"Oraingo idazle belaunaldiari urte txarrak tokatu zaizkiolakoan nago"


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Idazle gazteentzat urte txarra izan da aurtengoa.
"Oraingo idazle belaunaldiari urte txarrak tokatu zaizkiolakoan nago"
Joxean Agirrerekin "Elgeta" bere azken liburuaz solasean
Kazetaria izateaz gain, idazle eta literaturzale amorratua dugu Joxean Agirre. Sarritan bi eremuotan saritua, berriki Irun Hiria lortu du «Elgeta»rekin, trikitilari ospetsuaren bizitzan oinarritutako eleberriarekin. Nahiz eta deserrotzea den obra honen gaia, bere burua bizitzan oso errotua dagoela aitortu digu idazle zumaiarrak. Bere lanari errepasoa eman diogu, atzera eta aurrera begiratuz.
Nor duzu gustukoago, Joxean Agirre kazetaria edo idazlea?
Kazetari lanean sentitzen naiz erosoago, ez dut nire burua kazetari izan gabe ikusten. Bestalde, literatura arnasbide bezala behar dut.
Literaturan zailena hastea izaten da, gero hasierako ideia hori garatzeko kazetaritzari kentzen diot denbora. Nire azken lana, «Elgeta», adibidez, langabezian eman nituen hilabeteetan idatzi ahal izan nuen.
Garai batean gehiago bizi nuen kazetaritza, momentu honetan dispertsio gehiegi daukat eskuartean ditudan gauzekin, izan ere ikastolen eta bertsolarien aldizkariak eramaten baititut.
Rikardo Arregi saria jaso izan duzu kazetaritzan; honetaz aparte zure azken liburua ere saritu dute Irun Hiria lehiaketan. Esparru batean saridun izatea bestean baino aberasgarriagoa izango zaizu.
Dudarik gabe azken sari honek eman dit satisfakzio gehien. Ez dakit zergatik, beharbada ez nuelako espero horrelakorik. Aurten bederatzi eleberri aurkeztu dira, inoiz baino gehiago. Nik uste behar dela errekonozimendu bat.
Eta orain urte bat itxaron behar «Elgeta» kalean ikusteko.
Sariotan klausula hori egoten da, idazleen onerako. Nire kasuan ez da lagungarria, izan ere «Elgeta» Elkarrek argitaratu behar zuelako. Hala ere, urte bat igaro baino lehen kaleratzeko saiaketak egiten ari gara.
Lehiaketan polita izan da, hiru saridunok, Joxe Agustin Arrieta, Paulo Iztueta eta hirurok, belaunaldi berekoak garela.
«Elgeta» nekazari giroan kokatutako deserrotzeari buruzko liburua dugu; zure bizitzatik hartu al duzu adibide?
Ni ez naiz deserrotua, erro piloa daukat. Neurri batean ordea, ez naiz leku konkretu batekoa, leku ezberdinetan bizi izan bainaiz; alde honetatik agian identifikatu naiteke nire lanaren gaiarekin. Baserrian jaio eta bizitza erabat urbanoa eraman badut ere, nekazari gizarte batean dauzkat-eta sustraiak.
Literatura ere urbanoa gustatu izan zait beti.
Zer dela eta Elgetari buruzko liburua?
Erabat modernoa zen tipo bat aurkitu nuen, nekazari munduan ez errorik ez federik gabe bizi zena, sozialista, etorkizun edota maitasun handirik gabea. Desajuste handia zela pentsatu nuen. Oso argi daukat ez naizela Elgetarekin identifikatzen. Hala ere, nabarmena da trikitilari honi diodan maitasuna, nik ere zergatik ote den ez dakidan arren.
Zaila suertatu al zaizu pertsonaian sartzea?
Nire haurtzaroko erromeriak oso ondo ezagutzen ditut, txikitatik entzun nuen berari buruz hitz egiten. Beti deitu izan didate horrelako bizitza iluna eraman duten pertsonaiak, hala-nola jazz musikari amerikarrek. Baina Elgetarekin Gipuzkoan bertan antzekorik bagenuela konturatu nintzen.
Beste idazleak aipatzen dituzunez, zein litzateke zure literaturaren abiapuntua?
Klasikoekin identifikatzen naiz gehiago, eta hauek irakurri behar diren arren obsesionatua nago nobedadeekin. Max Frisch eta idazle txekiarrak oso maite ditut, baita Javier Marias ere. Saizarbitoriaren azken liburua sublimea iruditzen zait orri askotan, «Obabakoak»en ondoren egin den gauzarik onenetarikoa. Baina identifikazio hauek hautsi egin behar dira, bestela autoplagioan erortzen zara. Edonola ere, arkitekto batek kanpotik hartzen baditu ideiak ez da ezer gertatzen, eta literaturan hori egin daitekeela uste dut.
«Bertsolari» aldizkariko zuzendaria zaitugu.
Aldizkari honekin nire liburuarekin bezala gertatu zitzaidan, itsutu eta lehen alea atera arte ez nintzela gelditu. Telebistako programaren boom-arekin batera atera genuen. Gure publikoa bertso saioetara joaten dena da, baina ETBk programa kendu zuenetik gure irakurle kopurua jaitsi egin da. Hemen jende askok telebistan azaltzen dena bakarrik ezagutzen baitu.
Nola dakusazu aurtengo Gipuzkoako Txapelketa?
Maila oso ona dago, gazteek protagonismoa hartu dute, Mendiluzek adibidez, Maddalenek ere oso papel ona egin du. Baina arestian nioen bezala, telebistan ateratzen denak bakarrik hartzen du protagonismoa, bestela oso zaletuak direnak bakarrik enteratzen dira.
Nobedade asko izan da; baina ez al zaizu iruditzen, idazle berri gutxi dagoela, batez ere emakumezkoak?
Gazteentzat urte txarra izan da, aurten Saizarbitoria, Garzia, Lertxundi edo Zabaletak estali dituzte berriak. Beti hitz egiten da Saizarbitoria eta hauen ondoren datorren belaunaldi galduaz, kazetaritzan sartu zena, baina oraingo belaunaldiari urte txarrak tokatu zaizkiola uste dut. Hala ere, garen txikirako oso literatura ona egiten da hemen.
Emakumeei dagokienez, ez dakit hain gutxi diren. Merkatua agian gizonena izango da, beti pentsatu dut ordea literatura mundua emakumeena dela, literatura hoberena penak kontatzen dituena delako, eta hori emakumeek egiten dute hobekien.
ROZAS, Ixiar
42-43


GaiezKulturaLiteraturaIdazleakAGIRRE7
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
PertsonaiazAGIRRE7
EgileezROZAS1Kultura

Azkenak
Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Eguneraketa berriak daude