«Konplexuak alde batera utzi behar ditugu txapelketa mailaz igotzeko»


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Azken txapelketaren berri eman digu Ketxus Arzallusek
«Konplexuak alde batera utzi behar ditugu txapelketa mailaz igotzeko»
Kexus Arzalluz, aurtengo Nafarroako Bertsolari Txapelketako txapelduna
Asko kostata lortu du txapela Arzalluzek. Beti faboritoen artean kokatu izan dugun arren, ihes egin izan dio guztietan. Goizuetan hartu zion maila, eta neurria. Estitxuren bigarrena izan zitekeena, aspaldiko partez Iparraldeko bertso-larreetara joan da. Bertsolaritzak hainbat aje bizi dituen eremura.
Nork irabazi du aurtengo txapela, saioan zehar gorabehera gutxien izan duenak?
Beharbada bai. Ni erregular samar ibili naiz, baita beste batzuek ere; horregatik, aurkezleak ni txapeldu nintzela esan duen arte ez nengoen batere ziur, nahiz eta aurre samarrean egon behar ote nuen sumoa neukan.
Aurretik, hainbat txapelketetan parte hartu eta hegoaldera etorri ezinak itxi izan dizu txapelaren bidea; gero, normaltasunez aritzen hasita, finalera iritsi arren, ez zenuen jokaldia borobiltzen asmatzen. Izan ere, asko kostatu zaizu txapela lortzea.
Kostatu egin zait, hori ez da izan jendeak uste duen bezala txapelarekin hainbesteko obsesioa neukalako, ordea. Kanporaketetan baziren lau bat urte punturik gehien ateratzen nituela, eta orduan, beste batzuen artean ni ere faborito bat gehiago nintzen, eta gutxienez, saio on bat egiteko irabazteko asmo guztiarekin ateratzen nintzen, baina gaur arte ez dut suerte gehiegirik izan.
Txapelketan parte ez hartzeko asmoa ere ibili duzu buruan, iaz aipatu zenigun moduan prestatzeko aukerarik izan ez zenuelako.
Ez ateratzeko gogoa txapelketa etorri baino hilabete batzuek lehenago beti izaten dugu, ez nik bakarrik, beste askok ere bai, baina azkenean, momentua etortzen denean, konturatzen gara ezin dugula atzera egin, batzuek behintzat. Ni ere konturatu nintzen, atzera egiten banuen, eta beste batzuk balantzaka zeudela ikusita, Iparraldeko ordezkaritza oso zalantzan geratuko zela, eta behartuak geunden.
Orain hainbat urteren ondotik txapela lortu eta gero, asetu al zara?
Txapela irabazi dut, baina horrek ez du esan nahi, inondik ere, asetu naizela. Hurrengo urteetan ere, txapelketan helburu berdin-berdinarekin parte hartu beharko dut, nik neronek Iparraldetik parte hartzen ez badut, beste batzuk segituan hasiko baitira atzeraka. Ni naiz, beharbada, apuntatuena Iparraldetik, beste batzuek urte gehiagotan hor dabiltzalako.
Nafarroak badu anai pobreagorik: Iparraldea. Nafarroan bertsogintzak aurrera egin du, batik bat belaunaldi berria dela tarteko. Iparraldea ordea, ez al dago ito antzera?
Hor ezberdintasun nabaria azpimarra daiteke: Nafarroa hegoaldean belaunaldi berriak ziur dagoela ematen du; eta Iparraldean ez dago oraindik hain finkatua.
Zer gertatzen da Iparraldeko bertsolariek urtean zehar saioak egiteko aukeratik ez izateko?
Nik gai honi ez diot arreta berezirik eskaintzen. Hori Iparraldean, Nafarroan, Gipuzkoan eta leku guztietan gertatzen da. Bertsolaritzan lekua puntan-puntan dauden bertsolariek daukate, hasteko; gero, Nafarroa, Gipuzkoa eta Iparraldeko bertsolari asko eta asko bigarren mailan bagaude... jendeak lehen mailako bertsolariak nahi ditu.
Estitxu Fernandezek aipatu du agurrekoan, badela garaia konplexuak alde batera uzteko. Handia al da Nafarroako txapelketatik Gipuzkoara dagoen tartea?
Nik ere sentitzen dut konplexuak alde batera utzi behar ditugula, nahiz eta jakin, konplexuak konplexu, gu ez gaudela puntan-puntan dabiltzan bertsolarien mailan, baina beharbada, Nafarroako bertsolaritza, eta txapelketa bera ere, mailaz igotzeko konplexuak alde batera utzi beharko genituzke, eta, nere buruarengandik hasita, bertsolari guztiok egiten duguna baino ahalegin handiagoa egin; agian, modu honetan urrats bat aurreratu dezakegu.
Aurtengo Nafarroako txapelketak gainditu al du iazko marka, eman al du urrats bat aurrera?
Beharbada bai, belaunaldi berria behintzat lehengo urtean baino indartsuago dagoelako, eta horrek indar bat ematen dio txapelketari aurrera begira.
Zu ere «Hitzetik hortzera» saioa noiz hasiko zain al zaude?
«Hitzetik hortzera»ren beharra oso nabaria da bertsolaritzari orokorrean begiratuta. Hala ere, programa hasterako, oraindik zalantzan dauden gauza asko ongi erabaki beharko dira, konpondu beharreko hainbat puntu baitaude tartean.
J.J. PETRIKORENA
40-41

GaiezKulturaBertsolaritBertsolariaARZALLUZ2
GaiezKulturaBertsolaritTxapelketakNafarroako
PertsonaiazARZALLUZ2
EgileezPETRIKOREN1Kultura

Azkenak
2025-03-15 | Jabi Elorza Antia
Txapela buruan

Iazko udan ere Alacant aldera hurbildu ginen eguraldi hobea aurkitu nahian eta, urtero bezala, egun batez, Benidorm erraldoian sartu ginen hango giroan murgildu, zerbait hartu eta seme-alabekin izozki edo gofre bat dastatzeko asmoz.

Hiri bitxia da, denetarik aurki dezakezu... [+]


Judimendi auzo eskola ez da etorri berria

Ongi etorria eman digu Unai Mendizabalek A eredutik D eredura aldaketa egitea erabaki dugulako Judimendi auzo eskolan. Bidea malkartsua izango dela ere ohartarazi digu Armentia Ikastolako guraso eta Arabako Ikastoletako lehendakariak. Gure esker ona adierazi nahi diogu eman... [+]


Euskararen gurditik denok tira egin behar dugu, baita hezkuntzan ere

Ez dira gutxi azken boladan euskara bere onenean ez dagoela eta bere transmisioa bermatuta ez dagoela ohartarazten ari diren ahotsak. Bestetik, inork ez du ukatzen hezkuntzak ezinbesteko betebeharra duenik euskara eta euskal kulturaren biziraupenerako. Erronka estrategikoa... [+]


2025-03-15 | Rober Gutiérrez
Mantrak

Azken asteetan zenbait unibertsitatetako ate irekien jardunaldietara joateko aukera izan dut. Semea aztertzen ari da zer ikasiko duen datozen urteotan eta, erabakia hartu aurretik, komeni da aukera guztiak begiratzea. Unibertsitate bakoitzak badu bere misioa, bere izaera, bere... [+]


2025-03-14 | ARGIA
GALeko 18 biktimak jarriko dute Barrionuevoren aurkako kereila

GALeko biktima talde batek eman du kereilaren nondik norakoen berri Bilbon egindako prentsaurrekoan, Egiari Zor fundazioak eta Giza Eskubideen Euskal Herriko Behatokiak lagunduta. GALen aurkako eta, zehazki, José Barrionuevoren aurkako kereila aurkeztuko dute.


Ezer aldatu ez zuen pandemia

Bost urte igaro dira pandemiaren hasieratik. Pandemia horrek ekarri zuen denok zaintza eredua ezagutzea, inondik inora ere behar bezala ez zebilena. Egoitzetako kutsatzeen eta hildakoen datuak, batez ere pribatuetan, zifra hutsak baino askoz gehiago izan ziren.

2020ko... [+]


Gure istorioak berreskuratzea eskubideak defendatzeko

Duela aste batzuk, gurean egon ziren El Salvadorko eta Kanarietako emakumeen eskubideen aldeko hainbat aktibista. Sexu- eta ugalketa-eskubideez eta eskubide horiek urratzeak emakumeengan dituen ondorioez aritu gara; hala nola El Salvadorren berezko abortuak izanda homizidio... [+]


Zerga turistikoarena estrategia komunikatibo hutsa da

Tasa edo zerga turistikoaren eztabaida urtetan luzatzen ari da, erakunde publikoetan ordezkaritza duten indar politikoen artean zabala den arren ezarri beharraren gaineko adostasuna. Eztabaidetako bat da zerga hori zein erakundek kobratuko duen: zenbait udalek (tartean... [+]


1.500 euroko gutxieneko soldataz hitz egiteko Confebask ez da mahaian eseri ere egingo

Tamara Yague Confebaskeko presidenteak iragarri du gehiengo sindikalak deitutako martxoaren 20ko bilerara ez dela joango, eta gehitu du gutxieneko soldataz eztabaidatzeko markoa Espainiako Mahaia dela. ELA, LAB, ESK, Steilas, Etxalde eta Hiru sindikatuek EAErako gutxieneko... [+]


Putinek anbiguetate handiz eta presarik gabe erantzun dio AEBetako menia proposamenari

Vladimir Putinek interesa agertu du AEBek eta Ukrainak adostu duten 30 eguneko menia epeaz, baina zalantzak ere plazaratu ditu. Funtsean, ez du presarik erakutsi akordioa sinatzeko eta denbora gehiago eskatu du zalantzok argitu ahal izateko.


“Zuek, emazteek ez duzue deus ere balio”

Zuberoako ohiturei buruzko bi liburu ditut gogoan. Batek XX. mendean aritu izan diren 180 dantzari eta soinulari aipatzen ditu. Haien artean, emakumezkorik ez da agertzen. Besteak, pastoralei egiten die errepasoa eta hor emakumeak aipatu aipatzen dira, baina omisio esanguratsuak... [+]


Itxaro Borda
“Gure norabide sexualen, ezinegonen eta beldurren erraiteko hiztegi bat sortu dugu”

1984an ‘Bizitza Nola Badoan’ lehen poema liburua (Maiatz) argitaratu zuenetik hainbat poema-liburu, narrazio eta eleberri argitaratu ditu Itxaro Borda idazleak. 2024an argitaratu zuen azken lana, ‘Itzalen tektonika’ (SUSA), eta egunero zutabea idazten du... [+]


Olor
Deserosotasunaren apologia

Olor
Noiz: martxoaren 9an.
Non: Bilboko Sarean espazioan.

---------------------------------------------------------

Esperantza. iz. Nahi edo desiratzen dena gertatuko delako edo lortuko delako uste ona.

Izen horixe jarri zion Jokin Azpiazu Carballo Olor ermuarrak bere... [+]


Eguneraketa berriak daude