EIBARKERAREN GUTXIESPENAK BADU AZALPENIK
- ondorioak eta abar bildu ditu Antxon Narbaizak. Euskal Herriko beste hiztun askok ere bere euskararen gutxiespenaren zergatia ikusteko bidea zabaltzen du liburu honek.
Liburu hau egitearen ideiari buruz galdetzean «
lagunartean, Eibarko berbeta internazionala, Eibarko euskararen gutxiespena... aztertzeko gogoa sortu zitzaidan
Historia berreskuratu nahi izan du eibartar egileak. Euskaldun fededun topikoarekin apurtu, eta euskara beti ez dela ruralismoarekin lotuta egon erakutsi. Horretarako oso aukera ona eman dio bere herriko berbetak, Eibarren hiri-hizkera aberatsa baitzegoen gerra zibilaren aurretik ere, funtzio guztietarako erabiltzen zen hiri-hizkera.
Liburuan, Eibarko euskararen azterketa historikoa egiterakoan, hainbat testu eta idazlek berebiziko garrantzia dute. Alde batetik, eibarkeraren aldeko eta kontrako iritziak sortarazi dituzten autoreak aipatzen ditu Narbaizak, eta bestetik, liburuaren amaieran, eranskin modura, liburuaren edukia hobeto ulertu ahal izateko garrantzitsuak diren testu zenbait biltzen. Horretaz guztiaz gain, beste euskalki batzuk zergatik hobetsi diren ulertzeko ere biltzen ditu zenbait autorek esan eta idatzitakoak.
...Eibarko euskararen gutxiespena beste handiago eta orokor batean antzeman daiteke; hau da, bizkaieraren gutxiespenaren kontestuan
Eibarkerarekin eta bizkaierarekin parez pare gipuzkera eta euskara estandarra aipatzen ditu kontrapuntu bezala. Idazleak ez du euskalkien arteko eztabaida sortzea helburu, euskalkiak indartuz euskara batuari mesede egiten zaiola aldarrikatu nahi du. Honen harian, lanaren helburuetariko bat euskaldun hiztunak norberaren herriko hizkeraren berreskurapen beharraz ohartaraztea da.
Arrazoi extralinguistikoak dira benetan garrantzitsuenak
Mitina da benetan hitz klabea, hor zerbait ezberdina gertatzen da; jende laikoa igotzen da agertokira Eibarren, eta euskaraz mintzatzen da
Antxon Narbaizak arrazoi hauen guztien gainetik eibarkerak izandako ezaugarri nagusia goraipatzen du: praktizitatea. Baina, ez da horretara mugatzen, eibarkeraren aldeko argudioen artean mende honetan eibarko euskarari egindako goraipamenak ere bildu nahi izan ditu, besteak beste, Orixe, Altube eta Omaetxeberriak eginikoak.
Berebiziko garrantzia ematen dio idazleak hizkuntzaren erabilgarritasunari, bere esanetan «
erabiltzen ez delako da euskara pobrea, euskara ez bada funtzio guztietan erabiltzen, euskara pobretu egingo da
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Albiste izan da Gasteizko Errota auzoa azken asteetan, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak burutzen baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]
Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]
Abenduak hostoen kolore marroia dauka: lurrean, intxaurrondo biluziaren azpian, geratu diren hostoena. Intxaurrondoak bukatu du bere zikloa. Atseden hartzera doa: zuztarrak indartuz, elikatuz, nutritzea du helburu. Barrura begira, barrenak osatzeko garaian dago, orain arte egin... [+]
Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]
Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]