"Rockaren mundu komertzialean bizi den poeta erromantikoa naiz".


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Elliot Murphy musikariari elkarrizketa
"Rockaren mundu komertzialean bizi den poeta erromantikoa naiz".
Elliot Murphy rock musikari estatubatuarra
Rock-and-rollaren hastapenetako lekuko izatea zorte handitzat hartzen du Elliott Murphyk, era horretan arras musikari ezberdinen eraginak berera ekartzeko parada izan duelako. 1973an lehen diskoa kaleratu zuenetik, ordea, estiloa ahalik eta garbiena mantentzeko ahaleginak egin omen ditu. Parisera joan aurretik, New Yorken aurkitu zuen abestiak konposatzeko behar zuen inspirazioa. Musikan ezezik, luma eta poesian ere aurkitu du babeslekurik.
Ez da hau Euskal Herrira etorri zaren lehen aldia. Euskaldunen artean jarraitzaile asko al dituzu?
Euskal Herrian behin baino gehiagotan izan naiz; iaz esaterako Bilbon eta beste zenbait lekutan eskaini nituen kontzertuak. Euskal Herriko publikoa oso atsegin dut eta benetan oso gustora etortzen naiz, goxo sentitzen bainaiz hemen. Iaz emandako kontzertuetan biziki estimatu nuen jendearen harrera, nire abestiak kantatzen zituen...
Orain urte batzuk EEBBak utzi eta Pariserako bidea hartu zenuen. Zergatik erabaki hau?
Hamabost urtez New Yorken bizi izan nintzen eta haseran asko inspiratzen ninduen. Izatez, nik osatutako kanta askok hiri honekin harreman estua dute; zenbaitetan New Yorkeko poeta sentitu naiz. New Yorkek asko irakasten du, baina une bat iristen da kanpoan beste leku batzuetara ere mugitu nahi duzuna. Europara joan nahi nuen, Paris erreferentzia gune nagusia da... Parisko argiak atsegin ditut eta baita ibaiak zeharkatzen dituzten zubiak ere.
Jende askoren ustez, EEBBetako rock musikari onenetarikoa zara. Ez zara, hala ere, oso ezaguna.
Rock-and-rollak antzekotasun handia du liburuekin. Gehien saltzen diren liburuak ez dute zertan onenak edo interesgarrienak izan, baizik eta jende multzo zabalenarengana iristsi direnak. Rock-and-rollean izen handiko adibideak badira: Rolling Stones, Bruce Springsteen... Hauek berehala bihurtu ziren ezagunak. Lou Reed eta beste zenbaitek, ordea, hasi eta hamabost edo hogei urtera lortu zuten sona. Nik hogei urte inguru daramatzat musika eginez eta hainbat disko ere kaleratu ditut. Jarraitzaile kopuru txikia izan dut baina musikan segitzeko adina bai. Orain egin berri dudan diskoaren bidez, publikoa zabaltzea espero dut.
70eko hamarkadan Aquashow taldean aritu zinen. Nola gogoratzen duzu garai hura?
Beldur handia nuen. Lehen diskoa nuen, ez nekien nola atera behar nuen... Gogoratzen dut grabazio estudioetan oso urduri nintzela... Gaztea nintzen, rock and rollaren ametsak nituen. Gaur, garai hartako amets asko galduak ditut.
Egia al da Bob Dylanek asko eragin duela zure estiloan?
Eragin nagusienetarikoa izan da. Hitzei atea ireki zien lehenetarikoa izan zen. Bob Dylanek hitzei eta musikari garrantzi bera ematen zien. Musikan berak edozein hitz kantatu zitekeela uste zuen eta horrela abesti propioak idatzi zitezkeela.
Duela lau urte amaitu zenuen «Unreal city» diskoa, zenbaiten arabera zure lan onenetarikoa. Zer diozu zuk?
«Unreal City» Frantzian editatu nuen lehenbizi, «12» izenez kaleratu zen eta 24 abesti zituen. Ondoren EEBBetan atera zen, 14 abesti eta «Unreal City» izenez. Diario bat dela esan daiteke eta bertan EEBB-etatik Europara aldegin nuenekoaz ari da. Oso disko berezitzat dut, erabat neronena: kantak, grabaketak, zuzendaritza lanak...
Nola definituko zenuke zure musika?
Zorte handia izan dut, rockand-rollaren haseren lekuko naizelako. Rock and rollaren historian gertatutakoak entzun eta bizi izan ditut: Elvis Presley telebistan lehenengoz atera zenekoa, Beatlesak Ameriketara joan zirenean... Beti saiatu naiz eragin horiek guztiak nirera ekartzeko. Era berean, baina, nire musika garbi mantendu nahi izan dut. Rockand-rolleko mundu komertzialean bizi den poeta erromantikoa naiz.
Musika ez ezik, hainbat poema liburu ere idatzi dituzu. Zerk eraman zaitu idaztera?
Beti idatzi izan dut. Lehenengo diskoa atera aurretik ere idatzi nuen. Velvet Underground taldearentzat abesti bat idatzi nuen «1969 lerro» izena zuena. Bestalde, istorio laburrez osatutako bilduma bat erabili nuen «Cold and electric» diskorako. Orain, istorio laburrez osatutako beste liburu bat idatzi dut.
Egin ez eta egitea gustatuko litzaizukeena?
Arrakasta ikaragarria lortzea amesten dut. Alegia, kanta bat konposatu, munduko txoko guztietako jendeak kantatu eta erosiko duena. Gutxienez bat. Lanean ari naiz hori lortzeko.
ARTOLA, Maite
36-37

GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakMusikoakMURPHY1
PertsonaiazMURPHY1
EgileezARTOLA6Kultura

Azkenak
2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


2024-11-22 | Julene Flamarique
Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]


2024-11-22 | Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

 Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.


2024-11-22 | Sustatu
Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.


Nazioarteko Zigor Auzitegiak Netanyahu eta Israelgo Defentsa ministro ohi Gallant atxilotzeko agindu du

Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".


Umandi izena eta izana

Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]


Memoriadun euskara

Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]


Etorkizuneko apustua

Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.

Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]


Gelditu dute emakume baten eta bere alaba adingabearen etxegabetzea Gasteizen

Polizia etxegabetzea geratu nahi zituzten herritarren aurka oldartu da eta hainbat lagun zauritu ditu. Azkenean, etxegabetzea atzeratu duela jakinarazi du epaitegiak.


X-tik irten nahi? Nor dago Mastodonen eta Blueskyren atzean? Nola finantzatzen da bakoitza?

Gaur, azaroak 21, Mastodon.eus komunitateak sei urte bete ditu. Urteurrena ospatzeko Gure aukera, sare libreak kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Izan ere, azken asteetan “eXodoa” ematen ari da: erabiltzaile asko X-tik ihes egiten ari dira, sare... [+]


Eguneraketa berriak daude