"ETAko presoak gartzelan badaude, hiltzaileak direlako daude bertan"


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Asier Atutxa (EAJ)ri egindako elkarrizketa
"ETAko presoak gartzelan badaude, hiltzaileak direlako daude bertan"
Asier Atutxa, EAJko Hezkuntza, Euskara eta Gazteria saileko arduraduna
Politikagintzan EGIn lehen urratsak eman ostean, 27 urterekin egun buru-belarri dugu lanean EAJn. Iritzi propio eta landuak izan arren, Asier Atutxa baino gehiago, Juan Mari Atutxaren semea izango da askorentzat.
Zer da EGI EAJrentzat? Eta zer EAJ EGIrentzat?
EGI alderdiarentzat Euskadiko gazteria egituratzeko gazte mugimendu garrantzitsua, EAJren filosofiaren barruan. Eta batez ere, EAJrentzako akuilua da, alderdia kinatzeko eta EAJn gauza asko aurrera eramateko.
Alderdia zer den EGIrentzat? Euskadi askatzeko dagoen egiturarik onena. Eta egiturarik onena denez gero, EGI egituratzen da alderdiaren moduan gazte mugimendu legez.
EGIren planteamenduak edo diskurtsoa EAJrenak baino erradikalagoak al dira?
Erradikaltasuna ez da agertzen ez barrikadetan eta ez indarkerian. Erradikaltasuna ideietan erakusten da. EAJko estatutuak, azken helburuari dagokionez, EGIko estatutuekin bat datoz: Euskadi askatu bat lortzea, Euskadi subirano bat. Beraz, erradikaltasuna oinarrian berdina da. Gertatzen dena da, EGIkook gazte garenez gero, neurri batean odola beroagoa daukagula.
Uzturrek esaten zuen: «Euskadin nahikoa da urtean hiru bider independentzia aldarrikatzea; gainontzeko egunetan independentziaren alde lan egin behar da». Agian EGIn gertatzen da hirutan esan ordez hamar aldiz esaten dugula, derrigorrezkoa baita zer garen eta nora goazen gogoratzea.
EAJk EGIren diskurtso erradikalago hori apur bat bereganatu behar duela uste al duzu?
EAJren diskurtsoa erradikala da oinarrian. Ez da egunero esan behar gure helburua Euskadi askatua, Euskadi subiranoa dela. Gutxiago hitz egin behar da, eta egunero lan egin, aurrerapauso handiagoak emanez. Erradikaltasuna modu askotara eman ahal da. Helburua argi badaukazu, gero aztertu behar duzu helburu horretara heltzeko nondik jo behar den. Eta hori aztertuta, EAJ eta EGI bat datoz ez dagoela beste erarik Estatutuaren bitartez joatea baino.
EGIk euskal gazteriari zerbait eskaintzen al dio EAJk ematen ez diona?
EGIk euskal gazteriari eskain diezaiokeen gauza garrantzitsuena da gazteria arloko alternatiba zintzo eta abertzalea dela Euskadi askatzeko. Agian EAJk ere horixe bera eskaintzen dio, baina EGIk askatasun horretan intsumisioa edo ekologia bezalako gaiak alderdiak baino modu erradikalagoan sartzen ditu bere planteamenduetan. EAJ maila pragmatikoagoan geratzen da, ezberdina baita eskatzea edo aldarrikatzea, eta gobernuan egotea.
EAJko zenbait buruzagik alderdiaren helburu nagusia, independentzia ezean, eguneroko beste gai batzuek izan behar dutela aipatu izan dute. Zuretzat zerk izan behar luke helburu nagusia?
Niretzat eta EAJko kide guztientzat, Euskadiren askatasuna, subiranotasuna. Egun Euskadiren subiranotasuna beste era batean agertzen da, orain 100 urte agertzen zenarekin alderatuta diferente. Orain 100 urte Estatua izan behar zenuen, eta orain argi daukagu herri honentzat askoz pragmatikoagoa dela Europan sartzea eta Euskadiren norabideak bertan erabakitzea. Baina gu geu joanda. EAJko zenbait buruzagik esaten dutenean eguneroko arazoak direla larrienak, egia diote. Azken batean, ez baita izango Euskadi askaturik indarkeria desagertzen ez den artean, herri txiroa bagara, Euskadi euskaldunik ez badago. Premiazko ardura horien oinarria Euskadiko subiranotasuna da.
Independentzia al da EAJren apustua?
Euskadiren subiranotasuna da EAJren apustua. Eta hori ulertu ahal da independentzia gisa, Estatu bat izanez, edo Europaren barnean. Guk Europaren barnean egon behar dugula diogu, eta ez kanpoan.
Autonomia Estatutua egin zenean oso gaztea zinen. Nola ikusten duzu bere etorkizuna?
40tik gora transferentzia, falta direnak, eman egin behar dira, herri honek ituna egin zuelako Madrilgo koroagaz. Itun horren arabera herri honek Estatutua onartu egin zuen eta eurek sinatu. Ituna osorik betetzeaz gain, herri honek planteatu behar du nora joan gura duen. Eta hori planteatuta beste Estatutu bat sortu, guk nahi dugun puntura artekoa. Oraingoa ahalik eta arinen bete behar dugu, eta beste Estatutu bat sortu abertzaletasunarentzat erreklamo eta aurrerapausoa izan dadin.
Estatutuak asetzen al ditu zu bezalako gazte abertzale baten subiranotasun nahiak?
Estatutua bide bat da. Ezin da ukatu aurrerapausoa dela konpetentziak edukitzea eta hemengo gauzetan guk erabakitzea. Ezin dena esan da, edo dena edo bat ere ez. Dena eta bat ere ez artean, gehienetan bat ere ez izaten da. Horren aldeko apustua egin dutenek, bat ere ez baino gutxiago lortu dute.
Iritzi publikoak euskal gazteriari buruz duen irudia kaleko istiluekin oso lotuta agertzen da.
Euskadiko gazteria ez dago barrikadetan, zati txiki bat baino ez da. Bigarrenik, batzuek gauza asko barneratu dituzte Euskadiko gazteriaren izenean. Esaterako, Karmelo Landak esan zuenean euskal gazteriak erantzun egin behar duela. Gezurra da hori. Gazteriak ez du erantzun eta gazteria ez dago barrikadetan. Barrikadetan denok dakigu zein dabiltzan, KAS dagoela atzean.
ETA armak uztera gazteek behartuko dutela esan zion Xabier Markiegik ARGIAri. Bat al zatoz baieztapen horrekin?
Hala gertatuko da. Ez du zentzurik ekologiaren aldeko, intsumisioaren aldeko, industriaren aldeko, etorkizunaren aldeko eta abarren aldeko giza-mugimendu bat egon, eta hori guztia armaz defenditzeak. Argi dago giza-mugimendu hori ikusita, gerora begira, ETAren mugimendua murriztu egingo dela. Lau `argidun' geratuko dira, herri honen salbatzaile direla eta herri honi autodeterminatu edo ez erabakitzeko eskubidea ekarriko diotela pentsatzen dutenak. Baina ez dira ohartzen herri honek ez diola inori eskatu, eta gutxiago ETAri, mesede hori. Herri honek argi esan zuen nola autodeterminatu nahi duen, Estatutuaren bidez eta ez heriotzaren bidez.
Euskal gazte asko espetxean dago. Zer egin dezake EGIk hauen egoera hobetzeko?
Espetxean euskal gazte asko dago: intsumisoak, ETAren ingurukoak... Argi esan izan dugu intsumisioaren aldeko garela eta beraz, ez diogu zentzurik ikusten intsumisoak gartzelan egoteari.
Bestetik, ETAko gazteak inguruko gartzeletan egon behar dute, ez baitauka zentzurik Malagan egoteak. Baina gartzelan badaude, hiltzaileak direlako daude, Egibarrek esan bezala eduki politikoa izan arren.
Intsumisioaren aldeko zaretela esan duzu, baina EAJk baiezkoa eman zion Kode Penalari...
EAJ beti pragmatismoaren inguruan mugitu izan da. Horretan bi gauza bereizi ditugu: Kode Penala osotasunean eta intsumisioaren gaia. Kode Penalari osotasunean baiezkoa eman genion, baina argi eta garbi utziz intsumisioaren gaian ez geundela ados.
Nola ikusten duzu Gasteizko hirukoa?
EAJ betidanik mugitu izan da itunaren ildoan. Nahiago nuke HBk indarkeria mundua alde batera utzi, eta bihar HBrekin eta EArekin hitzartzea hemengo gobernuko aginterako. Egun, hori ezinezkoa denez, pragmatismoan oinarrituz, gehiengoa sortu eta herria gobernatzeko EArekin eta alderdi sozialistarekin hitzartu behar dugu. Emaitzak legealdi amaieran ikusiko dira.
Baketze prozesuan ekimena nork izan behar du, Ajuria Eneko Itunak ala Eusko Jaurlaritzak?
Hau konpontzekotan denon artean konponduko dugu. Eta denok, batik bat, Ajuria Eneko Itunean gaude. Jaurlaritzak baketze prozesuaren ekimena hartzeak ez du zentzurik. Gai honetan negoziatu behar duena Madrilen baitago, eta guk lagundu ahal dugu negoziazioan. Beraz, noizbait eseri egin beharko dugu, nondik nora jo eta zer egin behar dugun aztertzeko. Ikusi dugu Irlandan eta Palestinan gauzak hitzaren bidez konpontzen direla. Ez dakit hemen zergatik ez den onartzen hori.
Noiz eta nola hitz egin behar da Ezker Abertzalearekin, eta zertarako?
Ezker Abertzalearekin edozein unetan hitz egin behar da. Zertarako? Lehenik eta behin hilketak alde batera uzteko. Noiz? HBrekin edozein unetan, eta ETArekin su-etena eman dadinean.
Nire iritziz negoziazio latza sortuko da, eta bertan ikusi beharko da nora heldu ahal den Madrilgo Gobernua, eta nora ETAko buruzagiak. Biek utzi beharko dute zerbait bidean akordio batera iristeko. Baina beti argi utziz ETAk negoziatzean bere izenean soilik negoziatuko duela.
Negoziaketa prozesua zabalduko balitz, zein funtzio bete behar luke EAJk?
Madrilek argi dauka EAJk ez badu sinatzen prozesu hori herri honek ez duela onartuko. Zein funtzio beteko dugun? Beti bezala erdian ibiliko gara, pragmatismo bidean. Gehiengoa daukagulako batez ere, herri honi argi esateko: guk ere ikusi dugu eta ados gaude. Hori urrats handia litzateke herri honek horrelako prozesua onartzeko, eta hori sobera dakite bai Madrilgo botere estatalistak eta baita ENAMeko mugimenduak ere.
Ezker Abertzaleak Ertzaintzarekiko jarrera gogortu egin du. Zer dela eta? Ertzaintzak berak Ezker Abertzalearekikoa gogortu duelako?
Ezker Abertzalekoek uste zuten Ertzaintza gurutzebidetan egongo zela, aurrera, atzera edo gora egiteko esanez. Baina Ertzaintza polizia osoa da, eta hala den artean, atxilotu behar ditu lapurrak, terroristak, legez kanpo dabiltzanak... ETA legez kanpo dago, eta hala dagoen artean Ertzaintzak ETAkideak atxilotu egin behar ditu.
JAUREGI, Mikel
8,9-10,11


GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakGazteakEGI
GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEAJ
PertsonaiazATUTXA1
EgileezJAUREGI5Politika

Azkenak
Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Eguneraketa berriak daude