Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

larunbata 2025eko martxoaren 22an

«Egunen batean, ertzain batek bere aita izango du parean eta egurtu egingo du»

2021eko uztailaren 19an

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Gorka Martinez HBko kideari elkarrizketa
«Egunen batean, ertzain batek bere aita izango du parean eta egurtu egingo du»
Gorka Martinez, HBren Nazioarteko Harremanetarako Batzordeko arduraduna
Ezker Abertzalean oro har, eta HBn zehazki, azkenaldion nazioarte mailako harremanak jorratzen ari zarete. Zein da lan horren helburua?
Orain arte nazioartean jorratutako lana nahikoa zentzugabea izan da. Harreman estuak mantentzen genituen, baina ez genekien harremanok zertarako erabili. 1992tik hona, baina, asko landu dugu gure estrategia, eta hausnarketa horretatik atera da egun jorratzen ari garen ildoa. Euskal Herria nazio bat dela da zabaldu nahi dugun mezua.
Epe motzera, planteatu al dio HBk bere buruari erronkarik nazioarte mailan?
Bi erronka dauzkagu. Batetik, defentsa mailakoa. Errefuxiatuen, konfinatuen eta deportatuen egoera nolakoa den ikusiz, errepresioaren panorama zein zabala den nabarituko dugu. Hori da Euskal Herriko egoera nazioarteratzeko ardatzetako bat. Beste frontea gure ekimenekoa da: etsaiak gure aurka daraman estrategia nolakoa den zabaltzeaz gain, Euskal Herria eraiki eta eredu sozial berria sustatzeko nolako lana egin behar dugun finkatzen duena. Hau guztia Euskal Herrian garatzen ari garen borrokarekin lotu behar dugu, hemen jorratzen ari ez garen dinamikarik ezin baita kanporatu. Europan hori dena islatuko dugu, Espainian nolako demokrazia dagoen azalduz.
Ba al du oihartzunik HBren mezuak gure mugetatik at? Zein dira orain arteko lorpen nagusiak?
Azken hiru urteotan Espainiako eta Frantziako estatuek sekulako egurra jaso dute. NBEk urtarrilean eta maiatzean adierazitakoa hor dago: espainiar Estatuan eskubide demokratikoak eta giza eskubide indibidualak bortxatzen direla, eta beharrezkoa dela Estatu espainiarra zuzentzea.
Euskal Herriko egoerari buruzko interesa duten erakundeak egon arren, ez dugu erantzunik espero behar epe motzera. Pausuz pausu joan behar dugu. Jorratzen ari garen lanak eraginik baduela argi dago, ordea. Eta horren ondorioz, Espainiako Estatuaren ahulezia agerian geratzen ari da.
Europan gaudela kontuan hartuz, ez dirudi Europatik ezer berezirik egiten ari denik bizi dugun gatazka gordin hau konpontzeko.
Estatuen Europa honetatik zerbait gehiago nahi badugu, luzaroan egon beharko dugu zain. Europa ez dago behar lukeen modura egituratua. Bere eraikuntza interes ekonomikoen menpe dago. Maastritcheko Itunak zer dakar? Interes ekonomiko batzuen alde esparru zehatz bat eraikitzea. Ez du aurrikusten ez demokraziarik, ez herrien eskubiderik, ezta gizarte aurrerakoirik ere. Europak etsai bat sortu du bere baitan: kapitalismoa.
Hala ere, badira hainbat erakunde estatu boteretsuen politikaren aurka daudenak. Eta gainera, hor ditugu irlandarrak, flandiarrak, eskoziarrak, bretoiak, galesak... Bakoitzak bere borroka mota darama aurrera, baina nazio hauekin guztiekin harremana izan behar dugu, eta denon artean eredu berri bat sortu: antikapitalista, elkartasunezkoa eta sozialismoaren eta justiziaren aldekoa.
Zein etorkizun ikusten diezu Europan gurea bezalako herri txikiei?
Egungo ikuspegitik, etorkizun beltza. Baina gauzak ibiltzen egiten dira, eta nik konfiantza handia jarria daukat borrokan. Soilik horrela lortuko dugu Europa berri bat eraikitzea.
Euskal Herrira itzuliz, kaleko istiluak bilakatu dira mintzagai azkenaldion. Elgoibarko, Hernaniko eta beste hainbat herritako gertaeren ostean, enfrentamendu zibilerako arriskua aipatu duenik ere bada.
Enfrentamendu zibilik ez dago eta ez da egongo ere. EAJk sekulako ardura dauka honetan guztian, berak erabiltzen baitu enfrentamendu zibilaren kontzeptua gero gertatzen den oro guri leporatzeko. EAJ bera da enfrentamendu horren alde dagoena. Eta estrategia hori gauzatzeko elementu nagusia Atutxa da. EAJn ez daude bi sentsibilitate; EAJren baitan ildo bakarra dago, eta horren zuzendaria Atutxa da. Egungo EAJ Atutxaren EAJ da. Eta jakina denez, Atutxaren tesia da Ezker Abertzalearen aurka gero eta indartsuago jotzea. Eginkizun horretarako gizartea erabili nahi du. Horren arriskua, ordea, ez da enfrentamendu zibila, proiektu politiko jakin baten aurka joatea baizik.
Dena den, kaleko istiluak direla eta jasotzen ditu kritika gogorrenak egun Ezker Abertzaleak...
Kalekoa ez da aurrera daramagun borroka bakarra. Bizi dugun egoeraren kontrako erreakzio logikoa da kale-borroka. Ikusi hartzen ari diren neurriak: bideo-kameren legea, adin txikikoen legea... Neurriok soilik Ezker Abertzalearen aurka jotzen dutela iruditu arren, ez da horrela: gizarteko sektore guztien aurka doaz. Gaur presoen egoeraren aurkako borroka dena, kapitalismoaren aurkakoa izango da bihar. Zer esango dute biharko borrokaren aldeko ekintzen aurrean? Zer esan eta egingo dute borroka ekologikoaren edota lanpostu baten defentsan egindako ekintzen aurrean?
Bere interesen defentsan, gizartea gai da biolentzia erabiltzeko. Enfrentamendu zibila? Hara, askotan esan ohi da Euskal Herria espainolizaturik dagoela. Horrela izanik, enfrentamendu zibilak izugarrizkoa behar luke izan. Ez dago horrelakorik: Ezker Abertzalearen eta kultur mailako jendearen arteko enfrentamendurik ez dago, Ezker Abertzalearen eta langileen arteko enfrentamendurik ez dago...
Zerk eragin du kaleko istiluen areagotzea?
Orain arte edozein basakeria erresistentziaren bitartez jasan izan dugu. Baina erresistentziarekin Euskal Herriak ez du aurrera egiten. Inork ez du maite biolentzia, baina arrisku-egoera hori apurtu beharra geneukan. Errepresioa areagotzeak ekarri du kale-borroka.
Baina ez da soilik Ezker Abertzalearen erantzuna, sektore ezberdinek jasaten duten egoeraren aurkako gizartearen erantzuna baino. Guk ez dugu agintzen zer egin behar den eta nola; jendeak badaki zer egiten duen eta zergatik. Populazioaren % 22a langabezian dagoenean, ingurugiroaren aurkako erasoak gertatzen direnean, euskara defenditzeagatik jendea jipoitzen dutenean... logikoa da horrelako erantzunak sortzea. Biolentzia bi aldeetatik esistitzen da. Zapalkuntza jasaten dugunok biolentzia erabiltzeko eskubidea oso daukagu, eta ez diogu eskubide horri uko egingo.
Bide horrek, baina, ez al du egoera gehiago gaiztotuko?
Eraso-fronte guztiari aurre egiteko bidea zein den argi dago. Egoera aldatzen ez denez, beste bide batzuk jorratu ditugu. Gizartearengandik urrun geundela ikusi genuen gure barne-eztabaidetan, eta gure ildoa definitu genuen: gizartean zuzenean lan egin, gure proiektua zuzenean igorri eta gizarteko sektoreekin zuzenean lan egin, beti ere euren dinamika errespetatuz. Gizarteari dinamika propioa garatzen utzi behar diogu, eta dinamika horrekin batera egin behar dugu lan. Duela hamazazpi urte genuen dinamika berreskuratu nahi dugu eta Euskal Herri berria eraiki. Galdutako denbora berreskuratu behar dugu. Herriarekin lanean jarduteak egiten dio min Estatuari.
Ertzaintzaren eta Ezker Abertzalearen arteko harremanak ez daude bere onenean. Konponbiderik ba al du egoera honek?
Sekula ez dugu asmorik izan Ertzaintzaren aurka jotzeko. Baina Espainiako interesak defenditzeko Atutxa eta EAJ prest daude tresna guztiak erabiltzeko. Ertzaintza Euskal Herriaren aurkako aparatu errepresiboa eta EAJren aparatu politiko-poliziala bilakatu da. Tamalez, Ertzaintzaren baitan ideia bat nagusitzen ari da: alegia, Ezker Abertzalea etsaitzat hartzea.
Kontua da ertzain bakoitzak bere burua marjinatutzat duela. Hori argi ikusten da: ertzain asko Castro Urdialesera joan da bizitzera, elkarbizitza euren artean bakarrik egiten dute, nortasuna ezkutatzen dute... Eta ez beldurrarengatik, euren burua polizia gaiztotzat dutelako baizik. Noizbait, ertzain batek bere aita izango du pareko espaloian eta egurtu egingo du. Ertzaintza guardiazibilizazio galanta ezagutzen ari da. Eta horren ardura EAJrena da. Ertzain batek ez badu Ezker Abertzalearen, euskararen eta langileen aurka joan nahi, azken finean, ez baditu Espainiako interesak defenditu nahi, atera dadila Ertzaintzatik. Ertzaintza ez baita herriarena, eta herriarena izateko asko aldatu behar baitu.
Datozen hilabeteotarako erronka nagusitzat Alternatiba Demokratikoaren bigarren faseari ekitea du HBk. Zer espero duzue lortzea oraingo honetan aurreko fasean lortu ez zenutena?
Alternatiba Demokratikoa uste baino garrantzitsuagoa da. Jendearengana hurbiltzea, proposamena azaltzea eta eztabaidatzea hartu genuen helburutzat. Gizartearen erantzuna jasotzea zen garrantzitsuena, sor zitezkeen ekimenak entzunez.
Asmoa ez da Alternatiba Demokratikoa negoziazioarekin lotzea soilik, zera baino: euskal gizarteak proiektu politiko, nazional eta kultural batean parte hartzea. Gizarteak bere kontzientzia eta protagonismoa berreskura dezan ahalegindu behar dugu, Euskal Herriaren eraikuntzan funtsezko elementua izan dadin. Hori esan nahi da «eman hitza herriari» horrekin. Finean, gizarteak bere proiektua garatzeko duen esparrua baita Alternatiba Demokratikoa.
Eztabaidak pizturik dirauen arren, euskal presoen egoera ez da askorik konpondu...
Presoen eskubideen defentsan, ez dute beraiek bakarrik borrokatu behar. Gizarteak berak kontzientziatu behar du edozein pertsonaren defentsan borroka egin behar duela.
MIKEL JAUREGI
8-11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakHB
PertsonaiazMARTINEZ4
EgileezJAUREGI5Politika

Irakurrienak

Matomo erabiliz

‘Pikoletoak’ ere Euskal Herrian euskaraz

Axier Lopez

“Ertzainek aita jipoitu zuten nire alboan, 65 urte ditu eta elbarria da”

Gedar

Rosa Zarra Ertzaintzaren pilotakadak hil zuen

Xabier Letona Biteri

EH Bizirikek manifestazioa deitu du larunbaterako ‘Euskal Herria ez dago salgai!’ lelopean

Estitxu Eizagirre

Iparraldeko euskalgintzak Senpereko Larraldea etxea galduko du

Euskal Irratiak

Azkenak

2025-03-22 | Axut! Konpainia

Lurrez estali

MULTIMEDIA - Antzezlana

2025-03-21 | Iñaki Lasa Nuin

Ezegonkortasuna eta desoreka

Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]

2025-03-21 | Beranduegi

5x14: Harry Potter eta beste friki batzuk

MULTIMEDIA - Beranduegi

2025-03-21 | Axier Lopez

‘Pikoletoak’ ere Euskal Herrian euskaraz

Guardia Zibilaren historia bat - Hemendik alde egiteko arrazoiak izenburupean, datorren astean argitaratuko dugun 305. LARRUN aldizkariaren pasarte batzuk dira ondorengoak, erakunde armatuaren sorrera garaietan girotutakoak.

2025-03-21 | Xabier Letona Biteri

Rosa Zarra Ertzaintzaren pilotakadak hil zuen

Rosa Zarra Ertzaintzaren pilotakada baten ondorioz hil zela da Eusko Jaurlaritzako Poliziaren Biktimen Balorazio Batzordeak atera duen ondorioa, Berria-k jakinarazi duenez. Orain arte, Ertzaintzak beti egin dio uko bertsio horri, eta Rosa Zarra berak zuen gaixotasunaren ondorioz... [+]

2025-03-21 | Euskalerria irratia

Oier Sanjurjo

“D eredua bultzatzen eta ikastolen nortasuna zabaltzen ahaleginduko naiz”

Nafarroako Ikastolen Elkarteak lehendakari berria du. Oier Sanjurjok hartu dio lekukoa Elena Zabaleta Andresenari. Beste zazpi kide izanen ditu alboan Sanjurjok.

2025-03-21 | ARGIA

Ertzainen %20ak eta udaltzainen %30ak ez dute euskara-eskakizunik azken deialdian

ELA sindikatuak azaldu duenez, azken Lan Eskaintza Publikoaren oinarrien arabera, Ertzaintzarako eskainitako lanpostuen %20ak eta Udaltzaingoaren %30ak ez daukate euskara-eskakizunik. Gasteizen, adibidez, udaltzain-lanpostuen erdietan, 24tan, ez dago euskara-eskakizunik.

2025-03-21 | Irutxuloko Hitza | Beñat Parra

Donostiako Birunda gune autogestionatua “ilegalki” hustu dute

Ustez, lokalaren jabetza eskuratu dutenek bidali dituzte sarrailagileak sarraila aldatzera; Ertzaintzak babestuta aritu dira hori egiten. Birundak epaiketa bat irabazi du duela gutxi.

2025-03-21 | Jean-Charles Hue

Tijuanako uso zikinak

MULTIMEDIA - dokumentala

2025-03-21 | Udane Barinagarrementeria Laka

Inoren Ero Ni + Lisabö

Eta eromenaren lorratzetan dantzatu ginen

Inoren Ero Ni + Lisabö
Noiz: martxoaren 14an.
Non: Gasteizko Jimmy Jazz aretoan.

----------------------------------------------------

Izotz-arriskuaren seinalea autoko pantailatxoan. Urkiola, bere mendilerro eta baso. Kontzertuetara bideko ohiko errituala: Inoren... [+]

2025-03-21 | Euskal Irratiak

Iparraldeko euskalgintzak Senpereko Larraldea etxea galduko du

Euskalgintzak Senpereko Larraldea etxea faltan botako du. Uda gabe, Bertsularien lagunak, bertan gelditzen den azken elkarteak, lekuz aldatuko du eta etxea hetsiko dute. Euskararen, euskal kulturaren eta arteen ohantzea izan da Larraldea, urte luzetan Andoni Iturrioz mezenasak... [+]

2025-03-21 | Elhuyar

Autismoak: normaltasuna zabaltzeko aukera bat

Berrogei urte dira Euskal Herrian autismoaren inguruko lehen azterketak eta zerbitzuak hasi zirela. Urte hauetan asko aldatu da autismoaz dakiguna. Uste baino heterogeneoagoa da. Uste baino ohikoagoa. Normalagoa.

2025-03-21 | Unai Lomana Uribezubia

Euskal Herriko Filosofia Zaleen Sarea eratzeko prozesua abian da

Txinparta izeneko prozesua Martxoaren 21ean hasiko da eta urte bete iraungo du. "Udaberriaren hasierarekin batera proiektu herritar berri bat" aurkeztu nahi dutela adierazi dute.

2025-03-21 | Xabier Letona Biteri

Duero ibaitik gora otsoa berriz ehizatzea onartu du Espainiako Kongresuak

PP, Vox, Junts eta EAJren botoekin Espainiako Kongresuak onartu du otsoa espezie babestuen zerrendatik ateratzea eta, horren ondorioz, berriz ehizatu ahal izango dute Duero ibaitik iparrera.

2025-03-21 | Olaia L. Garaialde

2019tik 2024ra ia bikoiztu egin da Osasunbideak zentro pribatuetara bideratutako gastua, Nafarroako Osasun Plataformak salatu duenez

Itxaron zerrendak gutxitzeko Osasunbideak hartutako estrategiak gaitzetsi ditu Plataformak

Eguneraketa berriak daude