«Diskriminazio positiboa behar du emakumeon literaturak»


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Clara Sanchez idazle espainarrari egindako elkarrizketa
«Diskriminazio positiboa behar du emakumeon literaturak»
Clara Sanchez, idazle espainiarra
Bilboko Udalak gonbidatuta, Clara Sanchez Bilbon izan zen joan den astean, eta «El Palacio Dorado» bere azken lana aurkezteaz gain, «Emakumeak eta literatura» gaiaz aritu zitzaigun.
Emakumeek eta gizonezkoek berdin idazten ote dute?
Galdera konplexua da. Idazle gisa emakumeok gutxienak gara nahiz eta irakurle bezala gizonezkoak baino gehiago irakurtzen dugun, batez ere eleberriak. Emakumeoi eta literaturari buruz hitz egitean, egia da ate berria zabaldu dugula, hau da, emakumeok geure gauzez idazten dugu askotan. Hala ere, gero eta gehiago dira gizonezkoak emakumeon gauzez idazten dutenak. Eta historia aztertzen badugu, hainbat adibide aurki ditzakegu: Tolstoiren «Ana Karenina» edo Flauberten «Madame Bovary».
Ez dut uste, emakumeok idazten dugun literaturak eta gizonezkoek idazten dutenak diferentzia handirik dutenik, gizabanako bakoitza desberdina baita eta desberdintasun horren baitan jarrriko nuke gizon edo emakume izatea. Lana indibidualtasunean oinarritzen da, ez sexu banaketan.
Ez dago ezaugarri komunik idazten duzuen emakumeon artean?
Denetatik dago, eta ezaugarri komunik egon daiteke gizonezkoen artean edo gizonezko eta emakumezkoen artean dauden bezala. Badago banaketa bat, emakume talde bat, baina ez nuke esango mugimendu bateratu bat dagoenik, bakoitzak estilo eta teknika desberdinak lantzen baititu.
Ildo honetatik, idazten duzuen literaturak diskriminazio positiboa merezi du?
Zalantzarik gabe. Edozein motako jardunaldik zein topoketak antolatzeari ondo deritzot, emakumeok gutxienak izan arren, idazten gabiltzalako, eta hau sozialki nabarmendu beharreko kontua da. Gainera, jardunaldi hauek ahots literario berrien aurkikuntza ekar dezakete, emakumezkoak zein gizonezkoak izan. Eta egia da, bestetik, literarioki emakumeok gauza asko ditugula kontatzeko eta kontatu behar ditugula. Orain arte ez dugu aukerarik izan, baina gaur egun emakume idazleok korronte literarioen barruan kokatzen gara.
EEBBetan badira idazle feministak, gogor salatzen dutenak emakumeon zeregina egungo gizartean; zer deritzozu honi?
Ezagutzen dut mugimendu hau eta honen aitzindaria, Alice Sheldon. Literatura feminista bat badago mugimendu bezala, eta eleberriak eta zientzia fikzioa egiten dute. Helburu argia dute: emakumeon egoera salatzea. Baina ez dut mugimendu honetako ordezkaririk ezagutzen Espainian.
Zein da gizonezkoen jarrera emakumezkoek idazten duten literaturarekiko?
Publikoki esango nuke ona dela, behintzat idazle gizonezkoen artean. Idazleok beste idazle bat goraipatzeko ahalmena eta ulermena dugulako. Emakumezkook egun idazten dugun literatura kalitate handikoa da eta errealitate hau onartzen ez duena nahiko aldrebesa da. Hala ere, emakumeok beste hainbat arlotan bezala, gizonezkoek manejatzen duten munduetan sartzen ari gara eta hau, beti ere, gogorra da. Exigentzia maila handia dago eta emakume izateak ez du bidea errazten. Emakumeok egin behar dugun esfortzu hau neurri batean ona da, gerora emaitza literarioak oso onak direlako.
Bestetik, gizonezko irakurleei dagokienez, ez daude emakumeok idazten dugun literatura irkaurtzera ohituta. Emakumeok, aldiz, bai, orain arteko bazterketa dela medio. Azken finean, gizonezkoak konbentzitu behar ditugu emakumezkook idazten duguna irakurtzera.
Aipatu didazun honek zer eragin ekar dezake han eta hemengo sari literarioen banaketan, hau da, kontuan izanda epaimahaiko kide gehienak, orokorrean, gizonezkoak direla?
Baditu zenbait ondorio. Emakume idazleok gutxienak garenez, gizonezkoek baino esfortzu handiagoa egin behar izaten dugu sariak eskuratzeko, eta hori nabaritzen da.
MYRIAM GARTZIA
44-45

GaiezKulturaLiteraturaIdazleakSANCHEZ7
PertsonaiazSANCHEZ7
EgileezGARTZIA3Kultura

Azkenak
Birundaren aldeko manifestazioa egin dute Donostiako Parte Zaharrean barrena

Pasa den asteko "kaleratze ilegala" salatu dute hainbat herritarrek, ostiral arratsaldean.


2025-03-31 | Ahotsa.info
Burlatako Gazte Asanbladak gaztetxearekin jarraitzeko akordioa iragarri du Udalarekin

Manifestazio jendetsu batek herriko kaleak zeharkatu ditu, Poliziaren gehiegizko dispositibo batek zainduta, gazteek kudeatutako guneen defentsan eta Gaztetxeak erasoen aurrean defendatzeko. Manifestazioaren amaieran, publiko egin dute iragarpena.


Armen lobbyek (Euskal Herrikoak barne) gerrara eraman nahi gaituzte

Joan den ekainaren amaieran bukatu genuen Conversión de la industria militar en Euskal Herria para no fabricar más guerras (Armagintza industriaren moldaketa Euskal Herrian, gerra gehiago ez sortzeko) liburuaren lehenengo zatiak Gerra badatorrela! du izenburu, bertan... [+]


2025-03-31 | ARGIA
Iruña-Veleia afera argitzea, eta ondarea ez suntsitzea eskatu dute Gasteizen

Iruña-Veleia auzia “behin betiko” argitzea eskatu dute martxoaren 30ean, Gasteizen egindako manifestazioan. Iruña-Veleia argitu, ez suntsitu plataformak aztarnategian egindako “txikizioak” salatu ditu eta Arabako Foru Aldundiaren ardura... [+]


2025-03-31 | Gedar
Etxebizitza-arloko arrazakeria salatu eta apirilaren 5ean mobilizatzera deitu dute hainbat kolektibok

Etxebizitza eskuratzeko orduan pertsona arrazializatuek eta migratzaileek jasaten duten bazterketa sistematikoa salatu dute Gasteizen, agerraldi baten bidez. Apirilaren 5ean Donostiara bertaratzera deitu dute, etxebizitza-eskubide unibertsalaren alde.


2025-03-31 | Usurbilgo Noaua
Zaintza eredua eraldatzeko ahalegin betean segitzen du Usurbilek

Usurbil herri zaintzaileagoa izateko lankidetzan ari diren herrikide, eragile eta erakundeen talde argazkia duzue albiste honi atxikitakoa. Larunbatean Sutegin egindako "Usurbil, herri zaintzailea" izeneko ekitaldian atera genuen. Norabide horretan herri hau egiten ari... [+]


Aitor Esteban EAJko presidente berriak batasunerako deia egin du alderdiaren IX. Batzar Nagusian

Kargua "ohore handiz, erantzukizunez eta apaltasunez" hartuko duela adierazi du Atano III.a pilotalekuan, 1.800 lagunen aurrean. Aberri Batzarrak Euskadi Buru Batzar berria osatuko duten zortzi kideak ere hautatu ditu.


analisia |
Save the Children, saldu bonbak (II)

Historia errepikatzen dela idatzi zuen Marxek, “lehenik tragedia gisa, gero fartsa moduan”. Armagintzaren eta militarismoaren inguruan errepikapen hutsa ez, espiralean goraka doan buklea ari gara bizitzen, fartsatik asko duena, eta tragedian amaitzeko gero eta aukera... [+]


Miranderi buruzko zikloa abiatuko dute Iruñean, bere obraz eta figuraz gogoetatzeko

Astelehen honetan hasita, astebetez, Jon Miranderen obra izango dute aztergai: besteren artean, Mirande nor zen argitzeaz eta errepasatzeaz gain, bere figurarekin zer egin hausnartuko dute, polemikoak baitira bere hainbat adierazpen eta testu.


Apirila, zikloaren hasiera

Udaberrian orain dela egun gutxi sartu gara eta intxaurrondoa dut maisu. Lasai sentitzen dut, konfiantzaz, bere prozesuan, ziklo berria hasten. Plan eta ohitura berriak hartu ditut apirilean, sasoitu naiz, bizitzan proiektu berriei heltzeko konfiantzaz, indarrez, sormen eta... [+]


2025-03-31 | Nagore Zaldua
Udaberrian sakura loreak eta itsas-tomateak

Itsasoan badira landareen itxura izan arren animalia harrapari diren izaki eder batzuk: anemonak. Kantauri itsasoan hainbat anemona espezie ditugun arren, bada bat, guztien artean bereziki erraz atzemateko aukera eskaintzen diguna: itsas-tomatea.


2025-03-31 | Jakoba Errekondo
Ohea berotzearen teknika

Ohe beroan edo hotzean egiten da hobeto lo? Nik zalantzarik ez daukat: hotzean. Landare jaioberriek bero punttu bat nahiago dute, ordea. Udaberriko ekinozio garai hau aproposa da udako eta udazkeneko mokadu goxoak emango dizkiguten landareen haziak ereiteko.


2025-03-31 | Garazi Zabaleta
Errekauek
“Errekauek” eta “enkarguk” etxean jasotzeko proiektua Azpeitian eta Azkoitian

Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]


Eguneraketa berriak daude