LIZARRA-GARAZIKO AKORDIOA EUROPAKO PARLAMENTURA?


2021eko uztailaren 21ean
Abertzaleen Batasuna Iparraldeko abertzale militanteak bateratzeko xedez sortu zen 1988an. Iazko Aberri Eguna kari, Euskal Herri osoko alderdien ordezkariak biltzea lortu zuen. Harrez gero, indar abertzaleen artean Lizarra-Garaziko akordioa gauzatu da. ABk haratago joan nahi du, ordea. Europako hauteskundeen karietara, abertzaleen arteko hautagai-zerrenda bakarra aurkeztea proposatu die gaineratiko indar abertzaleei.


"ZAZPIAK BAT" ESTRASBURGON.

Abertzaleen Batasunaren ustez jarrera politikotik akordio konkretuetara pasatzeko garaia da. Orain arteko bide emankorrean sakondu daitekeelakoan dira ABkoak. Lizarra-Garaziko akordioa lehen urrats politiko handia izanda ere, haratago joateko abagunea ikusten dute. Indar abertzaleek bigarren urrats haundi bat eman beharko lukete Europako hauteskundeetan, eta bi xedez eman ere: Lizarra-Garaziko akordioa Europara zabaltzea eta Euskal Herri osoa ordezkatuko lukeen indar politiko bat Europan aurkeztea. ABk gaineratiko alderdi politikoei hautagai-zerrenda bateratu bat osatzea proposatzen die Estrarburgoko Parlamenturako programa komun bat zertzeko ideiarekin. Legez ez legoke inolako arazorik eta Hegoaldean bizi diren Iparraldeko herritar zenbait zerrendan aurkeztu litezke. Iparraldeko hiritar militante abertzale hauek frantses nazionalitatea izan arren hautagai-zerrenda hori osa lezakete.


LURRALDETASUNA EUROPAN.

Europar hauteskundeak burutu ziren lehen aldian, bai EAJ bai EA nahiz HB alderdiek aulki bana erdietsi zuten Estrarburgoko Parlamentuan. Lehen hauteskundeetan, Espainiako beste nazionalitateko indar politikoekin batean aurkeztu ziren eta emaitza onuragarriak erdietsi ere. Legealdiz legealdi botu-emaile kopurua apalduz joan da, eta hiru eurodiputatu izatetik bakarra izatera jaitsi ere. Europako Parlamentuan izandako azken eurodiputadu bakarra Josu Jon Imaz jeltzalea izan da; gaur egun, Gasteizko gobernuaren eleduna eta Industria sailburua.
Aurreko legealdietan, Txema Montero eta Karmelo Landa (HB) –gaur egun espetxeratua– edota EAko presidente Carlos Garaikoetxea bezalako politiko kualifikatuek bete zituzten Estrarburgoko Parlamentuko aulkiak. ABren esanetan, indar abertzaleen ordezkari kopurua behera etorririk ere, ekimen berri hau kalkulu matematikoetan baino klabe politikoetan ulertu beharra dago. Euskal abertzaleek batasunean aritu beharra daukate Europa mailan, baita asmo eta helburu bakar batekin aritu ere: euskaldunon eskubideak ekimen bakar eta bateratua legez defenditzea Estraburgon.
Eurodiputatu kopurua gora-behera, elkarrekin joateak berealdiko abiada emango lieke abertzaleei ireki duten ildoan jarraitzeko eta Euskal Herriaren lurraldetasuna agertzeko Europan. Europako herritarren begietara azaldu ohi diren Frantziako Euskal Herria eta Espainiako Euskal Herriko Euskal Autonomia Erkidegoa eta Nafarroako Foru Komunitatea azaldu ordez, Euskal Herria eta bere zazpi lurralde historikoak azalduko lirateke, eta berau ordezkatuko lukeen ekimen abertzale berri bateratu honek lurraldetasunaren ikurra ezarriko luke Europako mapan.


IRAGANAZ GAIN GEROARI AITZI.

Gaineratiko indar abertzaleei egiten dien proposamena, abertzaleek bizi duten abagune historikoaren hurrengo urrats logiko gisa jotzen du ABk. Euskal herritarrok bizi dugun abagune hau iristea ez omen da samurra izan, azken urte honetan egin lan gaitzaren emaitza baino. Orain, abertzaleen batasuna bermatzeko eta emaitza konkretuak biltzeko, abertzaleek ekimen instituzional bateratsuak bultzatu behar dituztela uste du ABk, eta lehen emaitzak Europako hauteskundeek ekar dezaketela uste ere.
Berez, ekimenak ez dirudi bideraezina; ordea, orain arteko europar hauteskundeetan indar abertzaleak beste nazionalitate gutxituetako abertzalekin batera aurkeztu ohi dira. Hartara, EAJ nahiz EA alderdiek (HB bakarrik aurkeztu ohi da) indar aliatu horiekiko dituzten konpromiso edota akordioek, ABk euskal indar abertzaleen artean proposatzen duen ekimen bateratu hau zenbateraino oztopa lezaketen ikusi beharra dago. ABk ez du aparteko arazorik aurrikusten Iparraldean. Orain arte, EA izan da Iparraldean bide hori urratu izan duena;

Peuples et Régiones Solidaires
kandidaturarekin batera aurkeztu izan ohi da. Ez dirudi ekimen hori indartsua denik, hala ere. Europako hauteskundeak oso zailak dira herrialde gutxituentzat Frantzian, eta zer esanik ez Iparraldeko abertzaleentzat. Tamalez, korsikar, bretaniar edota kataluniar indarrekiko harremanak ez dira aski landuak ABren ustez.
Aldiz, abertzaleen arteko Lizarra-Garaziko akordioa indarrean izanik, aukera hau gehiago landu beharra dagoela diote, aurreko bide zailetan indarrak xahutu ordez. Nolanahi ere, Iparraldeko hiritarren boz abertzaleek –ezin dute Hegoaldeko zerrenda abertzalea bozkatu– zein erabilera izango luketen aztertu beharko luke ABk. Bere aburuz, hori bigarren mailako arazoa da, Iparraldeko boz abertzale kopurua ez baita egundo erabakiorra izan Europako hauteskundeetan. Arestian aipaturiko herrialde gutxituen aldeko kandidatura bozkatzera edota botu librea erabiltzera dei lezake bere bozemaileak. Zer nahi gisaz ere, puntu hau bigarren mailakotzat jotzen dute baita ere.


ABERRI EGUNA GARAZIN.

Iazko Aberri Eguna mugarri izan zen abertzaleentzat. Abertzaleen Batasunak indar politiko abertzale guztien ordezkariak biltzea lortu zuen. Aurten ere, era berean ari da AB, eta Donibane-Garazira deitu ditu ideologia guztietako abertzaleak. Lizarrarekin batera, abertzaleen hiri sinboliko berria da Nafarroa Behereko hiriburua eta abertzaleen hiri sinbolikoaz gainera, herritar guztiena izatea ere nahi du.
AB da une honetan Iparraldeko ekimen politikoaren aitzindaritza hartu duena, baina edozein protagonismo bereganatzetik urrun lan egin nahi du. Euskal Departamenduaren sorrera eta euskararen ofizialtasuna dira ABren jomuga nagusiak une honetan. Xede horiekin, iragan urtarrilaren 30ean, 6.000 hiritar bildu ziren Baionako karriketan. Ekitaldia historikotzat joa izan zen. Haren ondotik helburu berak dituzten beste alderdietako militanteek –abertzaleak nahiz ez abertzaleak– ABren protagonismoa kritikatu izan dute.
ABren ustez, ordea, ekimenaren arrakasta ikusi ondoren, beraiei batasunean aritu ez izana eta bertsio kontrajarriak plazaratzea ez da zuzena. ABk dioenez, gizarte osoari dagozkion ekimen guztietan antolatze lanetarako deitu ditu gainontzeko alderdiak –Alderdi Sozialista (PSF) barne, kasu–, baina nehork ez du bere gonbita aintzat hartu izan. Iparraldeko EAJko nahiz PSFko militanteek, konparazione, ez zuten begi onez ikusi urtarrileko manisfetazioa egitea. Manifestazioa biziki arrakastatsua izan zen –ABk dioenez– eta horiek ez dute berau ongi gainditu.


SENDOTZEN ARI DEN AUKERA.

Abertzaleen Batasuna 1988an sortu zen, Pasqua Frantziako Barne ministroaren errepresio bortitzaren garaian. Francois Mitterrand Frantziako lehendakariak Pariseko Asanblea Nazionala desegin zuen lehen aldian, EB eta EMA alderdiak batu ziren ekimen berri honen inguruan. Hauteskundez hauteskunde batasuna zabalduz joan da, eta azkeneko hauteskundetan EAJ izan ezik, gaineratiko indar abertzaleak ABn bildu dira. Berez ez da indar politikoen bilgunea, militante abertzale guztiena baizik. EAko militanteak ere biltzen ditu, kasu.
Duela urte erdi bat, bere barne araudi iraunkor bat finkatu zuen. Sentsibilitate desberdinen ordezkari, idazkaritza bederatzi kidek osatua da eta hiru dira eledunak: Richard Irazusta, Panpi Dirassar eta Xabi Larralde. Iparraldeko talde abertzaleen dinamikarako lanabes zedarria izan da. Abertzaleak talde txikitan funtzionatzen usatuak zeuden eta logika eta jokamolde hura aldatzea lortu du ABk. Batasunean jardutea helburu izaki, sektore ezberdinak biltzea lortu du, eta arian-arian EB, EMA eta HA alderdiak ia-ia desagertzera eraman.
Iparraldeko abertzaletasunak behar duen alternatiba politiko bezala finkatzen ari da AB. Hegoaldeko ezein alderdiren adarra izan gabe, Iparraldearen kontzientzia eta logika abertzalearen arabera diharduena. Iragan urtean Euskal Herria departamenduaren sorrera eta euskararen ofizialtasunaren alde abiatu zuen kanpainarekin aitzina darrai. Baliteke luze gabe, bigarren manifestazio handi batera herritarrak deitu izatea. Anartean, kanpaina honen barnean aipatu eskubideen aldeko 30.000 sinadura biltzea du xede, jagoitik 11.000 bildu dituelarik


Azkenak
Gazteen soldata %10 igo den heinean, prezioak %31 garestitu dira 2010etik

Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, 18 eta 34 urte bitarteko gazte soldatadunen hileko batez bestekoak lehenbiziko aldiz gainditu du 1.500 euroko langa. 2010arekin alderatuta, ordea, 142 euro besterik ez da igo.


2025-01-07 | Leire Ibar
‘Behin betiko’ lelopean egingo du Sarek urtarrilaren 11n Bilboko manifestazio nazionala

Konponbide prozesuari eta etxeratze prozesuari behin betiko amaiera emateko aldarrikatuko dute, eta euskal preso behin betiko etxean nahi dituztela. Laguntza ekonomikoa jasotzeko Bizumkada Nazionala ekimena jarri dute martxan.


2025-01-07 | ARGIA
Robert Hirigoien hil da, Herri Urratsen sortzaileetakoa

Urtarrilaren 4an hil zen Robert Hirigoien euskaltzalea (Larresoro, Lapurdi, 1944). Ostegunean eskainiko diote azken agurra, jaioterrian (10:00etan). Herri Urrats festaren sortzaileetako bat izan zen, baita Lapurtarren Biltzarraren, Kanboko ikastolaren eta euskara eta euskal... [+]


2025-01-07 | Leire Ibar
Baztango Batzar Nagusiak elkartasuna adierazi die Aroztegiko obra gelditzeagatik auzipetutako zazpi herritarrei

Aroztegiko auzipetuei elkartasuna adierazi eta absoluzioa eskatzeko mozio bat onartu du Baztango Batzar Nagusiak. Urtarrilaren 2an egindako bileran, mozioaren aldeko bozketan aldeko 25 bozka, kontrako bi eta hiru abstentzio izan dira.


Ultraeskuinari proposatu diote gobernua osatzeko Austrian, hesia ezarri ziezaioketen arren

Irailean egin ziren hauteskundeak eta aise nagusitu zen FPÖ alderdia, botoen ia %30 eskuratuta. Bazen aukera ultraeskuinari hesia ipintzeko, baina ez dira ados ipini demokristauak eta sozialdemokratak.


Laborantza bozen usaina

Berriz hasi dira laborarien manifestaldiak frantses estatu guzian. Sindikatu desberdinek aldarrikapenak hedatzen badituzte ere, entzun den lehena eta komunikabide nagusietan gomit izan dena, FNSEA "nagusia" izan da. Zer du saltzeko? Gezur andana bat ahal bezainbat boz... [+]


2025-01-07 | Jon Torner Zabala
Autobus zerbitzua zabaldu dute Ipar Euskal Herrian, mugikortasuna hobetzea helburu

Urtarrilaren 6az geroztik autobus linea berriak daude Zuberoan, Nafarroa Beherean eta Lapurdin. Halaber, zerbitzuen maiztasuna ere hobetu da, Euskal Hirigune Elkargoko Mugikortasun Sindikatuak eta RATP konpainiak elkarlanean bultzatutako egitasmoari esker. Bestetik, 12 urtez... [+]


2025-01-07 | Leire Ibar
Barakaldoko hilketa matxista salatzeko asteartean mobilizazioak antolatu dituzte

84 urteko andrea erail zuen bere semeak urtarrilaren 3an euren etxebizitzan. Kolpeka hil zuela azaldu dute zenbait iturrik. Astearte arratsaldean egingo dira elkarretaratzeak Barakaldon eta Euskal Herriko lau hiriburutan.


2025-01-07 | Gedar
Beste eraso arrazista bat Miarritzen

 Uber gidari batek jasan zuen erasoa: bortizki jo eta irain arrazistak egin zizkion bezero gazte batek. Baionan eta Arrigorriagan ere izan dira eraso arrazistak berriki.


2025-01-07 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Itsasontzigintzaren itzal luzea ageri da Hego Koreako krisian

Hego Koreako krisia autoktonoa ala inportatua ote zen galdetzen nion neure buruari duela hilabete hura sutu zenean. Baretu ez baizik mindu egin denez auzia, batere argi ez dudan erantzunaren bila jarraitu beharko dugu. Geografikoki urrutiko kontua bada ere, oso gertuko ondorioak... [+]


Errege Magoen desfilean zati lasaiak tartekatu dituzte, autisten elkarteek aldarrikatuta

Dezibelio eta argiztapen muturrekoak ohiko diren makro-ikuskizunen eta makro-estimuluen garaiotan, autismodun haurren bueltako elkarteek aspalditik egindako eskaera zabaltzen ari da pixkanaka, baita Errege Magoen desfileetan ere: ez musika, ez argiztapen, ez abiadura... [+]


2025-01-06 | Jakoba Errekondo
Elkarren beharra bizitzeko

Lagun txiletar batek bere herriko istorio bat kontatu dit, eta ahoa bete inplante utzi nau. Han “quintral” esaten dioten landare batena da, Tristerix corimbosus. Txile eta Argentina hegoaldeko baso epeletan bizi da, eta gure lurralde epeletan hazten den mihuraren... [+]


Eguneraketa berriak daude