Erreka zulotik mendi gailurrera


2017ko azaroaren 28an
Orozkotik Baranbiora doan errepideko bihurgune estu batetan, Arbaitza auzorako errepidea abiatzen da ezkerrera. Autoa bidegurutzean utzirik, pinudian barrena zutoin adierazgarrien esanak jarraitu, eta eskuineko bidean gora egingo dugu. Pare bat kilometro aurrerago, harizti txiki bat zeharkatuta, baserri ingurura helduko gara. Harrigarria da honelako leku malkartsu eta deserosoetan ere baserri dotoreak agertzea, eta ez dira ez, nolanahikoak Arbaitzarte eta Arbazagoiko baserriak. Pinudia ustiatzeko eraiki diren pistak jarraituz, eta Arbaitza erreka beti eskuinean dugularik, bidean dauden putzuetan geldialdiren bat egin eta bertan dauden zapaburuei so eginaz, hainbat anfibio topatuko dugu, uhandre palmatua adibidez. Pistan zehar Gorbeiako natur parkean sartzen garela jakinarazten digun karteltxo bat pasako dugu, landaredia ere aldatzen hasten da eta pare bat kilometro egin ondoren hariztian sartzen gara. Errekara hurbiltzean haltza, hurritza eta erreka ertzeko zuhaitz eta zuhaiskak ugaritu egiten dira.
Aurrerago, ikazkinek eginiko txondorren arrastoak, lau bat metroko diametroa duten lautadak nabari dira. Basoa gune batzuetan oso hezea denez, goroldioek harriak estaltzen dituzte, eta zuhaitzak zutik daudela hasten dira usteltzen. Beraz, adi ibili zuhaitzei heldu baino lehen, muturra hautsi nahi ez baduzu behintzat. Usteltzen hasiak diren zuhaitz eta egur zatietan, onddo eta bakterioek eginiko lanaren ondorioz egurrak kolore bereziak hartzen ditu, gorria, urdina, berdea... Basoaren itxura liluragarriak Basajauna bertatik igaro dela diosku. Ez da harritzekoa izango oreinak ikustea, Altube gertu baitago, eta han baitago Euskal Herriko orein populaziorik handiena. Basoan gora baldintzak idortu egiten dira, eta ametzak haritza ordezkatzen du. Basopean ere lore apainak daude

Erythronium dens-canis
adibidez, hostoak orbainez beterik dituen arroxa kolorekoa bera.
Artzainek sortutako larreetara iristean, erreka utzi eta maldan gora egingo dugu pago-motz bakanekin topatuz, harresi eta artzaien atseden leku ziren txabolen arrastoekin, artean. Belardietako ardi gorotzetan hainbat kakalardo koprofago ibiliko da.
Eskuinean dagoen muinora igo eta ekialdera jarraituz aurreko mendixkatik igarotzen den bidearekin bat egingo dugu, eta hau eskuinera jarraituz Kolometa mendiaren 1.001 metroko gaina burutuko dugu.
Bertatik Itxina ikus genezake, urak kararria azukre koskorra umeen ahotan bailitzan disolbatuta emandako paisaje elkorra, koba eta leizez betea. Hodeiek utziz gero behintzat Bizkaiko eta Arabako hainbat gailur ezagutzeko aukera oparoa izango dugu.
Gailurretik 500 metrora dagoen bordara jaitsiko gara ondoren, haranean eratzen den zohikaztegira hurbilduz. Garai batean zohikatz hau erregai modura erabiltzen zen, baina orain hezegune hauek babestuta daude, bertan bizi den hainbat anfibiori bizilekua eskaini nahirik. Kilometro batera haranean behera eginez Arbaitza errekarekin topatuko gara berriro ere. Bidezidorrak eta pistak jarraituz, erreka begibistatik galdu gabe, ibilbidea hasi dugun lekura iritsiko gara

Azkenak
2024-10-04 | ARGIA
Hego Euskal Herriko umeen %8,3ak ikusmena zaintzeko zailtasunak ditu

EAEko haurren %6,4ak eta Nafarroakoen %10,2ak ikusmen pobrezia du. Visión y Vida elkarte espaniarrak egin du estatuko azterketa. Txostenaren arabera, ikusteko arazoak dituzten haurren eragozpen larriena da ez duela minik egiten, eta familiek, baliabide ekonomikorik ez... [+]


Gazako genozidioak urtebete: gertaera nagusiak

Urtea bete da Hamasen urriaren 7ko erasoak gertatu zirenetik. Ordutik, Israelek Gaza suntsitu du eta guda inguruko herrialdeetara zabaltzen ari da pixkana. Urtebete honetako gertaera nagusiei errepasoa emango diegu kronologia honetan.


2024-10-04 | ARGIA
Guardia Zibila omenduta, biktima batzuk berriz biktimizatzen direla salatu du Memoria Osoak

Memoria osoa ekimenak salatu du biolentziaren biktima izan direnen arteko desberdintasunak bultzatzen ari direla hainbat instituzio, eta norabide hori zuzentzeko deia egin du. Ekimenak estatuen biolentziaren hamabost biktima elkarte biltzen ditu. Urriaren 12an Guardia Zibilak... [+]


2024-10-04 | Gedar
Gasteizko udaltzainek ere taser pistolak izango dituzte

Bi T10 pistola elektriko erosiko ditu udalak, baina beste sei erostea eskatu dute poliziek. Arma zurien erabileraren ustezko gorakada hartu dute aitzakiatzat, erabilera justifikatzeko. Gero eta udaltzaingo gehiagotan ari dira taser pistolak eskuratzen; Ertzaintzaren BIZKOR... [+]


Bizitza luzea Entzia Bonelli arrano gazteari

Arabako Mendiak Aske elkarteak zorionak eta eskerrak eman nahi dizkio Arabako Foru Aldundiko Natura Ingurunearen Zerbitzuari, Bonelli arranoa gure lurraldean berriro sartzeko Aquila a-Life proiektuarekin lortutako arrakasta dela eta.
Guztiz kontziente gara proiektu honek... [+]


2024-10-04 | Irutxuloko Hitza
Donostiako Udalak gaikako bilketa betetzen ez duela salatu du Eguzkik

Donostiako Udalak iragan osteguneko udalbatzarrean iragarri zuen moduan, zaborren tasa % 26,5 igoko du, 2025eko urtarriletik aurrera, Hondakinen 7/2022 Legeak horretara behartzen duela argudiatuta. Eguzkik, ordea, salatu du legea kostuei begira aplikatzen duela soilik, eta... [+]


Garbitzaile batek gurpil-aulkian ekin behar izan dio lanari Iruñeko Mendigoiti ikastetxean

Maria Elena Escudero 56 urteko emakumea azkenean Mendigoiti ikastetxeko bere garbitzaile lanera itzuli behar izan da ostegun honetan, Iruñeko Mendillorri auzoan. Asteazkenean ez joateko esan zioten Zaintzen enpresakoek eta ostegunean berriro baietz, aurkezteko lantokian.


Haurrekin alzheimerraz mintzatzeko gakoak

Alzheimerraren inguruan haurrekin naturaltasunez hitz egitea du helburu ‘Arrain bat bezala’ antzezlanak. “Zenbat eta lehenago landu orduan eta gutxiago estigmatizatzen da”, nabarmendu du Ana Maestrojuán zuzendariak.


Wikipediaren hizkuntza gutxituen biltzar batean bizitakoak

Lanopor egun batzuk izan nituen joan den astean. Oporrak ziren, baina ordu batzuk dedikatzen dizkiodan afizio bati emanak izan ziren, biltzar batean inbertituak: hotelean lo eta hotel bereko areto batean jardunaldiak goiz eta arratsaldez. Ordu gutxi batzuk geratzen ziren hiria... [+]


Lapurdi zeharkatzekoa duen AHT proiektuaren aurka mobilizatzeko deia luzatu dute

Lapurdi zeharkatuko lukeen AHT egitasmoa aitzina doala salatu du ingurumenaren alde dabiltzan elkarteen artean osaturiko CADE kolektiboak. Urriaren 12 eta 13rako jarri du hitzordua, Gironda eskualdean Lurraren Altxamenduak sareak antolaturiko protestari sostengua erakutsiz.


Uri Tzafon mugimendua: Jainkoaren izenean, Libano kolonizatzera

Uri Tzafon 2023ko martxoan sortu zen, ehunka batzuk kide dira, baina milaka jarraitzaile ditu jada eta tinko jarraitzen du bere ideia nagusia saltzen: Libanoko Litani ibaitik hegoalderako lurraldea Galilearen iparraldea da, beraz, "koloniza dezagun".


2024-10-03 | Leire Ibar
UGTk Euskotreneko hizkuntza eskakizunen aurka jarritako eskaera atzera bota du EAEko Justizia Auzitegiak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak atzera bota du UGT sindikatuak Euskotreneko egonkortze prozesuko euskara eskakizunen aurka egindako eskaera. UGT sindikatuak horren aurka eskaria egin zuen eta epaileak azpimarratu du eskakizunak UGTk berak sinatutako lan-hitzarmenean onetsita... [+]


Eguneraketa berriak daude