LANGABEZIAREN AURKAKO KONGRESUA, MAMIRIK GABEA
- martxoan eginiko kongresuan. Enplegua sortzea oso zaila bada ere eta langabeziarendako konponbide magikorik ez izan arren, kongresuan apenas eztabaidatu den ezer.
«
Eztabaida
proposamenak
enpleguaren arazoa, lanaren etorkizuna
Txosten honek hiru ardatzetan oinarritzen zuen bere estrategia. Lehena: gaur egun merkatu librearen ekonomiak ezartzen duen lan mota ez den aukerarik ez da aintzat hartzen. Bigarrenik, kontraprestaziorik gabeko laguntzen desegitea aztertzen du. Hartara, egun bolondresek egiten dituzten lanak –zaharren eta haurren sorospena, inguruaren zaintza...– langabezian dauden pertsonek egingo lituzkete, horregatik ordainduak izanik. «
Ezer ez egiteagatik langabezi saria eman beharrean, egungo laguntza soldatan bilaka dadila
Ereduzko proposamenetako bat Mondragon Corporación Cooperativako (MCC) presidente Antonio Cancedok egindakoa da. Enpresa handiek jarraitu beharko luketen proposamena da, baina hauen egungo irabazizko planteamenduak –zeinetan benetako inbertsioak, lana sortzen dutenak, finantz-operazioen pean dauden– aldatzea eskatzen duena.
42.000 langile dituen enpresa taldea zuzentzen duen Cancedok lanaren eztabaida lanegunaren murrizketan oinarritzea kritikatu zuen. Laguntza publikoa lanpostuak sortzera bideratu behar dela esan zuen, eta ez lanorduak murrizteko programak ordaintzera. Enpresek langabeziaren aurka konpromisorik ez dutela frogatzeko, Cancedok zera esan zuen: «
enpresa batek bere plantila murrizten duenean, bere akzioek gora egiten dute burtsan
MCCko presidenteak bere taldea jarri zuen adibidetzat, oinarrizko helburuen artean etekinaren berrinbertsio soziala eta enpleguen sortzea duelako. «
Guretzat enplegua konpromiso bat da eta ez beste faktoreen ondorio bat
Ikuspegi neoliberal eta kapitalistago batetik, OCDEko espainiar enbaxadore Jose Luis Feito kalte-ordainak merkatu, langabezi laguntzak aldatu eta lan kostuak murriztearen alde agertu zen. Malgutasuna jo zuen lanaren desegitea mugatzeko irtenbidetzat. «
Beharrezko malgutasuna
ez soilik kalte-ordainen kostuan, baita arauan ere
egitura zentzukoago bat
eta ez dadila saria kobratzea lan bat onartzea baino errentagarriagoa izan
Langileen prestakuntza, birziklapen profesionala, gazteen artean zaletasun enpresarial berrien eratzea, imajinazioa eta arriskua dira, besteak beste, Bilboko kongresu pobre horretan entzun diren kontzeptuak. Honi guztiari, euskal eta espainiar administrazioek lanastearen murrizketaren edota ordezkapen kontratuen inguruan dituzten proposamen ezagunak gehitu behar zaizkio
Europako sindikatuek milioka pertsonari eragiten dion (1.300 milioiri garatzen ari diren lurraldeetan, 35 milioiri OCDEko estatuetan) langabeziari irtenbideak bilatzeko europar mailako egitasmoak garatu behar direla uste dute. Hori ondoriozta daiteke Bilboko kongresuan Europako Instituzio Sindikaleko zuzendari Reiner Hoffmannek esandakoak jakin eta gero.
Hoffmannen ustez, moneta batasunaren eta politika fiskal eta ekonomikoen bateratzearen ondorio logikoa Europako Batasuneko herrialde guztiak engaiatuko dituen lanaren aldeko egitasmoetan aurrera egitea da. Proposamen honek herrialdeen artean elkarrizketa soziala bultzatzea ekarriko luke. Bere ustez, Europako Batasun mailako patronal eta konfederazio sindikala erronka berriei aurre egiteko eta langabeziari irtenbideak bilatzeko mahai baten inguruan jesarri daitezke.
Buruzagi sindikal honek uste du lanegunaren murriztea neurri bat gehiago baino ez dela, baina langabezia geldiarazten lagun dezakeena, «
beti ere legez inposatzen ez bada, irtenbide txartzat hartua izan daitekeelako
Murrizketa hori martxan jartzeko zenbait neurri har daiteke. Reiner Hoffmannen ustez, bata «
aldez aurretiko erretiroa fasetan
Datorren urtean mundu osoko euskal enpresariak, bertakoak eta diasporakoak, bilduko lituzkeen balizko kongresua izan da martxoaren 9tik 12ra burutu den kongresuan azaleratu den proposamenetako bat.
Boluntarista ala ez, testigantzazkoa ala ez, proposamena euskal arbasoak dituen enpresari estatubatuar batek bota du, Ray Aspirik. Eta ez du bota bakarrik, Bilboko bere egonaldia aprobetxatuz, hainbat euskal instituzio eta enpresa elkarterekin egon da proposamena errealitate bihurtzeko asmoz.
Estatu Batuetan azken urteetan 1.500 lanpostu eragin dituen hainbat enpresa txikiren sortzaile, Ray Aspirik bere proposamena potentzialtasun handikoa dela uste du, «
euskal herritar gehiago baita Euskal Herritik kanpo bertan baino, horien artean euskal munduarekin identifikatzen diren euskal jatorriko enpresari asko
aukera imajinaezinak
Enpresari honek proposamenaren bideragarritasuna Txinaren aurrekarian oinarritzen du. Bere ustez, «
txinatar enpresariek, 60 herrialdetan zehar txinatar jatorriko 57 milioi pertsona daudela baliatuz, badaramatzate zenbait hamarkada elkarrekin negozioak egiten
gaur egun Indonesia, Filipinak edota Malasian, txinatarrek, biztanleriaren % 2 edo % 3 soilik izanda ere, fakturazioaren % 50-80 dute bere gain
Zein harrera izango du proposamen honek euskal instituzio eta enpresarien artean? Testigantza hutsezko keinu batean geratuko al da? Posible al da egiazki munduan dauden euskal enpresarien arteko sare bat eratzea? Balioko al luke enplegua sortzeko? Ala, aitzitik, zenbait euskal enpresari pribilejiaturen negozioak loditzeko balioko du? Oraindik goiz da jakiteko. Denbora lekuko. Anartean, proposamena hor dago, beste ezer baino testigantzazkoagoa irizten diogun proposamena
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.
Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.
Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]
Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.
Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.
Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.
Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]
Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.
Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]
Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]
Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]
Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]