"Antxon Miamira-edo eramanda elkarrizketa saiatzeko plana zegoen"
Euskal politikagintzan giltzarria den Xabier Arzalluz Sabin-Etxea den eraikuntza ikusgarrian topatu dugu. Aginte usaina dago EAJrenean. Narcis Serrarekin elkarrizketa oso garrantzizkoa edukitzeko bezperan hartu gaitu. Eta estimatu diogu.
Mugarik ez dago, moneta berria dator denentzat... estatuak badoaz. Galdera da zer geldituko den estatuetatik, gure autonomia noraino doan, eta autonomia osoa daukagunean zertarako beharko dugun estatu bat bitarteko Europan egon ahal izateko.
Gainera Europako Batasunean ikusiko dituzu txekarrak, eslobeniarrak kroaziarrena ikusiko da nola konpontzen den, estoniarrak, Malta, Txipre seguru aski, eskoziarrak... orain arteko egitura osoa aldatu beharko da, konstituzio modu bat moldatu beharko da.
Ajuria Eneko Mahaiaren azken bilkuran sortu zen eztabaida: norbait autodeterminaziorako urratsak ematen hasiko balitz zer gertatuko litzateke konstituzioaren zortzigarren artikuluarekin?
Garaikoetxeak esaten zuen autodeterminazioa errealitate bihurtzeko posibilitatea egon behar zuela, eta ez dela ontzat hartzen. Nik esaten nion hori ez zela arazoa, arazoa zela gaur Euskal Herriaren gehiengoa horrelako soluzio baten alde aterako litzatekeen ala ez. Ez genuke gehiengoa lortuko. Gure lana da herria geureganatzea, aske izatea Espainia edo Frantziarekin egotea baino hobea dela ikus dezaten.
Nafarroak bide hori hartu zuen Madrilen hala erabaki zelako. Sozialistek, 1976an, pentsatuta zeukaten ez bakarrik Nafarroa, Errioxa ere autonomia batean sartzea, Agiriano zaharrak, Mujikak eta Cosculluelak. Baina Madrilen militarrek, eskuinak eta abarrek beste konbinazioa egin zuten. Euskadi autonomia sortzen bazen, Nafarroa barne zela, 200 kilometroko muga izango zuen, itsasoa kontatuta, eta halako bideragarritasun itxura hartzen zuen. Hala utzi zuten Nafarroa kanpo.
HB eta KASeko jende horrek esaten du laurak bat egin arte itxaron behar dela. Ez da gauza berria: irakurri behar zenuke Lizarrako Estatutuak porrot egin zuenean Manuel Irujok Agirreri idatzi zion gutuna, Nafarroa kanpo gelditu zenean. Baina guk beti bide bera hautatu dugu: gaudenok aurrera segi, besteak ahaztu gabe.
Beste adibidea Suitzako Jurakoa da. Bernako kantonamenduko eskualde bat zen Jura, frantses hiztuna. Eta duela gutxi lortu du kantonamendua osatzea. Oraindik ere beren "Nafarroa" badute, Bernan, baina aurrera segitzea erabaki dute daukatenarekin.
Baina politikan hasita, gehiengoak behar dituzu. Alderdia zatitu zenean sozialistengan aurkitu genuen konprentsio pixka bat.
Orain gure beharra daukate, dauzkaten istilu guztiekin, besteren artean katalanek beren boto-emaileen aurrean gu ere bagaudela erakusteko.
Gu oso oreka zailean gaude. Gobernuari ez diogu lagundu nahi ez bada behar bezala portatzen. Baina horiek modu txarrean bota eta PPkoek gehiengo absolutua edukitzea ez dugu nahi, PP gehiengoarekin eta IU PSOEren aurretik, ez dut uste Espainiarentzat ona izango zenik, baina Euskadirentzat seguru ezetz. Horregatik gabiltza gabiltzan moduan. Felipe Gonzalezek Europako lehendakaritza bakean pasatu nahi du, ongi bukatzeko.
Zumalabek konfidente sarea antolatu zen. Eta bitartekarien bidez -lanagatik 4.000 erreal ordainduta- karlisten buruei Canovasen gutun bana bidali zien. Hemeretzi buru karlistetatik batek bitartekaria espetxeratu egin zuen, beste batek fusilatu, eta gainerakoek gutuna gorde egin zuten.
Gerra galduta ikusten denean, traizio hitzaren beldurrez etengabe luzatzen dena, beti azaltzen dira bukatzea nahi duten Muñagorri eta Zumalabeak, kobratzen duten konfidenteak eta gutuna sakelean gordetzen duten buruzagiak. Eta hori dena hondatu aurretik "nahikoa da" esango duen gizon bat ez dagoelako.
Zer egin dezakezu zuk? Ez duzu egingo traturik gobernu batekin pentsatzen duzulako GAL asuntoan sartuta egon direla? Eta bitartean zer? Printzipioetan sartuta, inor ez dago behartuta bere burua salatzera. Bizitzak ematen dituen kontraesan eta saltsa guztietan sartuta gaude, beti bezala.
Algerekoak porrot egin zuen ETAk bonbak jarri zituelako. Lehergailuak nork jarri zituen, EAJk? Arakamak zoragarri esaten zien ETAko buruei Santo Domingotik: ez duzue kontrolatzen zer datorren eta izutu egin zarete, lehengoan gelditzea erabaki duzue. Algerrekoa pasatuta ere, jarraitu genuen horretan. Prestatuta zegoen beste bat Estatu Batuetan. Antxon Etxebeste Miamira edo eraman, eta saiatzeko plana zeukaten Benegas, Vera eta horiek. Asuncionek moztu zuen. "Osloko bidea" esaten zuen Asuncionek, mahaian jarri baino legen gauzak konpontzera, ez Algeren bezala, mahaian eseri eta galdetu, "orain zer?". Gu irtenbide negoziatuaren alde geunden, eta gaude.
Prostituzioan aritzera behartuta zeuden lau emakume askatu dituzte Donostian eta Gasteizen, eta giza salerosketa leporatu diete operazioan atxilotutako bi emakume eta gizon bati. Biktimen salaketari esker hasi zuen ikerketa Ertzaintzak. Atxilotuak Ertzain-etxera eraman dituzte... [+]
Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]
Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]
"Duintasuna urratzerainoko gertakariak" sarri errepikatzen direla seinalatu dute egoitza horretako senideek Arabako Foru Aldundiari bidalitako gutunean. Aldundiak dio egoera ez dela "hain larria".
Euskal Herriko hainbat zentro teknologikotako ordezkariek parte hartuko dute euskarazko ahots teknologiaren egoera eta etorkizuna aztertuko dituen mahai-inguruan, Jon Torner ARGIAko kazetariak gidatuta. Topaketa urriaren 17an izango da, Donostiako San Telmo museoan egingo den... [+]
Urri hasieran kaleratutako EHUko irakaslearen inguruko txosten bat egiteko eskatu dio Fiskaltzak Ertzaintzari. Kasuaren nondik norakoak sakonki ikertzeko eta gorroto deliturik egon den ala ez aztertzeko helburua du, salaketa jartzea erabaki aurretik.
Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]
Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]
Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]
Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]
Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]
Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]
1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.
Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.