«Kultura aurrekontuen % 95 bahituta dago; sekulako loturak sortu ditugu»


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Jose Mari Agirre, Eusko Jaurlaritzako sailburuordeari elkarrizketa
«Kultura aurrekontuen % 95 bahituta dago; sekulako loturak sortu ditugu»
Jose Mari Agirre, Eusko Jaurlaritzako Kultura, Kirola eta Gazteria sailburuordea
Gipuzkoako Hazienda diputatu eta Eustat erakundean zuzendari aritu ostean heldu da Eusko Jaurlaritzako Kultura sailera Jose Mari Agirre, sortzez ataundarra baina Tolosan bizi dena. Bere koordinaziopean dauden alorrak ukitu ditugu elkarrizketan, orkestrak direla, ikus-entzunezkoak, museoen plangintza eta aurrekontuei garrantzia emanez.
Joxe Mari Zeberiok AEKrekin hitzartutako testua izan al da, gero atzera bota zena, Kultura saileko orkestra desafinatu eta bera kargutik kentzea ekarri duena?
Gure sailean taldean lana egiten ari gara, taldean lan egitea gustatzen zaigu, eta talde horretan arrazoi batengatik edo besterengatik desegokitasunik sortzen denean, desafinatu egiten da. Ez dago besterik, nahiz eta askok, maliziaz edo, ez dauden esplikazioak bilatu nahi izan. Adibide bat jarriko dizut: igandero Iruretak hamaikakoa egiten duenean, bere ustez partidu horretarako gehien balio duen jendea hartzen du. Momentu honetan Kultura sailburuak esku artean ditugun gauzak egiteko ekiporik onena aukeratu du.
Kirol munduko ardura ere baduzunez, noizko Euskal Herriko kirol selekzioak?
Euskal Herrian kirolak garrantzi handia dauka, arlo askotan zatikatuta agertzen zaigun herri honetan kirola da gehien batzen gaituena.
Pilota alorrean, Euskadiko federazioko lehendakariak eta hiru lurraldekoek hitzarmena sinatu dute. Garrantzitsua da. Gure sailaren eginkizuna hori da, kirolaren inguruan, helburu jakin batzuen inguruan, jendea taldekatzea. Selekzioarekin gauza bera; batik bat pilota eta herri kirolen kasuan helburu bat da eta ezin dugu alde batera utzi.
Helburu hori lortzeko ordea, gauzak egoki erabili behar dira, ahal diren sektore gehienak bildu behar ditugu eta inolaz ere ezin dugu lan hau jendea zatitzeko eta gure artean dagoena baino zatiketa handiagoa lortzeko instrumentalizatu.
Euskadiko Orkestra eta Bilbokoaren gainean adituen batzorde batek esandakoak kaleratu dira. Egindako lanean ez da zalantzan jartzen bi orkestrek jarraitu behar dutenik. Dagoen eskaera eta mantenurako gastuen arteko desoreka ikusirik, ez al dira gehiegizkoak bi orkestra?
Hipotesi bezala, zerotik hasi beharko bagenu, bakarra egitea defendituko nuke. Bi dauzkagu ordea, eta bakoitzaren atzean giro bat dago, ondare bat. Ez dirudi bakoitzaren inguru horretan prest egongo liratekeenik ez bata ez bestea desagertzeko. Beste bide bat bilatzea errealistagoa dirudi.
Bide horretan, bien arteko koordinakuntza askoz ere nabarmenagoa izan behar duela argi dugu, egokitze prozesu bat eman beharko dutela, bakoitzaren tamaina berraztertu beharko dela, merkatuak definitu eta nola bata hala bestearen finantziazioa zer erakundetatik eramango den argitu.
Epe erdira begira helburu batzuk markatu beharko dira eta gizarteari esplikatu zertan ari garen; beharbada zaleak ugaldu beharko dira eta beti administrazioari begira egon gabe sektore pribatutik datozen finantziazioak astindu; badago zer eginik.
Ikus-entzunezkoen alorra gabezia larriez ari dela azaldu du Ikei etxearen ikerketak. Ez al dute ikerketako datuek urteotako zinemagintza politikaren porrota adierazten?
Ez nuke porrota esango. Helburua sektorea tinkotzea da, eta horretarako administrazioak bultzatu, lagundu egin behar du. Moduak alda daitezke, une bakoitzak hala eskatzen duelako, baina aldatzeak ez du porrota adierazten berez.
Administraziotik azken urteotan ahalegintxo polita egin da sektore hau suspertzeko. Sektorea bizkortu egin da, eta horretan ETBk zeresan handia izan du.
Gure galdera nagusia hau da: zer egin dezakegu administrazioak dituen baliabidetxoekin errentagarritasun handiena lortzeko? Koprodukzioari heltzea bada, aurrera! Baina, ez dirudi, oraingoz behintzat, uste zen bezalako etekinik eman duenik koprodukzioak; sektoreak ez du gainera argi ikusten.
Guggenheim aurrera doa, baina Museoen Plan Nazionala deitu duzuena zertan da?
1994an aurkeztu zen Eusko Legebiltzarrean Museoen Plan Nazionala eta bertan hamaika museo, fase ezberdinetan daudenak, aipatzen ziren. Une honetan hamaika museoz hitz egitea gehiegikeria izan daiteke. Urrutira begira, bale! Epe motzera eta ertainera begira ezinezkoa da. Gu lau museorekin ari gara lanean: plan honetako pieza nagusia den Guggenheim; Bilboko Arte Ederren Museoa, eta maila berean Arabakoa; eta Donostiako San Telmo. Hauek guztiak aurreratzen direnean etorriko da bosgarren bati heltzeko garaia.
Sendoturik edo dauden hainbat proiektutarako Kulturatik dirua eskaintzen den bitartean, kulturgintzan diharduten erakundeentzako aurrekontuak oso murrizturik datozen iritzia zabaltzen ari da kalean.
Urtebete daramagu Kultura Sailean eta lehenengo unetik argi izan dugu ohiko kulturgintzari tokatzen zaizkion baliabideak ez ditugula beste ezertarako baliatuko. Ekimen eta proiektu mardul eta handientzako diruak beste leku batzuetatik bilatzen saiatu gara, hortik pezeta bat kendu gabe. Izan ere, txistulariei ehun mila pezeta kenduta kalte egiten diegu eta horrekin ez dugu Guggenheim edo Kursaalen arazoa konponduko.
Geroz eta diru gutxiago dagoela esaten da bestetik, eta hori ez da egia, lehen adina diru dago, agian zertxobait gehiago. Zera, duela hamar urte diru gutxiago egongo zen Kulturan, baina dena estreinatzeko zegoen. Orain, askoz diru gehiago egonda, diru horren % 95 bahituta dago, preso. Gauza berriei aurre egiteko dirua oso gutxi da. Sekulako loturak sortu ditugu ekintza kultural eta administrazioaren artean, eta ekintza piloak, urteak joan urteak etorri, administraziotik zintzilik jarraitzen du.
Honen aurrean, ahalegin handia egin nahi dugu, bai kirola bai kulturarentzat finantziazio bide berriak bilatzeko. Gure helburuetako bat da sektore pribatutik etor daitekeen diruari bideak irekitzea. Tresnak jarri behar dira ordea; nola? Mezenasgo edo fundazio lege erakargarri batekin, pizgarri fiskalen erabilera egokiaz... Hori da helburu handietako bat. Modu honetan bakarrik aurre egin ahal izango diogu eskaerari.
J.J. PETRIKORENA
42-43,44


GaiezPolitikaEuskal HerrErakundeakJaurlaritza
GaiezKulturaKulturgintz
PertsonaiazAGIRRE1
EgileezPETRIKOREN1Kultura

Azkenak
2025-03-26 | Aiaraldea
Eusko Jaurlaritza “prest” Guardian Laudioren erosketan parte hartzeko

Horrela adierazi du Mikel Jauregi Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburuak.


Munduko energia kontsumoaren igoera eragin dute industriaren, AAren datu baseen eta bero boladen areagotzeek 2024an

Energiaren Nazioarteko Agentziak (IEA) astelehenean argitaratutako txostenaren arabera, %2,2 igo da energia eskaria 2024an aurreko urtearekin alderatuta, besteak beste, egiturazko arrazoi hauengatik: beroari aurre egiteko argindar gehiago erabili beharra, industriaren kontsumoa... [+]


2025-03-26 | Sustatu
Prezio “dinamiko” eta puztuen susmoa etxebizitza aurkitzeko atarietan

Espainiako hedabideetan aurkitu dugu albistea, salaketa egin dutela Fotocasa eta Idealista etxebizitza-atarien kontra, prezioak manipulatzen dituztelakoan. Salaketan ez dugu manipulazioaren deskribapen zehatzik aurkitu, baina Ameriketako Estatu Batuetan agertu den salaketa... [+]


“Hezkuntza Sailak bileran guri hitzez esandakoari uko egin zion gero”

Non daude talka handienak eta zenbateraino dago gertu akordioa, EAEko hezkuntza publikoko irakasleentzat? Greba ziklo luzeari amaiera emateko sukalde lanaren eta gakoen inguruan mintzatu gara, STEILASeko bozeramaile Haizea Arbiderekin. “Grebak bertan behera utziko... [+]


Protestak piztu dira Turkian, Istanbulgo alkate eta Erdoganen aurkari nagusia atxilotu ostean

Ekrem Imamoglu Erdoganekein lehiatzekoa da hurrengo presidentetzarako bozetan, CHP Herriaren Alderdi Errepublikanoa alderdiaren hautagaitzara aurkeztu den bakarra baita. Ustelkeria eta "terroristekin kolaboratzea" egotzi diote, eta bere atxiloketaren ostean piztutako... [+]


Hezkuntza publikoko irakasleen greba egunak %75eko jarraipena izan du, sindikatuen arabera

Astelehen arratsalde-gaueko negoziaketa bilera luzearen ostean aurreakordiorik lortu gabe, EAEko hezkuntza publikoko irakasleak grebara deituak izan dira berriz ere; urtea hasi denetik bosgarren greba eguna izan da asteartekoa. Lanuzteek %75eko jarraipena izan dutela adierazi... [+]


Elkarretaratzeak egin dituzte Euskal Herriko dozenaka hezkuntza zentrotan, Israelek hildako haur palestinarrak oroitarazteko

Gure Haurrak ere Badira ekimenak deituta, Israelek azken egunetan Gazan hildako gehienak haurrak direla salatu dute. Gobernuei eta erakundeei Israelekin harreman oro etetea ere exijitu diete, "genozidio honen aurka argi eta tinko" lerratu daitezen.


Biktima gisa aitortzeko txostenak jaso dituzte Pasaiako segadan eraildakoen eta Rosa Zarraren senideek

Azken astean ezagutarazi moduan, Eusko Jaurlaritzaren Balorazio Batzordeak txosten banatan aitortu ditu estatuaren biktima gisa. Justizia sailburuak ekitaldi pribatu banatan entregatu dizkie dokumentuak.


Koordinakundea eratu dute, Bigarren Mundu Gerran deportatu zituzten euskal herritarrak ezagutarazteko

Deportazioaren Memoriarako Euskal Koordinakundeak aintzat hartu nahi ditu Hego Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, eta 1940tik 1945era Bigarren Mundu Gerra zela eta deportazioa pairatu zuten herritarrak. Anton Gandarias Lekuona izango da haren lehendakaria, 1945ean naziek... [+]


Askatu dute kolonoek jipoitu eta militarrek atxilotutako Oscar saridun palestinarra

No other land dokumentalaren zuzendari Hamdan Ballal kolono sionistek jipoitu zuten astelehenean bere herrian, beste hainbat palestinarrekin batera, eta Israelgo militarrek eraman zuten atxilo ondoren. Astarte goizean askatu dute.


ANALISIA
Brandt eta Gorvatxov, non zaudete?

Hitlerren armadak milioika sobietarren heriotza ekarri zuen Bigarren Mundu Gerran Sobiet Batasuna inbaditu zuenean. Gerra amaituta, Iosif Stalinen obsesioa zen Alemania eta Errusia artean babes herrialde-lerro bat osatzea; horra, besteak beste, Varsoviako Itunaren sorrera... [+]


Jaurlaritzaren proposamenak Lehen Mailako Arreta “are gehiago prekarizatzea” ekarriko lukeela adierazi du Espainiako Osasun Ministerioak

EAEn BAMEa (famili medikuen formazioa) lau urtetik hiru urtetara jaistea eskatu du Jaurlaritzak. Osakidetzaren "larritasunaren" erantzukizuna Ministerioari bota dio Jaurlaritzako Osasun sailburu Alberto Martinezek: "Ez digute egiten uzten, eta haiek ez dute ezer... [+]


2025-03-25 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Hego Korea: ‘impeachment’-aren kulebroia amaitzear da, baina krisi politikoa ez

Kolpismoaren lehen ikasgaiak errepasatu gabe, abenduaren 3an Hego Koreako Yoon presidenteak jo nahi izan zuen estatu-autokolpeak sututako krisi politiko erraldoia kitatzeko asko geratzen da oraindik. Baina haren porrotak abian jarritako impeachment prozedura amaitzear da.


Nafarroako Euskaraldiaren hamaikakoa, prest

Euskaraldiaren hamaikakoa aurkeztu dute Nafarroan: Julio Soto bertsolaria, Edurne Pena aktorea, Julen Goldarazena musikaria (Flakofonki), Claudia Rodriguez  Goxuan Saltsan taldeko abeslaria, Eneko Garcia (Albina Stardust), Yasmine Khris Maansri itzultzaile eta kazetaria,... [+]


Eguneraketa berriak daude