«Liburuan erabili dudan lengoaia galdu egingo da»


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Mailuix Legorburu idazleari elkarriketa bere azken eleberriari buruz
«Liburuan erabili dudan lengoaia galdu egingo da»
Mailuix Legorburu «Zozoaren kanta» eleberria eta literaturari buruz:
Mailuix Legorburu gazteak duela hainbat urtetako baserri giroa ispilatu digu «Zozoaren kanta» bere euskarazko lehen eleberrian. Lorazaina ofizioz, garai bateko usain eta koloreak berpiztu nahian aritu da. Bigarren bat ere prest du, idaztea plazer handia duen hendaiarrak. «Zozoaren kanta»z jardun dugu lerrootan, atzera begira aurrena, eta aurrera begira gero, uzta berria aletuz.
ARGIA. Nola sortu zen «Zozoaren kanta» eleberria?
MAILUIX LEGORBURU. Hamabi bat urtetik eskribitzen aritu naiz; batzuetan istorio labur batzuk egin, eta gustukoak ditudanetarik segitzen ditut. Horrela hasi nuen eta hilabete t'erdian idatzi, zeren eta hasten naizenean eta gustukoa dudanean aguro egiten baitut. Egitea ez da zaila, gero da argitaratzea. Kasu honetan, Maiatzek laguntza osoa eman dit.
Liburuan badira gauzak egia direnak eta besteak nahasiak. Esaten den bezala, gezur guztietan bada egia parte bat.
A. Garai bateko baserri munduaren suntsitzea agertzen da. Hori al da kezka nagusia?
M.L. Kezketatik bat. Nik liburuan aipatzen dudan mundu hori duela 80 urtekoa da, eta ordutik hona, jendea, gero eta gehiago, zaharrak dira, eta zaharrak joaten diren arabera ez dira gazteak heltzen mundu horretara. Aldaketa eta suntsitzea hortik dator. Izango dira gauzak hobeki joango direnak eta beste batzuk galduko direnak; galtze hori beti domaia izaten ahal da.
Hitz egiteko manera hori ere gorde nahi nuen, nola ez den akademiko horretarik. Ni ez naiz profesor jende horietarik ikasia, txikitatik famili sinple batetik heldu naiz eta lengoaia hori enplegatzen dugu.
Bada liburuan bakartasunaren eta pertsonaien arteko harreman isilei buruzko aipamen zabala bestalde, hori nahi nuen erakutsi, nola elkarrekin biziz posible den batek bestea ezagutzea.
A. Liburuan darabilzun euskara, Lapurdi muga aldekoa, istorioa kontatzeko halabeharrezkoa zenuen, beraz?
M.L. Istorioaren arabera ezagutu dudan jendeek lengoaia hori erabiltzen zuten eta hori nahi nuen berriz jarri. Galduko dela uste dut, gazteak ikastea ez da posible. Orain iduri du dena pixkat nahasi eta bakartzen dela. Baina bestalde, eskribitzeko eta, behar da, norma batzuek elkar ulertzeko.
A. Galtzear dagoenaren testigantza moduan uler daiteke zure lana?
M.L. Bai horixe. Iduritzen zait behar direla atxiki lengoaia horiek, badela tokia guztientzat. Orain berrituz lehengoa atxiki behar dugu.
A. Zer nolako ikuspegia duzu egungo euskal literaturaz?
M.L. Lan asko egiten dira, baina bakoitza bere aldetik, ez da mugimendu oso bat eta behar dira horiek denak bildu eta elkarrekin bertze moduko zerbait sortu.
A. Iparraldeko literatura besteen gainetik baztertzen al da?
M.L. Ideia horiek aditzen dira, baina hori horrela dela esatea gauza bat da. Gero behar litzateke indarrak hartu hori antolatzeko, ez da aski esatea.
A. Lana benetan argitaratzea izaten dela aipatu didazu.
M.L. Iruditzen zait asko aritzen direla eskribitzen; badira lanak hasten dituztenak baina finitu gabe uzten dituztenak. Batzuetan jendea deskuraiatzen ahal da. Gero, ez da aise argitaratzea eta hor ere bada deskuraiatzeko manera.
A. Liburua Durangoko Azokan plazaratu zenuen. Zer nolako oihartzuna antzeman diozu?
M.L. Nik egin dudan moduan, nire lengoaia hori bakarrik enplegatuz, ez dut komertzialki pentsatua, eta seguru naiz horrela aritzen direnak ez dutela komertzialki egiten. Hori plazer bat da, eta argitaratzeak arras gehitzen du plazer hori, zer lana finitua da. Saltzea beste zerbait izaten da, baina.
A. Bigarren eleberria prest omen duzu. Zerbait aurreratzerik ba al duzu?
M.L. Presentatuko dut eta ikusiko dut norbaitek hartzen nauen hala ez. Gaia guztiz diferentea izango da. Bakartasun horren gainean eta, zer ikusia badu beste lanarekin, baina bestela ez. Oraingo denboran pasatzen da, gaurko arazo eta gauzekin.
A. Egungo kontuak eskribitzeko joera indartzen ari da eleberrigintzan. Horretara joko al duzu?
M.L. Hori inportantea da. Interesgarria da lehengo gauzak nola pasatu diren oraingo begiratzearekin aztertzea, baina behar dira oraingo gauzak ikusi ere, interesatuz. Ez da begiratze bera ematen ahal, zeren eta orain bizitzen den gauzari ez baita begiratzen ahal lehenago bizi eta nola pasatu den jakinda bezala.
A. Zeintzuk dira zure testu gustukoenak?
M.L. Maite dut errusiar literatura, iruditzen zait jendearen pertsonalitatea horiek dutena hobekien ikusia.
A. Hemengoen artean, berriz?
M.L. Koldo Ameztoiren kontuak eta asko gustatzen zaizkit, baditu irri egitekoak, eta tristeak, denetarik; eta hori dut gustuko.
J.J. Petrikorena
46-47

CKulturaLiteraturaIdazleakLEGORBURU3
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
PertsonaiazLEGORBURU3
EgileezPETRIKOREN1Kultura

Azkenak
Emakume bat hil dute Gasteizko  IMQ Igurko zahar-etxean, eta egoiliar bat atxilotu

Adinekoen egoitzako egoiliarra da hildako 94 urteko emakumea. Asteazken gauean gertatu da hilketa; larriki kolpaturikoa ospitalera eraman dute, baina bertan hil da emakumea.


2024-11-28 | Leire Ibar
Nabarmen igo da antsiolitikoen eta depresioaren aurkako botiken kontsumoa gazteen artean

Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]


“Petronorrek eraldaketa hitza darabil, baina enplegu suntsiketa besterik ez dugu ikusten”

Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]


2024-11-28 | Julene Flamarique
‘Feminizketak’ seriea eta ‘Ikusgela’ proiektua: aurtengo Rikardo Arregi Kazetaritza sarien irabazleak

Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]


Munstro aplikazioak izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


Sindikalismo eraldatzaileaz eta lanaz eztabaidatzeko nazioarteko kongresua Leioan

Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Plastiko kutsadura mugatzeko negoziaketen azken fasea abiatu du NBEk

Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.


“Hezkuntzak izan behar du patxadatsua eta geldoa”

Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]


2024-11-27 | Julene Flamarique
"Euskara ez den hizkuntza bat” erabili du Barakaldoko Udalak kanpaina batean

Barakaldoko Udalak euskararen erabilera “umiliagarria” egin duela salatu du Sasiburu euskara elkarteak. Salaketa argitaratu ostean kanpainaren euskarazko bertsioa ezabatu du udalak. Halakorik berriz gerta ez dadin arduradunen barkamen publikoa eta behar diren... [+]


Eguneraketa berriak daude