"BILBO TXIKITZERA JO DA, INDARTSUA IZAN EZ DADIN"

  • begira. Euskal Hiritarren Egitekoak (ICV) Bilboko udal taldea bere inguruan sortu zen EAJrekin harremanak okertu eta alderditik kanporatua izan zenean.

2021eko uztailaren 21ean
Azken boladan nahiko isil zabiltzate; ez zarete ez zu, ez zure alderdia Euskal Hiritarren Egitekoak (ICV), komunikabideetan gehiegi azaltzen. Zertan ari zarete lanean orain?
Une honetan auzitegietan gara euskal komunikabide publikoen aurka, boikoteatu egin gaituztelako. 32.000 pertsonaren ordezkaritza politikoa garen arren –UA baino gehiago eta Bizkaian EAren bikoitza–, EITBk betoa jarri digu eta horrexegatik gara auzitan. Espainiar komunikabideen betoa ere badugu. Zuzenbidez antena eskubidea daukagun arren, ez gaituzte inoiz eztabaidetara gonbidatzen eta Bizkaiko Batzar Nagusietan mintzatzen garenean ere zero segunduz ateratzen gaituzte. Hortik abiatuta, zertan ari garen? Bada jarduera politiko hurbilean ari gara bai Bilbon eta baita Batzar Nagusietan ere. Bilbon hirugarren indar politikoa gara botoetan, EAJ eta PPren atzetik.

Beharbada ICV zure pertsonaren karismaren inguruan sortzen den alderdia denez, zuen ideario politikoa ez da oso ezaguna Gipuzkoa edo Nafarroan.
Nik ere ez dut Abertzaleen Batasunarena edota Batzarrerena ezagutzen, baina alderdi bakoitzak sorburu bat dauka, eta pertsona batzuk daude. Gaur egun, salbuespentxoren bat izan ezik, alderdi guztiak pertsona batek gidatuak dira. Balioa daukana botoen kopurua da, eta guk beste batzuen botoen bikoitza dugu. Botoa proiektuarenganako konfidantzagatik ematen da, eta guk politikagintzan dagoen ustelkeria salatzen dugunez isilarazi egiten gaituzte. Interesa dago gobernuaren barruan zer gertatzen den ezagutu ez dadin. Eta horretarako modu aproposenetakoa komunikabideetarako bideak ixtea da. Hori Euskal Herrian egiten ari da eta nik zeharo salatzen dut. Telebistan inoiz ez ateratzeak, dudarik gabe eragina du Nafarroan gu inork ez ezagutzean. Lizarra-Garaziko ituna sinatu dugu eta ez da inor enteratu. Sinatu dutenek ere ez digute utzi adierazten, egun batez eta 5 minutuz behintzat, zergatik sinatu dugun. Haiek, artean, milaka ordu ematen dituzte telebistan. IU-EBk hiru euskal hiriburuetan baino boto gehiago dugu, eta CDNk baino askoz gehiago, baina ez zaigu aitortzen. Hori oso antidemokratikoa da.

Bada, zergatik sinatu zenuten Lizarra-Garaziko akordioa?
Gernikako Batzar Orokorretan esan nuen bezala, hiru arrazoi oinarrizko dira: herri honen gehiengoaren borondatea errespetatu egin behar dela uste dugulako, bakea lortzea funtsezkotzat dugulako, eta aukera berdintasunaren printzipioan sinesten dugulako.

Euskal eta espainiar nazionalismoaren arteko bipolarizazioa hain gordin agertzen ari denean, non kokatzen zarete?
Datozen udal hauteskundeetan Bilbon Bilbori buruz hitz egingo dugu, eta Barakaldon eta Getxon ere zerrendak aurkeztuko ditugunez, han ere bertako arazoez. Ez dugu alderdi politiko bihurtu nahi, eta ez diogu eztabaida horri helduko, gertukoari baizik. Dena den, batzuetan halako bipolarizazio egoerak sustatuak dira.

Zein helbururekin sortu zen ICV, eta zeintzuk dira gaur egungo helburuak?
Euskal talde politiko bezala jaio ginen –ez alderdi gisa–, hiritarrek instituzioetan gehiago parte hartzeko irizpidean oinarriturik. Erreferendumen aldeko jarrera dugu arazo lokalei dagokienez behintzat. Euskal esparru ekonomiko eta sozialaren ideia ere garatu dugu, botere ekonomikorik gabe ez baitago botere politikorik. Hortik aurrera ez dugu osatzen ideologia itxi bat, hauteskundeetara aurkezten den herri mugimendua baizik. Beste gizarte mugimendu batzuk ez dute pauso hori ematen eta erdibidean geratzen dira, baina guk eman egin dugu.

Zein lan zehatzetan ari da orain Jose Maria Gorordo?
Oposizio politikoan gabiltza. Bilboko Udalean eta Batzar nagusietan proposamen gehien egin duen alderdia gara.
Oposizioan modu ezberdinean egiten da lana, ustelkeriatik urrunago, eta zintzokiago. Bilboko auzoetan egiten dugu lan, oso utziak baitaude, eta orain hauteskunde-aurrean gaudelarik, auzoetan galdeketa kanpaina bat egiten ari gara haien iritziak aditzeko. Gure gainetik alderdi politiko bat ez izateak haien aginduen zain ez egotea dakar, eta malgutasun hori oso egokia da udaletan lan egiteko.

Auzoez ari zarela, azken boladan badirudi Bilboko zentrua ari dela batez ere indartzen, zerbitzu-hiria bihurtuz, Abandoibarrarako proiektuaz nola ikusten duzu hiriaren bilakaera azken urteotan?
Abandoibarrako proiektua lamentagarria da. Hainbat etxebizitza-bloke eraiki behar dute eta Doña Casilda parkea enkajonatu. Egitasmo honen aurkako hainbat zuzenketa aurkeztu dugu. Zera planteatzen dugu: lehenik, egiteko den zentru komertzialaren egitasmoa bertan behera gera dadila, dudarik gabe ehundaka dendaren itxiera ekarriko baitu, parkea ondo egin dadila eta, proiektu osoa aldatu eta gero, erreferendum bat egitea. Ekaineko hauteskundeak egitasmoa geldiarazteko funtsezkoak izango dira: Abandoibarra Bilbo hiria hedatzeko geratzen den espazio bakanetakoa da, eta hobeto pentsatua egin beharko litzateke; eta duda kasuan gelditu.

Zu alkate zinenean atzera bota ziren proiektu erraldoiak, hala nola Alhondigako kuboarena. Berriki eraiki diren proiektu handiek, Guggenheim museoak, Euskalduna jauregiak, zein iritzi merezi dizute?
Alhondiga eta bestelako proiektuekin Bilborentzat bide deigarri bat bilatzeari ekin genion, modernizatzailea. Alhondigako proiektuan Jorge Oteiza eta Paco Sainz de Oiza zeuden eta, egiazki, nik alkatetzatik dimititzearen arrazoietako bat izan zen hura, nire alderdiak ez baitzuen proiektua aurrera eraman nahi. Gerora, guk Bilborako bultzatzen genuen eredua jarraitu da. Kuboaren proiektua, dena den, hor dago eta Jorge Oteizak dioen bezala, ez dio egoteari utziko jendearen oroimenean egongo baita. Bere boladan ika-mika handia izan zen proiektuaren inguruan, eta niri zenbait euskal arkitektoren jarrerak harritzen nau, orduan iskanbila handia sortu baitzuten eta gero kanpoko arkitektoak etorri eta ahoa itxi baitute.

Baina Bilboko zentrua behinik behin badirudi gainditzen ari dela zerbitzu hiria izateko jauzia.
Esan dezagun bidean dela, baina nik beti esan dut eta baita gaur ere, zerbitzu hiriak industria behar beharrezkoa duela, industriak oinarria izan behar du. Enpresarik ez badago, gero ez da dirurik izango taxi eta errestaurantetan xahutzeko.

Hainbat kultur gune berri sortu da Bilbon. Nola ikusten duzu Bilbo kultur-hiria?
Nahiko jarduera da. Musika talde asko dago; potentziatu beharreko mundua da hiri kosmopolita nahi badugu. Herri partaidetza bultzatu beharra dago batez ere, kontzertu handiak etortzea beti egokia den arren. Duela 10 urte Rolling Stones eta Bruce Springsteen ekartzekotan izan ginen, eta Athleticek ez zuen nahi izan. Bilbok kontrako handi bat dauka ez baitu tamaina ertaineko lokalik. Batetik San Mames da, gero La Casilla –txikiegia– edota zezen plaza –eguraldiaren baldintzapenarekin beti–.

Ekaineko Udal Hauteskundeei begira, EAJ eta EAk elkarrekin aurkeztuko dituzte zerrendak hainbat herritan. ICV nola kokatzen da?
Hori ez dago konfirmatua, baina nire iritzia da batak bestea irentsi, desagertarazi nahi duela. EAko boto emaile askori asko kostatuko zaio Arzalluzi botoa ematea. Botoak gehitu ordez, gutxituko zaizkie, ziurrenik Bilboko EAko boto emale askok guri emango baitigu botoa.

Euskal nazionalismoa birformulatu egin behar dela aipatu izan duzu. Zertan datza birformulatze hori?
Ni EAJtik kanporatzeko arrazoietako bat zera izan zen: bakea eraikitzeko guztiekin kontatu behar zela esatea, hau da, ezin zela HB baztertu. Kanporaketa espedientean ageri da hori. Bederatzi urte beranduago haiek hortik jo dute. Erantzun beharko litzatekeen galdera zera da: euskal herritarrek zer nahi dute? Galdera hori ez zaie oraindik herritarrei egin.

Nazionalistatzat duzu zure burua?
Nik herriaren gehiengoaren nahia errespetatzen dut, haren ordezkari bainaiz. Beldur ematen dit formulazio utopikoegiak eta estrategikoegiak egiten baditugu ahaztu egingo ote dugun egunerokoan hemen ustelkeria dagoela, lanpostuetara entxufez sartzen dela. Hiritar mugimendua gara, ez alderdi politikoa, eta halako iritziak emango bagenitu izatea nahi dugunari utziko genioke.

Horrek azaltzen al du Udal Ordezkarien Biltzarrean zuek egon ez izatea?
Hori litzateke lehen arrazoia, bigarrena da ez zigutela deitu. Lizarra-Garaziko Ituna ere bigarrenean sinatu genuen, gutaz orduan oroitu zirelako.

Bilbo Euskadiko hiriburu?
Erreibindikazioa serioa da. Batzuek Iruñea diote, baina zergatik, inoiz ez bada izan, Ez dago mundu osoan parlamentu bat non 1.200.000 pertsonak beste 300.000ren adinako ordezkaritza duten. EAJk ez du ezer esaten horri buruz, PSOEk ere ez Euskal Herriari proiektu bezala ondo letorkioke hiri lider bat edukitzea, Katalunian bezala adibidez. Hemen, ordea, piskanaka Bilbo txikiagotzera jo da, hiri indartsua izan ez dadin. Nazionalismoa modernizatzeaz mintzo naizenean, «herri bat boto bat» mentalidadeaz ari naiz ere. Ez da egia herri bakoitzari boto bat dagokiola, ertaroko mentalidadea da hori, 800 biztanleko herri batek ezin baitezake Bilbok adina boto izan.

Eta non gertatzen da hori?
Ur Partzuergoaz ari naiz, adibidez, zeren bertan milaka milioi dago tartean, eta Bilbok ez dauka dagokion ordezkari kopurua. Zergatik? Horrela, Bilboko alkatetza galduko banu, Partzuergoan nagusitasuna manten baitezaket herriei esker. Hori antidemokratikoa da. Gauza horiez ez da mintzatzen inor ez delako komeni, eta guk horretaz hitz egin nahi dugu. Euskal Herrian hauteskunde barruti bakarra egon dadila eskatzen dugu, bestela UA bezalako produktuak sortzen baitira, bost mila botoz Araban ordezkari bat lor dezakezulako, eta Bizkaian aldiz berrogei milatik gora behar dira bakar hori eskuratzeko. Ereduak bideratzen du hori. Ordezkaritza benetan demokratikoa izan dadin aldatu egin behar da. Zein da hiriburua Iruñean kokatu nahi izateko argudio historikoa? Guk batez ere herriaren antolaketa birkontsideratzea eskatzen dugu.

Zeren bila zabiltza bizitzan?
Zorionaren bila, bizitza bakarra baita. Orain dela bi urte Merkatal Ganbarako nire betiko lanpostutik ere bota egin naute. Auzitegietan nago horregatik ere. Pertsona baten jardueran litekeen elementurik distortsionatzaileena da irizpide politikoengatik lanetik botatzea. Ez dut inoiz lanetik arrazoi politikoengatik bota duten beste politikaririk ezagutu. Borrokatu egin behar da, eta pentsatzen duzuna esan. Zure askatasunaren balioa oso balio handia da. Ni erratu egingo nintzen, baina agertutako adoreaz ez naiz damutzen. Maila pertsonalean lanpostua berreskuratzea dut helburu une honetan, eta borrokan jarraitzea. Norberaren bidea jarraitzen jakitea balore bat dela uste dut, eta alderdi batek lotzen bazaitu jai duzu

GAINBEHERAN
GAINBEHERAN
Karismatikoa izaki, aldekoak eta kontrakoak ditu, baita populista ospea ere. Plentzian zinegotzi eta EITBko zuzendari izan zen Bilboko alkate izan aurretik. EAJtik kanporatua, ordaina pairatzen ari da oraindik. 51 urte dituela, abokatu lanean hasi berri da duela bi urte Merkatal Ganbarako betiko lana galdu ondoren. Euskal Hiritarren Egitekoak (ICV) taldearen bozeramaile da Bilboko Udalean eta Bizkaiko Batzar Nagusietan.


Azkenak
2025-01-07 | Julene Flamarique
Itxiera mehatxua gainean dutela itzuli dira lanera Ezkirotzeko BSHko langileak, ostiraleko bileraren zain

Abenduaren 16an iragarri zuen multinazionalak Nafarroako lantegiaren itxiera. Ekoizpenari “normaltasunez” ekitea eskatu die langileei Ezkirotzeko zuzendaritzak, baina sindikatuek “ezinezkotzat” jo dute. Lan Ministerioak bilera deitu du ostiralerako... [+]


Gazteen soldata %10 igo den bitartean, prezioak %31 garestitu dira 2010etik

Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, 18 eta 34 urte bitarteko gazte soldatadunen hileko batez bestekoak lehenbiziko aldiz gainditu du 1.500 euroko langa. 2010arekin alderatuta, ordea, 142 euro besterik ez da igo.


2025-01-07 | Leire Ibar
‘Behin betiko’ lelopean egingo du Sarek urtarrilaren 11n Bilboko manifestazio nazionala

Konponbide prozesuari eta etxeratze prozesuari behin betiko amaiera emateko aldarrikatuko dute, eta euskal preso behin betiko etxean nahi dituztela. Laguntza ekonomikoa jasotzeko Bizumkada Nazionala ekimena jarri dute martxan.


2025-01-07 | ARGIA
Robert Hirigoien hil da, Herri Urratsen sortzaileetakoa

Urtarrilaren 4an hil zen Robert Hirigoien euskaltzalea (Larresoro, Lapurdi, 1944). Ostegunean eskainiko diote azken agurra, jaioterrian (10:00etan). Herri Urrats festaren sortzaileetako bat izan zen, baita Lapurtarren Biltzarrarena, Kanboko ikastolarena eta euskara eta euskal... [+]


2025-01-07 | Leire Ibar
Baztango Batzar Nagusiak elkartasuna adierazi die Aroztegiko obra gelditzeagatik auzipetutako zazpi herritarrei

Aroztegiko auzipetuei elkartasuna adierazi eta absoluzioa eskatzeko mozio bat onartu du Baztango Batzar Nagusiak. Urtarrilaren 2an egindako bileran, mozioaren aldeko bozketan aldeko 25 bozka, kontrako bi eta hiru abstentzio izan dira.


Ultraeskuinari proposatu diote gobernua osatzeko Austrian, hesia ezarri ziezaioketen arren

Irailean egin ziren hauteskundeak eta aise nagusitu zen FPÖ alderdia, botoen ia %30 eskuratuta. Bazen aukera ultraeskuinari hesia ipintzeko, baina ez dira ados ipini demokristauak eta sozialdemokratak.


Laborantza bozen usaina

Berriz hasi dira laborarien manifestaldiak frantses estatu guzian. Sindikatu desberdinek aldarrikapenak hedatzen badituzte ere, entzun den lehena eta komunikabide nagusietan gomit izan dena, FNSEA "nagusia" izan da. Zer du saltzeko? Gezur andana bat ahal bezainbat boz... [+]


2025-01-07 | Jon Torner Zabala
Autobus zerbitzua zabaldu dute Ipar Euskal Herrian, mugikortasuna hobetzea helburu

Urtarrilaren 6az geroztik autobus linea berriak daude Zuberoan, Nafarroa Beherean eta Lapurdin. Halaber, zerbitzuen maiztasuna ere hobetu da, Euskal Hirigune Elkargoko Mugikortasun Sindikatuak eta RATP konpainiak elkarlanean bultzatutako egitasmoari esker. Bestetik, 12 urtez... [+]


2025-01-07 | Leire Ibar
Barakaldoko hilketa matxista salatzeko asteartean mobilizazioak antolatu dituzte

84 urteko andrea erail zuen bere semeak urtarrilaren 3an euren etxebizitzan. Kolpeka hil zuela azaldu dute zenbait iturrik. Astearte arratsaldean egingo dira elkarretaratzeak Barakaldon eta Euskal Herriko lau hiriburutan.


2025-01-07 | Gedar
Beste eraso arrazista bat Miarritzen

 Uber gidari batek jasan zuen erasoa: bortizki jo eta irain arrazistak egin zizkion bezero gazte batek. Baionan eta Arrigorriagan ere izan dira eraso arrazistak berriki.


2025-01-07 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Itsasontzigintzaren itzal luzea ageri da Hego Koreako krisian

Hego Koreako krisia autoktonoa ala inportatua ote zen galdetzen nion neure buruari duela hilabete hura sutu zenean. Baretu ez baizik mindu egin denez auzia, batere argi ez dudan erantzunaren bila jarraitu beharko dugu. Geografikoki urrutiko kontua bada ere, oso gertuko ondorioak... [+]


Errege Magoen desfilean zati lasaiak tartekatu dituzte, autisten elkarteek aldarrikatuta

Dezibelio eta argiztapen muturrekoak ohiko diren makro-ikuskizunen eta makro-estimuluen garaiotan, autismodun haurren bueltako elkarteek aspalditik egindako eskaera zabaltzen ari da pixkanaka, baita Errege Magoen desfileetan ere: ez musika, ez argiztapen, ez abiadura... [+]


Eguneraketa berriak daude