Espania'n Boxeoko Txapeldun Diran Bi Jokalarikin Izketaldia


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Jaime Martin (Toti) eta Benito Canal boxeolariei elkarrizketa.

Espania'n Boxeoko Txapeldun Diran Bi Jokalarikin Izketaldia
Benito Canal Pixu Aztunekoen Españiko Txapelduna Eta Toti Martin Euli Pixudun Boxeo Saleen Txapelduna
Gaur boxeua ekarri degu gure orrialdetara, itz asko egin bearra eman dun kirola batez ere aurten orreinbezte boxeadoreen eriotz errukarriagatik.
Eta bi boxeadorekin itz egitera joan naiz; biak boxeadore onak mutil jatorrak ta nere ustez kirolari bikaiñak.
Toti Martin'ekin asikodegu gure izketaldia.
Denok ezagutuko dezute Toti oraindala gutxi. Madriden irabasi duna "peso mosca"ren Españiako txapelketa.
Nik.–Ezan zaidazu Toti: Noiz eta nola asi zinan boxeuan?
Toti'k.–Emezaspi urtekin asi egin nintzan, zaletazunagatik bakarrik.
Nik.–Zure joka aldiak boxeuan?
Toti'k.–103 burruka; irabaziak 90; galduak 1O eta utsak 3.
Nik.–Zure garaypen aundiena?
Toti'k.–Askeneko "Campeonato Nacional"en finala.
Nik.–Derrotarik txarrena?
Toti'k.–1961'ko txapelketarako burruka baten Lopez'en aurka arbitruaren erabakiagatik puntuz galdu nuanean -
Nik.–Burruka gogorrena ?
Toti'k.–Prantzian, Prantziako Zubkanpeoi Roure'en kontra.
Nik.-Tokio'ko olinpiadara joango al zera ?
.Toti'k.–Bai noski baiña lenengo "Juegos Mediterráneos"etara joango nais.
Nik.–Zer iduritzen zaizu Benito Canal ?
Toti'k.–Urrutira iritxiko da, oso gaztea eta oso bizkorra da beraren pisurako.
Nik.–Eta zer esaten dirazu "ring"ean gertatu diran eriotz auetzaz?
Toti'k.–Estados Unidos'en oso bezterakoa da boxeua; an izan ere emen lagatzen ez dituan ukaldiak logatzen ditu ta, emendik gertatu diran eriotz oiek.
Nik.–Zuri gertatutako zer edo zer esango aldirazu?
Toti'k.–Bai. Andoainen gertatu zitzaidan nere bigarrengo burrukan. Ni baino askoz aundioko "pugil" baten aurka boxeatu bear nuan eta jende danak esaten zuan lenengo ukaldiakin lonara botako ninduala. Ola izan zan baina jaiki egin nintzan eta joka azi nintzan K.O. laga nuan sendagillearen bearra izan zuan bizkortzeko.
ZERUKO ARGIA garaipen azko opa dizkizu eta ezkerrik azko ematen dizuzu zure itzen gatik.
Bigarren boxeadroria Benito Canaldegu ezpañiago pixu txapelduna
.Mutil bikaiña. Ez nitzake ni izango beroren aurka boxeatuko nukena. Donostian dago soldaduzka egiten. Bera izatez gallegua da banan zortzi urtetik Bilbon bizi da orregatik euzkaldun bezela gogoan iribillitzea.
NIK.–Ezan zaidazu Canal nola azi ziñan boxeoan?
CANAL'ek. – Neroren gorputzagatik animatu ninduten boxeatzako. Zaildu nintzan eta nola ikuzi egin noan "Kualidadeak nauzkala" erabakinuben benetan artzea.
NIK.-Zembat burruka euki dituzu?
CANAL'ek.–Boxeozale bezela ogeta bost eta ogetabat irabaziak. Boxeadore legezko bezela amabi emendik, amaika irabaziak.
NIK.–Burruka gogorrena ?
CANAL'ek. – Etxeberriaren kontra lenengo euki noana Bilbo'ko zezen plazan. Orduban kendu nion titulua edo txapela.
NIK. – Zer iduritzen zaitu L'observattore Romano'k esan duna boxeuaz?
CANAL'ek.–Neretzat boxeua oso kirol jatorra da. Beste kiroletan bezela eriotzak gertatzen dira. Or daukazu automobilismua piloto asko iltzen dira eta gaiñera ikusten dagon jende asko.
NIK.–Zeñek euki zun zure ustez Kid PARET'en eriotzaren errua ?
CANAL'ek. – Nere ustez arbitruak (Erabaki trilleak).
NIK. –Boxeadoriak burruka bukatuta lagun gelditzen altzerate?
CANAL'ek.–Bai bezte kirolariak bezela. Ni Etxeberriarekin sei illabete egon nintzan ostatu batean; neretzat lagun onenetakoa da, eta bere pamilli dana ezagutzen det boxeadoriak ring'era ertetzen degu pelotariak kantxara bezela.
NIK.–Zein da zuretzat boxeadorik onena ?
CANAL'ek.-Galena.
NIK.-Zer iduritzen zaitzu Toti Martin?
CANAL'ek.-Berarekin entrenatu nintzan egun batzuetan Donostian eta Españiako tzapelketa irabaziko zuala uste osoa neukan.
NIK.-Ze asmo dituzu gerorako?
CANAL'ek.-Lizenziatutakuan atzerrian burruka batzuk jokatu eta merituak egitea IN GERMAN JOANSON len munduko txapeldun, eta orain Europako txapeldunarekin aurrez aurre neurtuaz.
NIK.-Zuri gertatutako zerbait esango aldidazu?
CANAL'ek.-Nere kaleko taberna batean sartu nintzan Bilbon. Mutil batzuk zeuden nik zembat urte nauzkan diskutitzen; batzuk 18 nauzkala esaten zuten; beste batzuk 20. Ia ezkuetara etorri ziran. Orduan nisartu nintzan; esan nien zein nintzan eta 21 urte nauzkala; ezkerrak an gertatu nintzala; an bukatu zan dana.
NIK.-Ezkerrikasko zure itz entzugarriengatik. Españiako tzapelketa ori dembora azkoan aukitzea opa dizut, eta bezte asko irabaztia ere bai.
Agur eta Toti bostekoa. Baña mesedez ez geiago iztutu.
Saizarbitoriatar Erramon
JAIME MARTIN (TOTI)
Jaio eguna: Villafranca de Navarra'n, 1942'ko loraillaren 3'an.
Pixua: 51 ta erdi kgr. ("Peso mosca").
Irabazle: Zaletasunen Españi'ko Txapelduna.
BENITO CANAL. Jaio eguna: Fontao'n 1940'ko dagonillaren 22'an. Pixua: 95 kgr. ( "Peso pesado "). Irabazle: 1962-63 jokaldian. Pixu daneren Espaiñia'ko Txapeldun.
5

GaiezKirolaBOXEOA
PertsonaiazMARTIN1
PertsonaiazCANAL1
EgileezSAIZARBITORKirola

Azkenak
Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin Gazaren kontrola segurtatzeko

Forensi Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako egoera... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


2024-11-22 | Sustatu
Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.


2024-11-22 | Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

 Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.


2024-11-22 | Julene Flamarique
Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]


Eguneraketa berriak daude