TXORIA GOBERNATUKO DUENA


2021eko uztailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Zuhur bezain bizkor ari dira jokatzen ETB barruan; aukera guztiak taxutzen zuzendaritza berria ahal den anitzena izan dadin. Horren haritik, Mari Karmen Garmendia Kultura sailburuak jakinarazi duenez, EITB-ko zuzendari berria hautatzeko deialdia apirilaren 20an argitaratuko da Estatuko Boletin Ofizialean. Halaxe, zuzendari nagusiaren izendapena euskal legebiltzarraren gehiengo osoz onartu beharko da, horretarako EAJ eta EAk EHren botoa beharko dutelarik. Alabaina, Garmendiak ohartarazi du erronka berriei aurre egin ahal izateko funtsezkoa dela aurrekontua gehitzea. Izan ere, iaz 11.038 milioi pezeta jaso zituen ETBk Jaurlaritzatik, 1991n baino gutxiago. Aurrekontu franko handiagoa behar luke, (gaur egungo 14.000 milioi pezeta ingurukoa), tresna eta instalakuntzak zaharkituak geratu baitira.

«Egun darabilten tresneria, 1982-87 urtekoa izanik, hobeto legoke museo batean erakusgai
» gehitu du.


OPOSIZIOA URDURI.

Azken boladan, informazioaren trataera ETBn orekatuagoa dela ikusiz, PP eta PSE urduri jarri eta ETBko profesionalen tutore bihurtu nahian ari dira. Azken salaketa Julio Ibarra kazetariaren kontra izan da.

«Gaur Egun 2 eta Teleberri 2ko editorearen bizitza pribatuaren datuak Legebiltzarrean eman dituzte bere sinesgarritasuna zalantzan jartzearren. D ereduaren aldeko agiria sinatu izana susmagarria da haientzat
» dio ETBko 125 langilek sinatu agiriak, Ibarrari beren babes osoa adierazteko. Iñaki Zarraoa EITB-ko zuzendariaren irudiko,

«gure informatiboak haize freskoa dira giro kutsatuan, informazioa eta iritzia ez dutelako nahasten
». Halaber, ETBren beherakada audientzian horren ondorio izatea ukatu du,

«joera orokorra baita kate publikoak jaistea pribatuen mesedetan
».


IDATZI APROPOSA.

Zurrunbilo honen erdian, profesional multzo batek manifestu baliotsua plazaratu du ETB benetako zerbitzu publikoa izan dadin. Kritikoa baina maitasunez egina. Idatzia sinatzen dutenek –Bernardo Atxaga, David Barbero, Ramon Zallo, Hasier Etxeberria, Mariano Ferrer, Carmelo Garitaonaindia, Petxo Idoiaga eta Luis Mendizabal, besteak beste– zuzendari nagusiaren hautatzea ustiatu behar dela diote, ETB sortu zuten helburu eta egitekoen berbideratzeko. Manifestuaren arabera, nahiz eta ETBk beste hainbat katek baino informazio eta kultura trataera hobea egiten duen, satelite bidez ere urruneko lurraldeetara hedatuz, zer hobetu franko dago. Izan ere, EITBren ekinbiderako sortze oinarriak ez dira betetzen ari. Hauexek dira akatsetako batzuk:

«informazioaren propaganda gisako edukiak ageri dira, telezaborra eta sentsazionalismo adierazpen ugari, publizitate gehiegikeriak, ETB2ren programazioa telebista komertzialen oso antzekoa da, ETB1ean programazioan baserri kutsu eta populismoa da nagusi, ia ez da zinerik egon euskaraz, zabarkeria nabari da gazte jaialdien emankizunetan, marrazki bizidunen eduki eztabaidagarriak eta, azkenik, ondoko kateen `kotileo hispanoen' kopia egitea».

ETB1-EN MORRONTZA.

Nabarmenena, ETB1en eraldaketa izan da; testuan esaten denez,

«jatorrizko oinarri izatetik, anaia behartsua izatera pasa da. Bertako hainbat serie eta kirol emanaldi kenduta –azken hauek audientzia artifizialki jarriak– kate osagarria da, saio enlatatu eta folklorikoen izugarrizko errepikapenak jasaten dituena, euskaldunon errealitate biziki eztabaidagarria erakutsiz».

KALITATEA XEDE.

Egungo telebista «entertainment business» bihurtu den arren, zerbitzu publiko baten berezko zeregina, lehenbizi, programazioaren nortasuna eta kalitatea zaintzea da, eta bigarren lekuan, audientziari erreparatzea. Horren kariaz,

«Euskal herritarrok
(jarraitzen du testuak)

zerbitzu publiko honi eskaintzen dizkiogun hamaika mila milioi pezetek aski beharko lukete izan gainerako telebista komertzialek publizitate bidez eskaini ereduaz ezberdintzeko. Ez baita sekula frogatu, programazio duin batek, audientzia eta publizitatea derrigor uxatzen dituenik
».


PROPOSAMEN EGINGARRIAK.

Nortasun bereziko programazio generalista da hauturik onena, entretenimendua eskainiko duena, bertako produkzioa bultzatuz. Haur programazioa entretenigarria izan dadila, baina indarkeriarik gabea, jarrera osasungarri eta baketsuen aldekoa. Euskal Herriak bizi duen une zehatz honetan, ETBk ahaleginak eginen ditu bakebidea eta distentsio dinamikak lantzeko, beti ere gertatzen den guztia islatuz.

«Ildo horretan, jarduera orekatu honen aldeko pausoak argiak dira dagoeneko
», azpimarratu nahi dute testuegileek.


KABLEAREN MEHATXUA.

Euskara suspertzeko, ETB2ren morroi izateari utzi beharko dio ETB1ek, programazio bateragilea eginez eta haur eta gazte ikuslegoa berariaz zainduz. Euskara hizkuntza gutxitua izaki, geroari begira ETB1ek zaila izango badu ere, bere zirrikitua atzemango duelakoan dago Ramon Zallo EHU-ko Informazio Zientzietako irakaslea:

«Kablearen etorrera dela eta, generalista izaten jarraitu beharko du ETB1ek eta, aldi berean, Jaurlaritzak araudi bat abiarazi euskarazko saioak kable bidez eman daitezen».
Nolanahi ere, kablearen mehatxua ez da hain larria,

«Holandan beste hizkuntzetan kable bidezko kate anitz ikusgai eduki arren, bertako saioak dira jarraituenak, beraz, ez dago kezkatzeko arrazoirik».

ZUZENDARI IDEALA.

Epe erdira, atzerrian antzera, orain arte izaera alderdikoia erakutsi duen antolaketa, hein handi batean bederen, Goi Agintaritza Independiente batek ordezkatu beharko luke, gizartearen aniztasuna, interes soziokulturalak eta iritzizkoak hobeki ustiatzeko. Azkenik, sinatzaileen aburuz, entea eta bere administrazio kontseilua zuzenduko duen pertsona aukeratzeko, honakook hartu beharko lirateke kontuan: izan dadila independientea eta inongo alderdiren morrontzatik aske, kulturalki eraginkorra eta gure gizartearen baloreak lañoki bultzatuko dituena. Halaber, EITBren izaera elebiduna aintzat harturik, euskalduna beharko du izan. Ramon Zalloren ustez,

«beharrezkoa da, gainera, sistema mediatikoa ongi ezagutzen duen pertsona izatea. Orain arteko zuzendari nagusi gehienek ez baitute ETB medio publiko gisa kudeatu, enpresa pribatu gisa baizik»

Azkenak
Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


Eguneraketa berriak daude