Honelako diskoa egitea autokritikaren emaitza da.


2021eko uztailaren 16an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
"Bidez bide" diskoa kaleratu du Guk taldeak ekain hasierarako
Honelako diskoa egitea autokritikaren emaitza da.
Sarasola-Borda izenak jasotzen du Guk taldearen sorrera. Beñat Sarasola eta Joanes Borda hasi baitziren kantuan gitarra soil baten babesean. Urteak igaro eta Pampi Lacarrieu eta Eneko Labeguerierekin laukotea esatua zen. Lau baita ere sorbaldan dituzten diskoak eta "Bidez bide" izenekoa amaitu dute orain. 25 urtetan urratutako ibilbideaz aritu gara Uztaritzera gerturatuta.
Noiz eta nork sortu zuen Guk?
Guk-en sorreran, 68-69 urteetan, Beñat Sarasola eta Joanes Borda ziren soilik eta abestiak egiten genituen. Baina ez ginen luzaz aritu biak bakarrik. Pampi Lacarrieu sartu zen eta gerora beste bi musikari, Pier Paul Baezaitz eta Davant. Orduan antzerki moduko emanaldiak eskaintzeari ekin genion. Era honetara, abestiei litura ematea lortu genuen, istorio bat pentsatuz: "Aita-seme-laborari" izena zeraman ikuskizun hark.
Nola gogoratzen duzue garai hura?
Abertzaletasuna hasten zen; iheslariak... giroa sortzen. Behin Errenterira kantaldia eskeintzera joan eta nahiko harrituta geratu ginen, jendeak txalo bizian hartu zituen gure kantuak. Iparraldetik Hegoaldera joan eta desberdintasuna nabaria zen. Bestalde, iheslariekin ere anitz gauza ikasi genituen Euskal Herriari buruz, eta abertzaletasunari buruz.
Egoerak kantari bezala konpromezu politikoa eskatzen al zizuten?
Garai hartan abertzale gazteak ginen. Enbatako hastapenak ziren. Baino abertzaleak beti multzo txikian egoten ziren. "Aita-seme-laborari" egitearekin batera, ordea, arazo soziala abertzale-politiko arazoari lotzea lortu zuen taldeak. Iparraldean urrats handia izan zen hori. Kontuan hartu hainbat laborari bestela ez zirela sekula kantaldietara etorriko. Izan ere, ordura artekoak abertzaleen kantaldiak ziren, mitinen antza hartzen zutenak. Bazen muga herri eta abertzale gazteen artean. Aldiz, antzerki horri esker laborariak bere burua arazoan barne ikusten zuen. Mugimendu sindikalista Iparraldean, ELB eta abar, antzerki horren ondotik sortuak dira.
Zer kontatzen zen "Aita-seme-laborari"n?
Etxealde bateko semak egun batean Parisera bizitzera joatea erabaki eta aitari esan dio: "Han badakit bizi ederra dela". Mutikoak aitarekin errieta izan baina azkenean aitak Parisera joatea utzi dio. Parisen bere buruari hainbat galdera egin ostean, "Zer ari naiz ni hemen?", berriz itzuliko da; aitari barkamena eskatu eta hitza eman lanean hasiko dela serioski.
Borda zen aita, Pampi semea eta Beñat txapelduna: diputatua. Honek aitari ez kezkatzeko esaten zion: "Arazorik baduzue etorri ni ikustera". Hori galdu egin da pixka bat baino garai hartan hiru pertsonai ziren garrantzitsuenak: medikua, alkatea eta apaiza, herriko buruak.
Ikuskizun hark deskribatzen zuen laborarien giroak eta egungoak ba al dute zerikusirik?
Bada desberdintasunik. Izan ere, gaur sumatzen da gazte anitzek etxaldearen segida hartzen dutela. Giro ekonomikoa aldatu egin da. Teknologia, aurrerakuntzak... Bada, ordea, orain nahikeria gazteriarengan herrian segitzeko. Abertzaletasunak eman du hori eta baita hirietan lan gutxiago egoteak ere.
Zenbat disko kaleratu dituzue?
Eneko Labeguerie sartzerako 45 itzuliko bi disko txiki. Ondoren, "langile laborari eta nagusi" bikoitza; eta "gerlarik ez"; "herria zain" eta "arrozten". Eta orain azkena, "bidez-bide". "Arrozten"ek esaten zuen nola abertzale gazteak arrotz sentitzen ziren bere herrian; politikari frantsesek zer egiten zuten gure ideiak eta esanak arrozteko.
"Bidez-bide" honetaraino zein ibilbide egin duzue?
Sekula ez dugu izan disko honetan erabilitako musika moldaketarik. Aurrekoetan askoz ere sintetikoagoa zen musika. Bestalde, "bidez-bide", musika aldetik aberatsagoa da. Gitarra, kontrabaxua eta bajoa erabiliak genituen aurrez, baina oraingo honetan horietaz gain, 11 instrumentu sartu ditugu: xirula, pianoa, kontrabaxua, trikitixa, txeloa, perkusioak. Gaur entzuten den musika moldeti hurbilago dago. Bestalde, kanpoko bi musikarik egin dituzte moldaketak: Joxerra Senperenak eta Jean Lou Corihonsek.
Lehenago, borrokako abestiak egiten genituen. Aldiz, honetan badira horietaz gain sentimentalak, taldeko abestiak; batzuk alaiagoak, besteak tristeagoak. Borroka borroka da, zure baitan duzu, baino ez duzu hori bakarrik. Hori baizik ez duena ez da osoa. Lehen ez ginen hortik ateratzen; beti har berari jarraitzen genion eta pentsatu genuen besterik ere bagenuela esateko.
Hitzak zuek eginal al dira disko honetan?
Badira bi poema Mixel Labegueriek eginak. Gordeta zeuden eta horiek hartu eta kopla batzuk gehituz eta beste batzuk kenduz idatzi ditugu bi abesti. Badira beste bi poema, "kateak" eta "ardi saldoa", Xanti Iparragirrerenak; horiek ere musikatu ditugu. Eta beste bi poema anonimoak dira: iheslari bat hemengo neska abertzale batekin ibiltzen zen eta egun batean neska espetxean gertatu da. Lagun horrek poemak bidaltzen zizkion hara. Espetxetik atera, eta behin, Baionan ostatu batean neska berak Enekok musikatu nahiez gero poemak hor zituela esan zuen. Poema horiek bildu eta bi musikatu ziren: "oroitzapen" eta "emakume". Gainontzeko sei kantuen hitzak gureak dira.
25 urte inguru berri kantari. Nola ikusten duzue kantagintza egun?
Publikoa galdu du. Jendea geroz eta gutxiago joaten da kantaldietara. Iparraldean, gainera, ez da entzule gehiegirik, hala ere irratirik ez zenean ere kantaldi arrakastatsuenak 600 lagun biltzen zituen hemen. Irratia ez zegoenean kantaldira joan beharra zegoen taldeak entzutera. Orain goizean gure kantekin hasten dira ardiak jezten.
Rock kontzertuek kendu al dizuete lekurik?
Gasteriaren gustuak aldatu egin dira: orain nahiago dute rocka. Rockak bere pubikoa badu eta egia da folk mailan edo kantu tradizional mailan entzuleak gutxitu direla. Ez da txarra hori. Orain jendea hurbilarazteko, kantaldiak onak behar bait du izan. Ez da pentsatu behar soilik rockaren errua denik. Kalitateari ere begiratu behar zaio. Kantaldia ona bada jendea etorriko da. Iparraldean, bestelade, arazo larria dugu areto gabeziarekin.
Zenbat kantaldi eskaintzen dituzue urtean?
20ren bat. Aurrekontua kontuan harturik ziur aurten gutxiago direla. Larrañera joan behar dugu eta han izugarrizko arazoa sortuko da. Larrañen 200 arima dira; kantaldia antolatzekotan, kanpotik jendeak etorri beharko du aretoak betetzeko. Aurrekontua, berriz, 11 mila liberakoa da gure buruak ordaindu gabe, soilik musikariak eta gainontzeko elementuak ordainduz. Eta noski, herri txiki batean ez dago hortik etekin ikaragarririk ateratzerik.
Zein etorkizun du euskal musikak?
Irratiek asko laguntzen dute horretan. Euskal musikaren egoera euskal kantariek egiten dutenetik dator. Euskaldun kantari bakoitzak autokritika egin behar du eta daramatzan urte horietan guztietan zein bide egin duen eta ea hobetu daitekeen.
Zuek egina duzue autokritika?
Honelako diskoa egin eta beste musikari batzuk onartzea da autokritikaren emaitza. Noski, gu ez gara profesionalak eta musika ondo egiteko denbora igaro behar da, baina Guk-en lehen diskoa eta orain aterako dena entzunez gero... honetan hutsak badira, baina hobetu da. Bakoitzak hori egiten badu kantagintzak ez du beldurrik ukanen.
Luzaroan izango al da Guk?
Bizarra zuritzen hasia zaigu bainan taldeak jarraitzen ez badu ere, gisa honetako talde batentzat sail horretan bada lekurik. Soilik taldearen onerako bada jarraituko du. Azken diskoaren modukoak egin ezkero bai. Historia egin? Eusko Jaurlaritzak atera duen entziklopedia bat ikusi dugu. Bertan, Guk taldeak geroztik sortutako hainbat talde aipatu arren, gutaz ez da hitz egiten. Eusko Jaurlaritzarekin ez dugu harreman honik. Hitzekin bada zeozer, ez dituzte gustukoak nonbait...
Maite Artola.
36-38


GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modeTaldeakGUK
EgileezARTOLA6Kultura

Azkenak
Nafarroako Euskaraldiaren hamaikakoa, prest

Euskaraldiaren hamaikakoa aurkeztu dute Nafarroan: Julio Soto bertsolaria, Edurne Pena aktorea, Julen Goldarazena musikaria (Flakofonki), Claudia Rodriguez  Goxuan Saltsan taldeko abeslaria, Eneko Garcia (Albina Stardust), Yasmine Khris Maansri itzultzaile eta kazetaria,... [+]


Gasteiz Anitza sortu dute, auzoetako arazoak integrazioaren bidez konpontzeko

Hainbat kolektibo daude Gasteiz Anitzaren atzean. Egoera larrien aurrean "soilik poliziaren esku hartze gehiago" eskatzen duen eta "eskubideen urraketei entzungor" egiten dion ereduaren aurrean, beste praktika eredu bat egiteko saiakera dela adierazi dute... [+]


2025-03-25 | ARGIA
Kaleratze arriskuan dago 40 urtez elikadura burujabetza landu duen Bizkaigane proiektua

Bizkaigane elkarteak elikadura burujabetzan oinarritutako proiektua du Errigoitin (Bizkaia), 1983tik. Instalazioak dauden lur eremutik aterarazi nahi du lur jabeak elkartea. EHNE Bizkaia sindikatuak adierazi duenez, instalazioek lege eta administrazio eskakizun guztiak betetzen... [+]


2025-03-25 | Euskal Irratiak
Giza-kate bat Baionan, arrazismoaren eta faxismoaren goititzearen kontra

Hirurehun bat pertsona hurbildu ziren jende katea osatzeko Marengo eta Pannecau zubien artean.


2025-03-24 | Garazi Muguruza
Desioa

Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]


Nazio askapena; arrazakeriaren eta faxismoaren kontrako antidoto bakarra

Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]


2025-03-24 | Emun kooperatiba
Gazteak eta euskara: oztopo errealak eta aukera berriak

Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]


Euskararen aldeko sareak ehuntzeko Erriberan Euskaraz ekimena sortu dute Nafarroa hegoaldean

Prentsaurrekoan, maiatzaren 17an ospatuko duten Erriberako Euskararen Egunaren inguruko argibideak eman dituzte. Ume, gazte zein helduentzat zuzendua izango da. Ekimena, Erriberan egiten diren ekimenetan indarrak biltzeko eta euskararen normalizazioaren alde saretzeko... [+]


Ehun mugimendua desegingo da, independentziari buruzko mozioa erregistratu ostean 101 udaletan

Independentziaren aldeko ekimenak aurrera eramateko baliabide faltagatik "itzaliko" da. Aurretik, Euskal Herri osoko 101 udaletan independentzia mozioak erregistratuko dituztela iragarri dute, euskal errepublikaren aldeko prozesuan urratsak egiteko. Baliabide faltaz... [+]


2025-03-24 | ARGIA
Negoziazioek huts eginda, hezkuntza sindikatuek bost greba egunetarako deia egin dute

Hezkuntza Sailarekin hainbat aldiz bildu dira hezkuntzako sindikatuak irakasleen lan baldintzak negoziatzeko. Hitzarmena berritzea, baina, ez dute lortu, eta martxoko eta apirileko bost greba egunetarako deialdia egin diete irakasleei. Lehenengoa astearte honetan izango da.


Lurraren defentsaren aldeko eta “inposizioen” aurkako oihua Gasteizko kaleetan

Euskal Herri osoan zehar daude mehatxupean hamaika baso, zelai, mendi zein nekazal lur. Horien defentsan diharduten tokian tokiko plataforma asko bildu dira larunbatean Gasteizen, EH Bizirik-ek deituta, inguru naturalaren “suntsiketaren” eta makroproiektuen... [+]


Atzerriko talentua erakartzeko euskara “oztopo garrantzitsua da”, Kutxabankeko buruaren ustez

"Poloniar bat etortzen bada eta bost urte pasako baditu proiektu batean, joder agian ez zaio egoki irudituko seme-alabek euskaraz ikastea, ezta?", bankuko lehendakari Anton Arriolak adierazi duenez. Euskalgintzako eragileek gogor kritikatu dute eta esandakoa... [+]


2025-03-24 | Uriola.eus
“Lasterka askatasunera” bueltan dator

Kirola eta aldarrikapena uztartuz, maiatzaren 24an Bilbo gazteria independentistaz beteko da. Lasterketa honen bitartez, Euskal Herriaren askatasunaren aldeko balioei lekua egin nahi diote gazteek, independentziarako bidean daudela erakutsiz.


Eguneraketa berriak daude