SENIDEEKIKO JUSTIZIA, EGIA ETA OROITZAPENAREN BILA


2021eko uztailaren 21ean
Martxoaren 13an eman zuten ezagutzera elkarte berria Donostian: «Justizia, Egia eta Oroitzapena». Euskal Herriko gatazkan azken hamarkadetan erakunde armatu desberdinetako hildakoak edo estatuek hildako militanteen senideak dira elkartea osatzen dutenak. ETAkoak, Komando Autonomoetakoak, manifestazioetan hildakoak, kontroletan, desagertaraziak... tipologia horietako guztietako senideak bildu dira elkarte berri honetan. 1998ko uztailean hasi ziren biltzen zenbaitzuk baina batez ere 1999an hasieran bildu izan dira hildakoen senitarteko ugari. Bilera horien ondorioetako bat da talde hau.
Iruñean bildu gara taldekide batzuekin, oraingoz behintzat gehienak nafarrak dira eta. Ideario gisako bat egina dute, hiru printzipiotan banatzen dena: Justizia, Egia, Oroitzapena. Argentinako Maiatzeko amak dira beraien erreferentzietakoa. Haiek lehenbizi bere senideekin egindako basakeriak salatzen jardun zuten baina gero

«senideak ere utopia baten alde bizia eman zuten militante gisa»
hartzen dituzte. Hemengoek ere antzerakoa diote bereekiko justizia aldarrikatzerakoan:

«gure senideekiko justizia eskatzen dugunean ez da aldarrikapen material eta indibidual bat, gure herriarentzako askatasunaren, gizarte berdintasunaren, eraldaketaren, askapenaren eta abarren talde aldarrikapena baizik».
Egia da taldearen bigarren helburu nagusia:

«Estatuaren interesa herriak euskal gatazka alde bakarreko bortizkeriatzat har dezala da (...) estatuaren izaera hiltzailea salatu behar dugu».
Egiarekiko hausnarketa bi ildotan banatzen dute:

«alde batetik, estatuari hilketak onar dezan, haren bortizkeriazko praktika onar dezan»
eta bestetik,

«herriaren kontzientzian susmatzen dugun egia hedatu behar dugu, kasuak, zalantzak, datuak jakinarazi behar dizkiogu herriari, eta, batez ere, Estatuaren erantzukizunaz dugun segurtasuna herriarengan sustraitu behar dugu».
Bilera hasieratik somatzen da barrukoa egotzi beharra, informatu beharra. Urteetako estatuaren isiltasuna ahal bezala hausteko grina airean da,

«baina ez gure kasuena bakarrik
–dio Nerea Zabalak–,

iluntasuna dagoen guztiena baizik. Ez dugu Espainiako justizian sinesten. Egia nahi dugu baina horretarako lan handia egin beharko dugu. Estatuaren aldetik errekonozimendua nahi dugu, berak partehartu zuela onartzea».
1997ko Aste Santuan Itziarreko udal eremuan hilik agertu zen Josu Zabala `Basajaun'en arreba da Nerea. Bertsio ofizialak suizidioaz jardun zuen, euskal herritar askorentzat, ostera, Estatuaren gerra zikinaren eskua dago heriotz honen atzean.
Patxi Etxeberriak komunikabideek bere semearen kasua ahantzia dutela gogorarazten du erraietatik azaleratzen den sumindura sakonaz.

«Zerbait esaten ez bada, ez du esistitzen»,
gaineratzen du. Jose Miguel Etxebarria Alvarez `Naparra'ren aita da, Iparraldean duela 19 urte desagertutako Komando Autonomoetako kidea. Batallon Vasco Españolek hartu zuen bere gain desagerketa.

«Ezagutzen ditugu estatuak
–zehazten du Sagrario Alemanek–

ez dugu uste gehiegi argituko dugunik baina agian datu gehiago bilduko ditugu».
Sagrarioren anaia, Jose Javier, Tafallan hil zen 1982ko maiatzean, lehergailu bat eskuetan zerabilenean. `Naparra'ren aitak ahalegina egin beharra azpimarratzen du:

«Ahalegina eginez gero, ez dago gehiago eskatzerik gizonari».
Taldeak izango duen lehen lanetakoa kasu bakoitzaren dosierrak lantzen hastea izango da.

«Baina aurretik
–diote–

gogoeta egin behar dugu eta gizartera ezagutzera eman. Behar diren kasuetan mobilizazioak ere deitu daitezke eta omenaldietan ere parte hartuko dugu».
Omenaldia, taldearen 3. helburu nagusiarekin –oroitzapena– bete-betean lotzen den berba, taldearen ardatz nagusiena:

«haien oroitzapenagatik, gure testigantzan eta herriarengan militante moduan duten heriotzgabeko bizitzagatik gaude hemen (...) Herriaren aurrean haiek, gure senitartekoak, nortzuk ziren argi utzi behar da, beren papera zein zen, zeren erreferentzia diren. Militante iraultzailetzat aldarrikatu behar ditugu, askatasunaren alde bizia eman zuten subjektu konprometitutzat».
Biktimez horrenbeste hitz egiten den garaiotan, beren senideak biktimak ez direla diote, «

militanteak baizik».
Juan Ignacio Erdozia Loyolan segurtasun indarrekin enfrentamenduan hildako etxarriarra zen eta haren anaiaren esanetan,

«ez dugu onartzen hildako guztiak biktima gisa zaku berean sartzea. Euskal Herria da biktima, orokorrean, baina pertsona hauek ez, Euskal Herriaren askatasunaren aldeko militanteak dira».
Horregatik ez dute dirutan emandako kalteordainez ezer entzun nahi.

«Ez»,
dio tinkotasunez Begoñak, Iruñean 90eko irailean poliziak tiroz hildako Mikel Castilloren arrebak:

«Egiarik ez badut, zertarako behar dut dirua? Onar dezatela beraiek hil dutela».
Idearioa ere garbia da honetan:

«egia ezagutu gabe, kalteordain ekonomiko bat ematea, hildakoa dirutan baloratuz, senidearen aurpegiari tu egitea da, berriro erahiltzea da, ahaztera kondenatzea». «Eta egia ezagutzen bada»,
mahaiganeratzen du kazetariak.

«Orduan bai, baina beti ere egia ezagutu ondoren»,
azpimarratzen dute.
Ez dituzte hildako militanteak euskal gizarteak bizi duen prozesuaren erdian jarri nahi baina beren aportazioa egin nahi dutela azaltzen dute. Taldera hurbildu nahi dutenentzat, ordea,

«ateak zabalik direla»
diote eta postakutxa bat eman dute ezagutzera: 10183 Bilbo


Azkenak
Errege Magoen desfilean zati lasaiak tartekatu dituzte, autisten elkarteek aldarrikatuta

Dezibelio eta argiztapen muturrekoak ohiko diren makro-ikuskizunen eta makro-estimuluen garaiotan, autismodun haurren bueltako elkarteek aspalditik egindako eskaera zabaltzen ari da pixkanaka, baita Errege Magoen desfileetan ere: ez musika, ez argiztapen, ez abiadura... [+]


Urtarrila, intxaurrondoaren loaldia

Kolore morez margotu dut urteko lehen hilabetea, sormena, irudimena, jakintza eta espiritualitatearen kolorez.


2025-01-06 | Nagore Zaldua
Itsas-bare kantauriarra
Ohartarazpenaren artelanak

Koloretsuak, distiratsuak, forma xelebre bezain ederrekoak diren heinean, nudibrankioek beste planeta batetik iritsitako izakiak dirudite. Itsas hondoko izaki biluzi hauek 1980ko hamarkadako gandorretako kolore biziak eta Parisko joskintzako izen handien moda arkitektonikoa... [+]


2025-01-06 | Jakoba Errekondo
Elkarren beharra bizitzeko

Lagun txiletar batek bere herriko istorio bat kontatu dit, eta ahoa bete inplante utzi nau. Han “quintral” esaten dioten landare batena da, Tristerix corimbosus. Txile eta Argentina hegoaldeko baso epeletan bizi da, eta gure lurralde epeletan hazten den mihuraren... [+]


2025-01-06 | Garazi Zabaleta
Trebatu elkartea
Lehen sektoreko erreleboa bultzatzeko egitasmoa Gipuzkoan

Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]


LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


Eguneraketa berriak daude