi hau botatzen duenean: «

Como he dicho en euskara...
»
Hizlari euskaldunek ere izaten dituzte xelebrekeriak. Niretzat deigarriena hauxe da: euskaraz ongi egiten duten askok, batzuetan ziurtasun ezaz irakurtzeagatik, besteetan hizketa modu jasoagoa erabili nahi izateagatik, lortzen duten ulergaiztasun maila. Horiei sarri euskaraz ez dakitenek euskaldunok baino hobeto ulertzen diete.

HALA
ere, gogorrena eta jasangaitzena, aspaldi

Elebidunentzako zigorra
izenez bataiatu nuena da. Euskaraz eta erdaraz esanahi berberak dituzten pusketak txandakatzea da tortura teknika honen ezaugarri nagusia. Bide hau aukeratzen dutenak, gehienetan, pertsona zintzoak dira (ez dute inor minduta sentitzea nahi izaten), oso zehatzak eta xehetasun zaleak... eta oso aspergarriak ere bai. Besteak beste, maiz luze jarduten direlako txandaketa zorabiatzaile horretan.

IRUDITZEN
zait Eusko Jaurlaritzak (Nafarroako Gobernuak egitea ere polita litzateke. Baionako Udalak agian interesa izan lezake) dituen Institutu edo Kontseilu edo Antolamendu horietako batek egokiera guzti hauek bideratzeko eskuliburua prestatu beharko lukeela. Honelako zerbait:

Agiriko Ekitaldi Ofizialetarako Hizkuntz Erabilera Zuzen, Osasuntsu, Elebidun eta Zuzenaren Arauak/Normas para no dar la vara en público

Azkenak
Ernaik Berriozarren egingo du Gazte Topagunea, apirilaren 17tik 20ra

Berriozarren (Nafarroa) egingo da Gazteon eskutik lelopean, antolakundearen ustez gero eta gazte gehiagok egiten dutelako bat independentziaren aldeko borrokarekin. Topagunea "ekimen soil bat" baino gehiago dela aldarrikatu dute: "Euskal Herriko txoko... [+]


Larunbatean hiru bahitu askatuko dituela baieztatu du Hamasek

Su-etena hausteko arriskua erreala izan bada ere aste guztian zehar, adostasun batera iristeko bidean dira bi aldeak: bahitu gehiago askatuko lituzke Hamasek, laguntza Gazara sarrarazteko bidea ez oztopatzeko "promesa" egin duelako Israelek. Arabiar Ligako herriek... [+]


Atzoko filosofoen oraina hausnartuz

Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]


“Torturak gauzatzeko baldintzek bere horretan jarraitzen dute”, Askek salatu duenez

Torturaren kontrako eguna baliatuz, Aske antolakundeak prentsaurrekoa egin du Bilboko Justizia Jauregian. Gaur egun ere tortura gauzatzeko baldintzek bere horretan jarraitzen dutela salatu dute.


AHTrako desjabetze mehatxuen aurrean Aralar zulatzeari alternatibak daudela gogorarazi dute ekologistek

Nafarroa eta Ezkio-Itsaso lotuko lituzkeen alternatibak Aralar barnean 22 kilometroko tunel bat zulatzea suposatuko luke, eta 1.300 milioi euroko kostua izango luke. Lotura hau igaroko litzatekeen herri ugarietako udalek nahiz bizilagunek, ordea, lanei ekiteko eduki beharreko... [+]


Raimundo El Canastero taldearen aurkako epaiketa atzeratu dute, akusazio larriagoak egotzita

Asteazkenean izan behar zuen epaiketa dataz aldatu dute Lizarrako alkateak azken momentuan jarritako helegite baten ondorioz. Orain taldeari "gorrotoa sustatzea" ere egozten zaio eta lau urterainoko kartzela-zigor arriskua dute kideek. 


Zentral nuklearren itxiera atzeratzeko PPren ekimena onartu du Espainiako Kongresuak

Junts eta ERC abstenitu egin dira bozketan eta popularrek aurkezturiko ez-legezko proposamena aurrera atera da, PP, Vox eta UPNren botoekin. 2027 eta 2035 urteen artean ixtea aurreikusten diren Espainiako Estatuko zazpi zentral nuklearren bizitza erabilgarria handitzea ekarriko... [+]


“Botere judizialaren injerentzia” salatu dute Donostian, udaltzainen euskara eskakizunen auziaren harira

Euskarazko B2 eskakizuna zuten bi udaltzain lanpostu baliogabetu zituzten epaileek iazko urtarrilean, euskara eskatzea "diskriminatzailea" izan zitekeela iritzita; eta aitzineko astean, Donostiako Udalak aurkezturiko helegitea ez aztertzeko erabakia hartu du EAEko... [+]


Erakundeen erantzukizuna haurrak babestean

Getxoko Epaitegiak Europa ikastetxeko 4 urteko haurren kasua artxibatu izanaren berri izan dugu aste honetan. Horrek zera galdetzera garamatza: instantzia judizialak,  polizialak… prest al daude haurren eskaerei erantzuteko? Benetan babesten al dira gure adingabeak... [+]


“Hezkuntza sailburuaren determinismo teknologikoak kezkatzen gaitu: bai ala bai sartu behar da, modu akritikoan”

Teknologien erabilera eztabaidatzen ari dira Eusko Legebiltzarreko Hezkuntza Batzordean, eta horretarako hainbat aditu eta eragile ari dira batzordean beren ekarpena egiten. Ikastetxeetan mugikorra debekatzeko araudi orokorra eskatu duen Altxa Buruako arduradun taldearekin hitz... [+]


AEBek eta Errusiak diote Ukrainako gerra amaitzeko negoziazioei heltzeko prest direla

Trumpek eta Putinek ordu eta erdiz hitz egin dute telefonoz. Biek hala biek baieztatu dute ados direla Ukrainako gerra amaitu dadin "elkarrekin lan egiteko", baina argi utzita Ukraina 2014ko mugetara itzultzea ez dela "errealista". Zelenskyrekin ere hitz egin... [+]


2025-02-13 | Axier Lopez
Balea eta izurde sarraskiaren aurkako boikota

Faroe uharteetan, Ipar Atlantikoko artxipelago bat, Danimarkaren kontrolpean, urtero ehunka zetazeo hiltzen dituzte –normalean milatik gora–. Batzuek "tradizioa" deitzen diote, hainbat mendetako antzinatasuna duelako. Baina odolez gorritutako hondartzan... [+]


2025-02-13 | Gedar
Errusiako gasa Europara itzuli da, TurkStream bidetik

Ukrainako fluxua eten ostean, Errusiako gasa jasotzen jarraituko duela iragarri du Eslovakiak, eta Transnistriak uko egin dio Europaren "laguntzari".


GUET Gasteizko Unibertsitateko Emakume Taldea
“Nola da posible irakasleak EHUn jarraitzea? Urteak daramatza erasoak egiten, eta jakina zen”

Gasteizko Campuseko Filologia Hispanikoko irakasle baten aurkako salaketen berri izan bezain azkar, asanblada irekia egin zuen GUET Gasteizko Unibertsitateko Emakume Taldeak. Aste bakarrean “hamarnaka” salaketa eta testigantza berri jaso dituzte. Irakaslearen... [+]


Aski Da mugimendua Irungo Udalarekin bildu da: hizkuntza politika berri baten lehen urratsak?

Gabonetako argiak pizteko ekitaldia espainolez egin izanak, Irungo euskaldunak haserretzeaz harago, Aski Da! mugimendua abiatu zuen: herriko 40 elkarteren indarrak batuta, Irungo udal gobernuarekin bildu dira orain, alkatea eta Euskara zinegotzia tarteko, herriko eragileak... [+]


Eguneraketa berriak daude