"Komunikatzeko beharra klabea da arte sorkuntzaren bidean".


2021eko uztailaren 16an
Antonio Lopez pintoreari elkarrizketa
"Komunikatzeko beharra klabea da arte sorkuntzaren bidean".
Espainiako errealismoaren figura gorenetariko den Antonio Lopez pin- toreak:
Espainian ospe handikoa, berriki Donostiara DV arte galeriaren inauguraziora egindako bisitan bere agenda betean tartetxoa eskaini zigun. Artegintza zentzurik zabalenean, horixe elkarrizketaren ardatza.
Artista ezaguna bilakatzea neke askoren ondorena izan ohi da beti.
Asko kostatzen da gure ibilbidea benetan zertan oinarritu den zehaztea. Hasiera hartatik denboran hurbilegi nagoela iruditzen zait askotan, bilakaera modu neutral batez ikusi ahal izateko. Gainetik begiratuta, bi etapa bereiztuko nituzke: formakuntzazkoa eta heldutasunezkoa. Antonio Lopez nire osabaren eragina, 40ko hamarkada hartan, erabatekoa izan zela uste dut. Geroago, 50etako Madrilek ikaragarri markatu ninduen. Geroztik lana nire bizitza izan da.
Artelanak bukatu ondoren, beraiekiko harremana nolakoa izaten da?
Ez daukat oso garbi lanak, zehazki, noiz bukatzen ditudan; besteentzat egiten dira, eta nork erosiko zain gelditzen gara askotan, eta hor betetzen dute beren benetako destinoa. Harreman hau, benetan, artelana burutuz doan bitartean gertatzen da.
Arte kritikak duen lekuari egoki al deritzozu?
Hor dago, eta elkarrekin bizi behar dugu. Normalean, nahiko determinantea izaten da sortzailearen bizitzarako. Azken batean, kritikariarena, jende askoren ahotsa izaten da; presentzia materiala duen ahotsa da gainera, beste asko materializatzen ez diren bezala, eta ados egon ala ez, ahots hori kontuan hartu beharra dago. Dena dela, ahots horrek gehiegi marka ez zaitzan saiatu behar duzu, itoa ez sentitzeko.
Berriki Txillidak esaten zuenez, artegintzan aritzeko askatasuna eta pertzepzioa dira behar-beharrezkoak. Beste zerbait gehituko al zenuke?
Oinarrian pertzepzioa da, baina norberak nahi duen bezala sentitu eta jokatzeko askatasuna ere beharrezkoa da. Zenbait gizartetan autokontrol eta autozentsura nabaria izaten da, eta hori ez da ona. Artistak adierazi nahi duena adierazteko libre izan behar du.
Pintatzerakoan zeintzuk dituzu iturri nagusiak?
Bizitza bera, dudarik gabe. Gaztetan agian beste artistengandik gehiago jasotzen duzu, gaur egun dagoeneko ez. Adin batetik aurrera zure esperientzia kontatu behar duzu, eta hori da, nagusia eta ia iturri bakarra. Nire kasuan beti izan da horrela.
Artista belaunaldi berriak oso berritzaileak ikusten al dituzu?
Beraiek bizi dutena kontatzen dute, ezinbestez. Betidanik da horrela. Dena dela, ez ditut gehiegi jarraitzen, baina sortuz doazen neurrian ezagutuz ere joaten zara.
Artelanaren sorkuntzaren bideak hain malkarrak al dira, zenbaitek dioten bezala?
Izan behar dutenak dira, ez gehiago ez gutxiago. Inpultsoa berdintsua da beti, eta horretan denborak ez du garrantzirik. Klabea, beti ere, zerbait komunikatzeko beharra izaten da. Hori baldin badago, artelana gauzatzea bide laua izaten da beti. Arazoak horrek huts egiten duenean izaten dira.
Abangoardiak zeresana eman ohi du. Zer deritzozu une honetako abangoardiari?
Abangoardiak beti berdintsuak izaten dira. Garai berrien ñabardurak adieraztea, horixe da abangoardia. Eta garai bakoitzak bere bereizgarria du. Arteak hori adierazten du, eta forma eta eduki berrien bidez egiten du, ñabardura berriez. Gizarteak uneoro bizitzen eta sentitzen duena adierazten du. Horri abangoardia deitzea banalizatzea iruditzen zait. Artea ez da ez abangoardia ez beste ezer. Hori artea gehiegi sinplifikatzea da. Kanpoko munduak sortutako sentimendua ahalik eta garbien adieraztea da erronka nagusia.
Ameriketatik ekarri eta promozionatzen ari den artea hain desberdina al da zure ustez?
Nik oso desberdina ikusten dut. Hala behar du gainera. Hala ere, zenbait gauzatan ez da hain desberdina. Zenbaitetan garai batzuk ñabardura batzuengatik izan dituzten izugarrizko istilu horiek, bi mende geroago ia ez ditugu jasotzen ahal. Urteetan aurrera, askotan bataila horiek ez dira ulertzen. Eta denak dira beharrezkoak, denek eman baitzuten zerbait. Baita marjinatuta gelditu zirenek ere.
Edozein modutara ere, nire ustez, Amerikak badu oso polita den zerbait, eta zera da: tradizio handirik ez edukitzeak ematen duen askatasunarekin lan egiten dute, eta hori, oro har, kultur manifestazio guztietan nabaritzen zaie. Abentura artistikoari europar jakintsuenak ere ez duen lotsagabekeria handienarekin ekiten diote.
Geroari begirako asmo berezirik ba al duzu?
Nire adinean dagoeneko dena poliki eta inolako ustekaberik gabe gertatuz doa. Nire lanek zerbait berria ekartzera doazeneko susmoa nabari dut. Baina ez dakit hitzez azal daitekeen ere!
Gugenheim bezalako arte proiektu erraldoiekiko iritzirik ba al duzu?
Egia esan, museo ikaragarri onak eta ez hain onak, denetik dago. Benetan artelan onak dituenean, horrek ez du preziorik. Horren alde borrokatu behar da beti. Gugenheim-en kasuan, ez daukat halako informazio argirik, eta denetik entzun dut. Edozein modutara ere, bertaratu beharrekoa, arte amerikarra baino ez balitz, nire ustez, ez luke merezi. Ez dakit merkeagoa litzatekeen arte horretan benetan interesa dutenak Ameriketara eramatea. Hori guztia baino zabalagoa izango dela espero dut.
SARRIEGI, Patxi
43-45

GaiezKulturaArteaPinturaPintoreakLOPEZ6
PertsonaiazLOPEZ6
EgileezSARRIEGI1Kultura

Azkenak
2025-02-18 | Euskal Irratiak
Miarritzeko euskal ihauteriak berpiztu dituzte tokiko elkarteek

Hamarkada batez lokarturik izan ondotik, otsailaren 22an iratzarriko dute hartza Miarritzen. Festilasaik, Arroka elkarteak, Maritzuli dantza konpainiak, Gaztetxeak eta Ikastolak bat egin dute, aurten, programazio berezi bat eskaintzeko.


2025-02-18 | Antxeta Irratia
Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek hamabostaldia antolatu dute euskararen erabilera hauspotzeko

Hizkuntzarako ere gurasoak haurrentzako eredu direla kontuan hartuta, euskararen erabilera eta irakaskuntzari buruz sentsibilizatzeko helburua duen hamabostaldia antolatu dute Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek. Martxoaren 15etik 30era guraso... [+]


Ekainaren 1 era atzeratu dute Iparraldetik zirkulatzeko ingurugiro agiriaren derrigortasuna

Apirilean zen sartzekoa araua baina atzeratzea erabaki dute. Derrigorrezkoa izanen da ibilgailuetan agiria eramatea, ez soilik hiri eta herri nagusienetan sartu ahal izateko, baita kostalde osoko errepideetan mugitu ahal izateko ere.


Sabotaje algoritmikoaren alde

«I will overturn, overturn, overturn, it[…]»
Ezekiel 21:27 – King James Version

«Algoritmo guztien gainetik, algoritmo guztien azpitik»
Xabier Landabidea

Deseroso nago, deseroso gure jendarteak teknologiarekiko hartu duen jarrera kasik... [+]


HezkuntzArtea taldeak manifestua aurkeztu du: “Moda pedagogikoak bata bestearen atzetik ezarri dituzte”

Irakasleek urtetan pilatutako jakintza kontuan hartzea, klaustroek erabakiak hartzeko autonomia bermatzea, IKTen “uneoroko erabilera” sustatzen duten planak geldiaraztea, eta ikasgeletan aldaketa metodologikoak sartu aurretik dituzten ondorioak tentuz aztertzea... [+]


2025-02-17 | ARGIA
Ikasle feministek elkarretaratzea egin dute Gasteizko EHUko campuseko irakaslearen sexu erasoak salatzeko

Gertatutakoak ez direla kasualitatea azpimarratu dute. Unibertsitateko eremuetan indarkeria matxista gertatzen dela azaldu dute, eta arazoa sistematikoa dela. Protokolo bat eskatu dute erasotuak babesteko. Erasotzaileak inpunitate osoarekin jokatu duela salatu dute.


Bi futbol taldek planto egin dute irain arrazisten aurrean Bizkaian eta partiduak bertan behera geratu dira

Gaztelueta C -Berango C gazteen futbol partidua bertan behera geratu zen Larunbatean. Jokatzen ari zirela Gaztelueta C taldeko gazte batek aurkariari "beltz zikin madarikatua" deitu zion. Gorengo erregional mailako Otxarkoaga-Iturrigorri partiduan ere... [+]


Bederatzi pertsonari lau eta hamar hilabete arteko kartzela-zigorrak ezarri dizkie Voxen kontra protesta egiteagatik Bilbon

Atxuri auzoan 2019ko azaroaren 5ean Voxen kontra egin zuten bederatzi pertsonaren kontrako epaia iritsi da. Akusatuek ez dute espetxean sartu beharko.


2025-02-17 | Axier Lopez
Itziarren semea?

Ia mende batez, Euskal Herrian ez da belaunaldirik tortura ezagutu ez duenik. 1960tik 5.379 lagun dira ofizialki, baina askoz gehiago dira, publikoki torturatu gisa agertzeak min egiten duelako oraindik ere. Eta seguruenik, oinarri-oinarrian ez delako ezer aldatu. Polizia... [+]


Eneko Anduezak PSE-EEko idazkari nagusi izaten jarraituko du

PSE-EEren zuzendaritza berriak alderdikideen %95en onespena jaso du. Anduezak proposatutako Batzorde Exekutiboan aurreko 26 kideetatik zortzi aurpegi berri daude soilik.


Europak toki bat aldarrikatu nahi du Ukrainako bake negoziaketan, AEBen bazterketaren aurrean

Macronek egindako deiari erantzunez, NATOko eta Europako agintariak Parisen elkartuko dira astelehen honetan, AEBek eta Errusiak iragarri ostean Ukrainako gerra amaitzeko elkarrizketei heltzekotan direla. Europak diru asko xahutu du Ukraina laguntzen, eta gerra amai dezakeen... [+]


Erantzukizun publikoak hartzea eskatu dute Euskal Herriko Torturatuen Sarearen aurkezpenean

Torturak jasan dituzten 900 lagun bildu dira Donostian Euskal Herriko Torturatuen Sarea aurkezteko, otsailaren 15ean. Ekimenak torturatuen bozgorailu izan nahi du, eta oraindik torturen berri eman ez duten herritarrak sarera batzera animatu dituzte. Eusko Jaurlaritzari eta... [+]


Labrazaren defentsan
"(Oiongo osoko bilkuraren) helburua argia da, legez legitimatzea tramitazioan irregulartasun nabarmenak dituzten megaproiektu energetikoak"

Joan den asteazkenean egun gogorra eta desatsegina bizi izan genuen, ez bakarrik Labrazarentzat, baita zentral eoliko,... [+]


Gazteen arteko genero arrakalak gora egin du kokapen politikoari dagokionez

Azken hogei urteetako gazteen kokapen politikoa izan dute aztergai The Economisten. Europan 18-29 urte arteko gizonak emakumeak baino posizio kontserbadoreagoetan kokatzen dira. 


Gasteiz inguruan Vitoria Solar 1 eta 2 parke fotovoltaikoak eraikitzea onartu du Eusko Jaurlaritzak

Parke bakoitzak hirurogei hektarea izango ditu, eta 32 milioi euroko aurrekontua du proiektuak. Ingurumen eta baimen teknikoak berretsita, egitasmoari hirigintza baimena baino ez zaio falta eraikitzeari ekiteko.

 


Eguneraketa berriak daude