«Sustraiko desoreketara jo barik, gatazkek ez dute irtenbiderik»


2021eko uztailaren 19an
Marco Rizzardini SODePAZ taldeko kideari elkarrizketa
«Sustraiko desoreketara jo barik, gatazkek ez dute irtenbiderik»
Marco Rizzardini, SODePAZ taldeko kidea
Marco Rizzardini Italian jaio zen duela 34 urte, Venezian, eta 1987tik Madrilen bizi da. SODePAZ (Bakea eta Garapenerako Elkartasuna) gobernuz kanpoko erakundeko kidea da eta erakunde honek ateratzen duen «Africa America Latina» aldizkariaren koordinatzailea. Somalian NBEk izandako partehartzea eta EEBBen jokabideaz aritu gara berarekin.
ARGIA. EBBek iazko abenduan, Somalian, partehartze humanitarioari ekin ziotenean, haren jokaerak ezustekoa sortu zien nazioarte mailako mugimendu aurrerakoi ugariri eta, oro har, ezkerrari.
MARCO RIZZARDINI.
Egia da hori, baina lehenbizi argitu behar da `partehartze humanitarioa' kontzeptua oso zalantzagarria eta oso susmagarria dela. Helburu ilunen susmoa dago horren atzean. Guztia ez zen hasieran azaldu ziguten bezalakoa izan.
A. Baina zer interes eduki dezakete, bada, EEBBek Somalia moduko herri txiro batean?
M.R. Partehartzearen interpretazio ekonomiko bat eginez, petrolioa aipatzen da arrazoi moduan. Mundu Bankuak egin zituen lupeko miaketa batzuetan petrolioa agertu zen eta, ondorioz, Siad Barrek kontratu ugari sinatu zituen petrolioaren eremuko multinazional askorekin.
Hau ez da arrazoi nahikoa, ezta gutxiago ere, baina azalduko ditugun beste batzuekin batera partehartzearen interesak itxura bat har dezake. Afrikako adarraren zentzu estrategikoa ere azpimarratzen da, bertatik kontrola baitaitezke Ekialde Erdiko petrolio bide nagusienak. Horrez gain, eremu horretan amerikarren presentzia ziurtatuko litzateke eta, gainera, mendebaldeko propagandak fundamentalismo islamistaren iturri gisa jotzen dituen Sudan eta Iemen moduko herrialdeetatik oso gertu izango lirateke. EEBBetatik bertatik, «Itxaropena Itzuli» operazioa, EEBBetako defentsa gastuak (39 bilioi pezeta, 1.700 miliar libera) justifikatzeko modu bat litzateke.
A. Nazioarteko ordena berria ere aipatu izan da partehartzearen eragile gisa.
M.R. Esandako guztia egiazkoa dela uste dut, baina garrantzitsuena Golkoko gerra eta gero Somaliarekin egin nahi den nazioarteko esperimentua da. Jadanik partehartzea askoz ere arrazoigabeagoa da; hau da, partehartzea estatu haren onerako izango dela pentsatzea nahikoa izatea. SODePAZen garrantzi handia eman diogu azken interpretazio honi. Finean, mundu mailako polizia izatea da, baina polizia gaiztoaz gain ona ere badagoela adierazi guran.
A. Partehartu behar da ala ez?
M.R. Jarrera aurrerakoi eta ezkertiar baten ikuspuntutik enbargu guztiak edota, oro har, populazioari eragin diezaioketen neurri guztiak ezetsi behar dira. Onar litekeen enbargu bakarra armena da, eta Bosniako musulmanekin ikusten da horrek ere, kasu horretan bederen, ahulena oraindik ahulago bihurtzen duela. Noski, zeresanik ez partehartze zuzenei buruz. NBEko agirien benetako izpirituari jarraiki, bitartekaritza lana bultzatu behar da etengabe.
A. Baina azken urte hauetan sortu dira zenbait gatazka, erlijio arazoek edo nazionalek eragindakoak batipat, egoera oso larritan jarri izan duena herri edo talde zehatz bat. Jugoeslavia ohia kasu, Kaukasoa, kurdoak... Zer egin hauetan?
M.R. Oso argi eduki behar da irtenbideak ezinezkoak direla munduan dagoen botere eta aberastasunaren desoreken sustraietara jo barik. Ez da posible arazo horiei irtenbidea ematea NBE eta batez ere Sergurtasun Kontseiluak egun duen indarra edukita; Iparrak Hegoaren zurrupatzaile izaten jarraitzen duen bitartean. Baina, bestalde, egia da mugimendu aurrerakoiek ez dutela erantzunik azken urteetan gertatzen ari diren gauza askori bat-bateko irtenbiderik emateko, areago azken urteetan ezkerrak bizi duen noraezarekin.
A. Somaliako kasuan, zein da irtenbidea?
M.R. Edozein lekutan bezala, diplomatikoa eta negoziatua izan behar du. Partehartzearen aurretik ere, bere postutik kendu zuten Mohamed Shamon NBEko ordezkari bereziak salatu zuen legez, bide diplomatikoak ez ziren guztiz agortu. Batek daki nork erabaki zuen berau kentzea. Ezinezkoa da mendebaldeko ereduak Somalian edota, oro har, Afrikan ezartzen saiatzea; eta mendebaldea behin eta berriro saiatzen da horretan. Eraikuntza nazionalerako egitarau batek bakarrik konponduko du Somaliakoa eta horretarako, lehenbiziko urrats gisa, indar atzerritar guztiak handik ateratzea ezinbestekoa da.
Xabier Letona
14-15

GaiezGizarteaSektore bazPobreziaGKE
PertsonaiazRIZZARDINI1
EgileezLETONA1Gizartea

Azkenak
2024-10-17 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez die etxebizitza-alternatibarik eskaintzen Gasteizen dauden Gazako bost familiari

Gobernuak aberriratu ondoren, ia urtebetez bizi behar izan dute aterpetxeetan eta ostatu pribatuetan, eta etengabe lekualdatu dituzte. Gaur egun erabiltzen duten aterpetxea urriaren 31n utzi beharko zutela esan zieten azkenekoz, nahiz eta badirudien beste luzapen bat ezarriko... [+]


2024-10-17 | Hiruka .eus
Lan-esplotazioa eta sexu-erasoak egotzita atxilotutako pertsonen taberna margotu dute, Getxon

Hainbat emakume-langile esplotatu eta horiei sexualki eraso egin dieten jabeen taberna pinturaz margotu zuten ezezagunek domeka gauean Getxoko Areeta auzoan. Pinturaz gainera, aldarri bat ere margotu zuten ondoko horman: "Erasoen aurrean klase batasuna".


2024-10-17 | Cira Crespo
Herriaren ahotsa onartuko duzu

Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]


Lanaldi murrizketaren aurka agertu da Carrefour, Ikea eta Eroski parte dituen banaketa-enpresen elkartea

Espainiako Lan ministro Yolanda Diazen proiektuaren aurka agertu da Banaketa Enpresa Handien Elkartea (Anged): "Joko-arauen aldaketa" ez du onartzen.


Adur Larrea eta Gorka Bereziartua
“Haurrek errazago barneratzen dute magia eta ezustekoa”

"Erraldoiei buruzko ipuina nahi dugu, haur txiki nahiz koskortuagoentzat". ARGIAk enkargua egin zien etxekoak ditugun Gorka Bereziartua kazetariari eta Adur Larrea ilustratzaileari. Emaitza: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira. "Gauza berriak probatzeko... [+]


2024-10-16 | Leire Ibar
TikTokek bazekien neska nerabeak gizonezkoen aurrean diru truke biluzten zirela

TikTok enpresaren barne-dokumentuen filtrazio batek adierazi duenez, enpresa jakitun zen 15 urteko hainbat neska zuzenekoetan biluzten zirela gizonezko helduek bidalitako txanpon birtualen truke. Sare sozialeko hainbat dokumentutarako sarbidea ahalbidetu zuen akats bati esker... [+]


2024-10-16 | Julene Flamarique
Italiak lehen migratzaileak deportatu ditu Albaniara eta Von der Leyenek ekimena Europa osora zabaltzea proposatu du

Kritiken artean deportatu ditu Italiak hamasei errefuxiatu Albanian eraiki duen "harrera-zentro" batera. Proiektua 2023. urtean erabaki zen Meloniren Italiaren eta Albaniako Ramaren arteko akordio bat izan zela eta, eta "migrazio-kudeaketak bizkortzea" du... [+]


2024-10-16 | Iñaki Murua
On Ángel!

Goiburu hori soilik irakurri eta ezinezkoa nor den edo nor zen asmatzea, baina bazen nor!

Ángel González Olvera, Mexikon ezagutu genuen duela 11 urte bertsolariok hango inprobisatzaileekin jardunaldi batzuetara gonbidatu gintuztenean. Mendi gain batean bizi zen,... [+]


Tlatelolcoko sarraskiaren aitortza

Mexiko Hiria, 1968ko urriaren 2a. Hilabete batzuk lehenago, ekainaren 22an abiatutako ikasle mugimenduak mitin bat antolatu zuen Hiru Kulturen Plazan, hiriko Nonoalco-Tlatelolco unitatean. Mexikoko ejertzitoak eta Batallón Olimpia talde paramilitarrak bildutako ikasleei... [+]


Merkatu librearen mitoa

Erdi Aroan Jaungoikoa jaun eta jabe zen bezala, garai modernotan merkatuaren eta bere lege zurrunen menpe bizi gara. Goi mailako soldata erraldoiak merkatuak zehazten omen ditu; izan ere, Iberdrola edo BBVAko CEO-en sariak beraien arloko merkatuek finkatzen omen dituzte, nahiz... [+]


Hezitopia dinagu zain

Tomas Mororen Utopia liburuko utopiarrek leitzea maite omen zuten. Hizkien bueltako hezkuntza onaren ondorioz, haurtzaroan hasi eta helduaroan ere aritzen ei ziren, inork manatu beharrik gabe, leitzen eta ikasten eta gehiago leitzen. Pentsa, aisialdia horretara emanak bizi zuten... [+]


2024-10-16 | Edu Zelaieta Anta
Bira osoa

Sandra Cisnerosek idatzitako The House on Mango Street mugaldeko liburuan pertsonaia baten txakurrak bi izen ditu: bat, espainolez; bat, ingelesez. Beharbada kontu harrigarria gerta liteke lehen begiratuan, baita liburu baterako ere, baina lasaiago pentsatuz gero ohartuko gara... [+]


Popuerzakoa

Iraileko igandeetan ohitura da gure inguruetan Erniora igotzea, Zelatunen dantzan aritzea eta txorizo muturra, edo, jatea. Eguraldi txarrenaz ere ez da jenderik falta izaten. Aurten lagunak goizago abiatu eta ni berandututa, bakarrik nindoan estratan gora, beherantz zetozen... [+]


Abdallah: Israelen lagun amerikarrek kartzelan hilik nahiko luketen libanoarra

Berrogei urte eginen du urriaren 24an Georges Ibrahim Abdallah libanoarra atxilotu eta preso sartu zuela Frantziako Estatuak, eta horrenbestez Europako preso politiko zaharrena da. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea... [+]


Eguneraketa berriak daude