"Nafarroan aurreritzirik gabeko literatura egiten da"
Leitzan laketu den goizuetar honen artikulu bilduman iritzia emateko grina topatuko du irakurleak. Horrez gain, agortu ezinezko altxorra den bere mikrokosmosak bat baino gehiago liluratuko duelakoan gaude. Hizpide izan dugu eskuartean duen lana ere. Menturaz, saiogintza eta poesia bazterrean utzi gabe, bestelako eremuetan saiatuko da idazlea.
Egungo euskal mundutxo honetan baserri giroa eta mundu modernoa, bi mundu horiek bereizi egiten dira. Lehenbizikoa ikerketarako jaso behar den zerbait da, eta zinezkoa bestea da, euskararen etorkizuna hor dago. Konplexua dugu horri buruz. Etnografiatzat hartzen dugun ahozko literaturan mundu oso bat dago, beste mundu moderno hori laguntzeko balio duena, horri bere sena emango liokeena, gurutzaketa baten falta sumatzen dut ordea, tradizioa eta mundu modernoaren artean.
Bestalde, eta modernotasunaren gaira bueltatuz, Nafarroan, eta Nafarroa diodanean Zuberoa bera ere hartuz, egia da jende guztiak uste duena baino literatura gehiago egiten dela. Giputz-zentrismoan ematen den konplexu hori, kanpoko literaturaren menpekotasun hori ez da ematen. Hemen aurriritzirik gabeko literatura egiten da. Adibidez, Eñaut Etxamendi edota Aingeru Epaltza hartzen badituzu, beren bizipenetan oinarritutako literatura egiten dute.
Hori ez da oraingo fenomenoa, hor dugu, gerra aurrean, Irigarairen kasua. Jende askok galdetzen du zer dela eta ematen den Bizkaia eta Nafarroaren artean zubi bat tradizio kontu honetan. Aurriritzi linguistikoak aparte utzita, berezkotasun bat sumatzen dut Bizkaia aldeko zenbait idazleengan, eta gehienbat Nafarroa inguru honetan.
Bestalde, herri literatura oinarri historiko gabea bezala hartzen da, euskal historia unibertsal bat egiteko Barandiaran edo Azkuek bildu zituzten legenda guztiak legenda bezala hartzen ditugu, baina oinarrian datu historikoak ematen dituzte.
Hala ere, legenda modura hartzen dugun mundu hori guztia dokumentatu edo beste gradu unibertsal bat ematen ez da inor saiatu.
Errealismo magikoren alde nago, ez dut historia zientifiko horretan asko sinesten, idazten duenak egiten du historia. Nire lan honetan entseiu koskorrak egiteko gai pila dago, edo poesia bera egiteko, eleberria ere bai, baina ez dut nire burua eleberrigile bezala ikusten.
PATXI LARRION
Euskalgintzaren Kontseiluak Larrialditik indarraldira adierazpena plazaratu du Euskararen Egunaren atarian. 2025a euskararen normalizazio eta biziberritze prozesua “noranzko egokian jartzeko urtea” izango dela adierazi du. Bide horretan, lehen eginkizuntzat jo dute... [+]
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
Iruñerriko Mankomunitateak Imarkoaineko Hondakin Zentroaren proiektuaren aldaketa onartu zuen ostegun honetan eta, horren arabera, azpiegitura 2026ko urtarrilaren 21ean hasiko da lanean.
Estirpe Imperial da talde neonazia, besteak beste ezagun egin dena erabiltzen dituen letra faxista eta arrazistengatik.
Gipuzkoako Batzar Nagusietako Kultura Batzordeak, EAJ, PSE eta PPren aldeko botoekin, azaroaren 22ko bilkuran erabaki du Eusko Jaurlaritzari eskatzea azter ditzala “euskal kulturan hain esanguratsuak diren” gurutzeak eta haien inguruko “ohiturak”... [+]
Israelek gosea erabiltzen du palestinarren aurkako gerra-arma gisa, eta nekazaritza-produktuak mundu osoan merkaturatzen ditu.<
Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Harituk antolatuta, manifestazio bat izan zen ostegun arratsaldean Iruñeko Alde Zaharrean. "Etxebizitzaren negozioaren aurrean, eta hura sustatzen duten politikarien aurrean, etxebizitza eskubide unibertsalaren benetako defentsa... [+]
EH Bizirik sarea makroproiektuen aurkako plataformen elkargunea da eta martxoaren 22an manifestazio nazionala deitu du Gasteizen: "Lekuko borrokez gain, esparru zabalagoan lan egitea ezinbestekoa dela jakitun, manifestazio honek sare osoari eragiten dien puntuak izango ditu... [+]
Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]