"Euskaldunak ez gara ilustratuak izan, ez gara hain modernoak"
Axular saria jaso zuen azkoitiarrak Alberdanian publikatu duen obraz. Bere burua pesimista teoriko eta optimista praktikotzat duen Sudupek Ilustraziora jo du arrazoiaren argi eta itzalen bila.
PARIS `iraultzaile' hartan filosofiari lotua, Zumaiako ikastola sortu berritik deia jaso zuen, «irakasleak behar ziren hasiera hartan». Orain lankide duen emazteak ere erabakian pisurik izan zuen: «Zirkunstantziek agintzen dute askotan» esan digu arrazoiaz luze mintzo den Sudupek. Patxadaz heldu dio gaiari, Kandinskiren erreprodukzio baten gerizpean, beti ere liburua altzoan. Eskuen imintzioez arrazoituz azalpena, denbora hartzen du erantzunak emateko.
Liburua berak irakurri nahi izandakoa omen, eta inork idatzi ez duenez, berak idatzi du. Azkenekoa izkiriatu zuenetik urte batzuk, presarik ez du hurrengorako. Afizioa baitu berak pentsamentuarena.
Uste dut Euskal Herria oso desintegratuta dagoela. Baina, hor zein da irtenbidea? Nik, pixkat Habermasen ideietan oinarrituta, proposatzen dut minimoen abertzaletasun bat, minimoen euskaltasun bat... Zer da hori? Puntu minimo batzuetan, balore komun batzuetan kontsentsu batera iristea.
Posmodernoek, adibidez, esaten dute dena erlatiboa dela, ez dagoela ezer finkorik. Baina arrazionalismoak aurrera egiteko aukera ematen du. Giza eskubideen aldetik, kasu, denok onartzen ditugun printzipio batzuk daude, sexuen desberdintasunen aurka gaude, natura zapaltzearen aurka... Hor aurrerapena dago.
Dena den, sentimenduen arloan muturretatik ihes egin behar dugu. Horrelako dialektika batean mugitu behar dugu, unibertsaltasuna eta berezitasunaren dialektika horretan.
Nik uste gaur egun zentro aldera bilatu behar dela oreka. Liberalismoaren eta sozialismoaren puntu onenak hartu, bien arteko balore onenak uztartu. Eklektizismo batera goaz. Sozialdemokrazia da nagusi Europan, estatu eta alderdi guztietan. Erdibide batean.