Ourdinse, Aspe bailarako atarbearen talaia

Bedouseko ipar-ekialdean, patar belartsu eta lerdenez alde guztietatik inguraturik, Ourdinseko kare-harrizko ordokia bitxikeri geologiko eta geografiko nabarmena da. Haraino iristeko, lehenbizi Oloronetik hegoaldera 24 Km. egingo ditugu, Somport aldera eta Aspe bailara mehatxatuan barrena. Asasp-Arros eta Sarrance herrixkak iragan ondoren bailara irekiko zaigu, Bedous eta Accous kokatzen diren lautadatxo honetan, hain zuzen ere.
Bedouseko aranak Aspe bailarako atarbearen eitea du. Aitzina jarraituz, Accous igaro eta gero, bidea estutu egingo da harzara, Lescun, Etsaut eta Urdosera doan bitartean. Guk, ordea, Bedousen sartu baino 500 metro lehenago, kalbario baten albotik, «randonnée pédestre» (mendi ibilbidea) eta «bista ederra» seinalatzen dizkigun panoa jarraituko dugu. Sigi-saga zabala eginez igotzen den 3 kilometroko pista bat da. Borda batera iritsirik, mundruna bukatzen den horretan, ibilgailua utz dezakegu, «circuit borde de Bergez» dioen seinalea jarraitzeko segidan.
Zuhaitz eta zuhamuxkaz inguraturiko bide bitxi honetatik aldapa igoko dugu I-Eko norabidean. Bide zabala bidezidorra bilakatuko da 825 metro inguruetan. Aurrerago, zuhaitz batean hiltzatutako seinaleak aurkituko ditugu: batak «Ourdinse 1h.30» esaten digu eta besteak «Ourdinse Fne. Petraubel 2h.». Petraubeleko iturria seinalatzen digun azkeneko hau hartuko dugu. Geroxeago beste pano batekin topo egingo dugu; honek gora doan bidetik bidaliko gaitu.
Patarra bortitza da, pendoitz ederra benetan. Hala ere sigi-saga igotzen den bidexkak aise lortuko du mazel aldapatsu hauek zeharkatzea. Gainera, igo ahala, paregabeko ikusmira izango dugu, Bedouseko bailaratxo osoa gure oinetan agertzen baita. Emeki-emeki Camplongeko mailoen atzetik Auñamendi gailur zorrotza urrunetik ageriko zaigu. Baliteke oraindik elurrez estalita agertzea, ez bada ekaitzen ama izango den hodei ilun batez inguratua. Gurtza eta kondairetako mendia, beti jakin izan du errespetoa jartzen. Hemen bertan, Biarnon esaten den bezala: «¨At som d'Ania, brouches e brouchas, demons e furias!».
Guk gure mendi apalaren aldatz gogorra igotzen jarraituko dugu. Iturri idorraren albotik iragan ondoren, harri-konglomeratuaren pareta zeharkatuko dugu biziki bide bitxi batetik. Ekialderako norabidean aldatu ondoren, artzain borda batekin egingo dugu topo. Hortik, berehala irabaziko dugu Ourdinseko ordokirako atea idekitzen digun lepoa.
Ordokiaren hegian gaude orain eta hemendik Iera joz, Teulèreko gailurra aisa irits dezakegu. Bertatik Aspe bailarako hastapeneko aldea menperatuko dugu. Mendebaldean, parez pare, Layens mendi aratza ikusiko dugu Bedous gainean segail upaturik. Sarrance aldera Saraillé eta Tr"ne du Roi (Erregearen Tronua) begiztatuko ditugu eta iparraldean, Teulère eta Ourdinsetik Geyko basoak banandurik, Camlongeko gandor garbalak txundituko gaitu.
Ourdinseko ordokiaren itzuli osoa egingo dugu eta modu honetan, hego isurialdean kokaturik, Aydius herria menperatzen duten 2.000 metro goitiko mendiak kausituko ditugu: Iseye, Bergon, Permayou...
Ourdinseko hego-mendebaldean, bidexka bat sigi-saga jaisten da, harri koxkorren artean. Erne ibili hemendik igarotzerakoan, nahigabe bultzatutako harriak pendoitzatik jausirik, biziki arriskutsuak izan daitezkelako beherago ibiliko diren beste mendizaleentzat. Hasierako igoera bezala, jaitsiera ere zorabiagarria izango da. Basoan sartuko gara eta berehala iturburu bitxi bat aurkituko dugu. Ipar aldera jarraituz, basotik ateraz, bigarren iturria topatuko dugu eta jarraian hasierako bidea, abiapunturaino eramango gaituena.
Bedousera itzulino bat ematera joanez gero, merkatu plaza ederrean XVII. mendeko eliza aurki dezakezue. Bitxikeri bezala, Estatu Batuetako Saint-Louis hiriaren fundatzailearen, Pierre Laclèderen, etxe dotorea Aydius eta Bedous artean bisita daiteke. Gaua bertan pasatzeko asmoa baduzue, Gambeta karrikan Choucas Blanc izeneko aterpea badaukazue eta ondoko herrian, Accousen, Permayou hotela eta Ecuyers Montagnards aterpea.
Bukatzeko, inguruan bada gauza franko deskubritzeko: Accouseko gasnategia, Lourdios-Ichère eta Sarranceko eko-museoak eta nola ez Orcuneko XVII. mendeko errota Aydiuseko bidean.
Somportetik etorriko den errepide zaratatsua iritsi gabe oraindik, gaur da unerik aproposena Bedous eta Aspe bailarako zatitxo honek eskaintzen digun patxada eta lasaitasunaz gozatzeko. Ustia ezazu betirako galdu baino lehen

Azkenak
Calexit, Kaliforniaren independentzia bilatzen duen ekimena

Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.


Estatuaren biktimek Chivite lehendakariari eskatu diote egon dadila euren aitortza ekitaldian otsailaren 13an

Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.


'Arizona' antzezlana
Muturrekoa, muturreraino eramanda

Arizona
Aktoreak: Aitziber Garmendia eta Jon Plazaola..
NOIZ: urtarrilaren 26an.
NON: Berrizko Kultur Etxean. plazan.

-------------------------------------------

Arizona eta Mexiko banatzen dituen muga zaintzera abiatu da Idahotik Margaret (Aitziber Garmendia) eta George (Jon... [+]


Betiereko Wagner

'Tristan und Isolde' opera

Bilbao Orkestra Sinfonikoa. Zuzendaria: Erik Nielsen.
Bilboko Operaren Abesbatza. Zuzendaria: Boris Dujin.
Eszena zuzendaria: Allex Aguilera.
Bakarlariak: R. Nicholls, G. Hughes Jones, M. Mimika, E. Silins, C. Daza, D. Barcellona, J... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Argia Sariak banatuko ditugu gaur Usurbilgo Atxega Jauregian

Usurbilgo Atxega Jauregian, urtarrilaren 31n, hedabideetako, kulturgintzako eta erakunde publikoetako ehun lagun inguru bilduko dira. Bazkariaren ondoren, 16:00etan egingo da sari banaketa. Antton Mendizabalek egingo dituen azken garaikurrak jasoko dituzte saridunek... [+]


“Yoga onkologikoa xamurtasunean eta errespetuan oinarritzen da”

Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.


Zestoan euskararen erabilera handitzea helburu, aisialdia doan baliabide urriko haurrentzat

Zestoan (Gipuzkoa), 2024ko irailaz geroztik, baliabide ekonomiko urriko haur eta gazteak bost kultur eta kirol ekintzen artean bat aukeratu, eta horretan doan aritu daitezke. Udalak dirulaguntzen araudia berritu du, haurren aisialdia eskubide bat dela argudiatuta. Aldaketarako... [+]


2025-01-31 | Euskal Irratiak
Ramuntxo Labat-Aramendi
“Duintasunez arituko gira; Ahetzeko herriko etxearen egoera egonkortu nahi dugu”

Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]


Iruñean Laba elkartearen eta Windsor tabernaren lokalak bateratuko dituzte

Modu horretan, euskara eta euskal kultura hiriaren bihotzera eraman duen proiektuari egonkortasuna eta sendotasuna emanen diote.


2025-01-31 | Uriola.eus
Sukalde eta garbiketako grebaren lehen egunak %70etik gorako jarraipena izan du ostegunean, sindikatuen arabera

Ehundaka langile elkartu ostegunean Bilbon egin den giza katean “Lan baldintzak hobetu, hemen eta orain erabakita” lelopean.


Langile bat hil da Arbizun, lanean ari zela kamioi batetik karga gainera erorita

52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]


Greba Nafarroako hezkuntza publikoan
Ikasturteko hirugarren greba deialdia ere arrakastatsua izan dela diote sindikatuek

Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]


Jerusalem ekialdean UNRWA debekatu izanak are gehiago zailduko du Gazarako laguntza

Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.


2025-01-30 | Julene Flamarique
Erantzukizunak eskatuko dituzte Zaldibarko tragediaren bosgarren urteurrenean

Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]


Zigor gehiago espero dituzte Zarauzko EAJko zinegotzi ohiaren etxearen auzian

EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]


Eguneraketa berriak daude