140.000 EUSKAL LANGABETUK EZ DU LAGUNTZARIK JASOTZEN
- ere, Hego Euskal Herriko lau langabetutik batek baino ez du kontribuziorik jasotzen. EAEko Gobernuak etengabe eskatzen duen eskumenetakoa da INEMena. Madrilek entzungor darrai.
INEMek Estatu mailako langile soldatadun guztiek langabezi estaldurarako egiten dituzten kotizazioei esker lortzen du dirua. Horren arabera, INEMeko diru-kutxek ehundaka mila milioi pezeta jasotzen dute Hego Euskal Herriko langileengandik, erakunde eta sindikatu ez-euskaldunek kontrolatzen duten dirutza, izan ere.
Hasieran aipatutako datuak, ELA sindikatu abertzaleak mahaigaineratu zituenak dira, Espainiako Gobernua, UGT eta CCOO sindikatuak iraupen luzeko langabetuentzako langabezi sariaren inguruan eztabaidatzen ari ziren une berean, hain zuzen. Negoziaketa honetan aurrerapauso esanguratsurik emango ez balitz, mobilizazio garrantzitsuak antolatzeko arriskua legoke. Gernikako Estatutuaren baitan dagoen, eta beraz Eusko Jaurlaritzak etengabe eskatzen duen eskumenetariko bat da INEM. Madrilek ordea, entzungor jarraitzen du. INEMek Madrilgo Gobernuaren menpe jarraitzen duen bitartean, Estatuan gehiengoa osatzen duten sindikatuek baizik ez dute horren gainean negoziatzeko eskubidea, CCOO eta UGTk alegia. Hego Euskal Herrian gehiengoa osatzen duten ELA eta LAB negoziaketa horietatik at geratzen dira.
Zergatik ez du langabezi saririk jasotzen Hego Euskal Herriko hainbeste langabetuk? Kasu batzuetan, indarrean diren diru-laguntzak agortu dituztelako edo sekula lanik egin ez dutelako; beste batzuetan aldiz, laguntza hori jasotzeko behar adinako lan urteak lortu ez dituztelako. Sozialki inolako babesik ez duen sektore bati buruz ari gara eta euskal gizartea bezalako gizarte batek ezin dio egoera larri hau arintzeko irtenbideak aurkitzeari uko egin.
Behin behineko neurriak alde batera utzita, euskal subiranotasun ezaren ondorioz euskal langileen patriketatik datozen baliabide ekonomiko horiek kontrolatu eta kudeatzeko ezintasuna uzten du agerian berriz ere egoera honek. Alderdi abertzaleek, beraz, INEM euskaldunok kudeatua izateko eskakizuna egiten dute.
CCOOek Estatu mailan eginiko txosten batek azken urteotan esparru horretan egiten ari diren murrizketen kontra ohartarazten du, horren ondorioak Hego Euskal Herrirako ere baliagarriak izaki. Txostenaren arabera, eta zenbatekoen murrizketa eta beherapenak direla-eta, 1993tik hona kontribuzio sarien onuradunak 300.000 pertsona gutxiago dira batez beste, laguntza sarien onuradunak 570.000 gutxiago direlarik.
Laguntza saridunak kontribuzio saridunekin alderatzean, nabarmen gutxitu direla eta babes sozialerako sistemaren gastu publikoa bidegabeki banatzen dela adierazten du txostenak, «
sari horien onuradunen antzeko banaketa zuzenagorik burutu gabe
Langabezi sariak, CCOOen esanetan, onuradunen % 57,3 hartzen du eta kontribuzio sariak % 42,7. Bestalde, onuradunen % 3,6k baino ez du diru-laguntza 21 edo 24 hilabetez gaindi izaten eta hilabete bat eta hiru arteko tarteak hartzen du onuradunen % 26. Langileen % 23k soilik erabiltzen du urte batez gaindi, hau da, hilabeteko 136.000 pertsonak
Esan dugu dagoeneko lau euskal langileetatik batek baino ez duela INEMetik langabezi saririk jasotzen –kontribuzio eta laguntza sariak, denak harturik–. Horrek inolako diru laguntzarik jasotzen ez duen 140.000 pertsona dagoela esan nahi du. Nola bizi daitezke? Familiek ondo asko dakite zer gertatzen den etxe bakoitzean. Baztertze eta marjinazio soziala ez dira asmakeria hutsa, errealitate gordina baizik. INEMetiko laguntza jasotzeko eskubiderik ez dutenak dira, hain zuzen ere, horren behar handiena dutenak. Jende horrentzat mauka ederra litzateke 52 urtetik gorako langabetuek –15 urtetan zehar Gizarte Segurantzan kotizatu ondoren– duten 51.000 (2.040 libera, 307 euro) pezetako laguntza eskasa jasotzea. Langabezian ere, mailak eta mailak daude.
Irakurleak langabetu hauek jasotzen duten diruaren berri izan dezan, hona hemen gutxi gorabeherako zenbateko batzuk. Langabezian dauden langileek, Gizarte Segurantzan behar adina kotizatu baldin badute, hileko 80.000 eta 120.000 pezeta arteko batez bestekoa jasotzen dute bi urtetan, aparteko ordainsaririk gabe. Bi urte horiek amaitutakoan, ez dute zentimorik ere jasotzen. 45 urtetik gorako langabetuek langabezi sariaren luzapena lor dezakete baldin eta Gizarte Segurantzan 15 urtez kotizatu badute gutxienez. 15 urtez baino gehiago kotizatu duten 52 urtetik gorakoek, INEMek berak urtero kontrolatzen dituen errenta jakin batzuetatik beste inolako irabazirik ez izatekotan, hileko 51.000 pezetako langabezi sari zehaztugabea jasotzeko eskubidea dute erretiro adinera heldu arte eta aparteko ordainsaririk gabe. Honako laguntza hau KPIaren igoeraren arabera berrikusten da urtez urte, baina igoera hori hain txikia izanik, ez dago gehiegi handitzerik
Enplegurako Institutu Nazionalak, INEMek, 1,6 bilioi pezetako (64.000 milioi libera, 9.638 milioi euro) diru-sarrera izango du aurten langabezi kotizazioak direla-eta. Horietatik 1,33 bilioi langabezi sarietara bideratuko ditu. Superavit garrantzitsua izan arren, 826.000 langabetuk, horietako 186.900 Hego Euskal Herrikoak, inolako diru laguntzarik ez izateko aurreikuspena egin du Espainiako Gobernuko Lan Ministerioak.
Horrela banatuko dira langabezi estaldurara bideraturiko 1,3 bilioi pezeta horiek: 615.406 milioi, lanean ziharduten bitartean kotizatu izan dutenei kontribuzio saria ordaintzeko; 252.986 milioi, Gizarte Segurantzari langabetu horien kuotak ordaintzeko; 287.917 milioi, 45 edo 52 urtetik gorako langabetuak izanik, gutxienez 15 urtez kotizatu dutenen langabezi saria ordaintzeko; 51.048 milioi, Gizarte Segurantzari horien gutxieneko kuotak ordaintzeko; eta azkenik 128.961 milioi, nekazal enplegu saria ordaintzeko.
Langabezi sarien superavitari dagokionez, politika aktiboetara zuzenduko da, kontratu iraunkorren enpresa-kuotetako hobarietara hain zuzen ere, Lan Ministerioaren arabera 290.000 milioi pezeta izango direlarik. Lan Ministerioaren esanetan, 1997ko lan erreformaren baitako 570.000 lan kontratu iraunkor lortzea espero da hobari hauei esker, orotara 850.000-900.000 behin betiko kontratuen lorpena aurreikusiz.
Familia bere gain duten, 45 urtetik gorakoak diren edota prestakuntza baxua duten iraupen luzeko langabetuei nolabaiteko babesa eskaintzeko asmoz, Lan Ministerioak enplegu tailerrak sortzeko nahia agertu du. Tailer hauetan lanbide prestakuntza jasoko dute eta baita bekak ere. Beken zenbatekoa dagokion ikastaro eta ogibiderako hitzarturik dagoenaren araberakoa izango da. Neurri honek gutxienez urte betez hileko ordainsaria jasoko duten 12.000 langabetu hartuko ditu Espainia osoan. Egitasmo hau kontuan izanik, INEMeko 1999ko Aurrekontu Orokorrak 64.100 milioi pezeta bideratu ditu.
Sindikatuek ordea, lehen aipaturiko INEMeko superavita ikusirik, neurri hori Espainian egoera beretsuan diren –langabezian bi urte baino gehiago, familia bere gain harturik, prestakuntza baxua eta 45 urtetik gorakoak– beste 250.000 pertsonarengana ere hedatzeko eskatu dute.
Datu ofizialen arabera, une honetan INEMetik kontribuzio saria jasotzen duten 446.264 pertsona daude Espainian, Gizarte Segurantzan kotizatu dutenak alegia. Beste 435.265 pertsonek ere jasotzen dute dirua INEMetik, kotizatu izan arren horretarako epeak agortu bazaizkie ere. Kasu hauetan eta familien beharrak gorabehera, INEMek estaldura epea luzatzen du, laguntza sari bihurtzen baitira orduan
EH Bizirik sarea makroproiektuen aurkako plataformen elkargunea da eta martxoaren 22an manifestazio nazionala deitu du Gasteizen: "Lekuko borrokez gain, esparru zabalagoan lan egitea ezinbestekoa dela jakitun, manifestazio honek sare osoari eragiten dien puntuak izango ditu... [+]
Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]
Atzo hasi ziren zabaltzen Iñaki Castro musika teknikariaren kontrako salaketak '@denuncias_euskalherria' kontuan, eta dagoeneko dozenatik gora emakumeren testigantzak bildu dira.
Azaroaren 21ean Errenteriako Torrekuan eta Badalaben egon nintzen "Komunikazio libreago baterantz trantsizioan" izeneko jardunaldian.
Lau egunez idekia izanen den merkatu bat antolatzen du Plazara kooperatibak euskararen aldeko beste hamar bat eragilerekin –horien artean ARGIA–.
Epaileari nahikoa izan zaio azaroaren 27an Ertzaintzak egindako deklarazioa kasua artxibatzeko. Erabakiaren aurrean helegitea aurkeztuko duela adierazi du Xuhar Plataformak. “Xuharrek ez du begia galdu, Ertzainak begia galduarazi dio”, salatu du mugimenduak.
Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.
Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.
Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.
Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]
Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]
Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]
Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.
Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]
